Bu görüntüler Tunceli’den! Vaşak kovaladı, yaban keçisi kaçtı

Tunceli’de, jenerasyonu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu için birinci derecede muhafaza altında olan ve Milletlerarası Tabiata Muhafaza Birliği’nin (IUCN) kırmızı listesinde yer alan vaşak, Pülümür vadisinde yaban keçilerinin geçiş noktasında bir mühlet bekledi. Vaşak, yaban keçisi yaklaşınca taarruza geçti. Vaşağın kovaladığı yaban keçisi Pülümür çayına atlayarak kurtuldu.

O anları cep telefonuyla görüntüleyen Çağdaş Bozkurt, “Pülümür vadisinde gezerken bir vaşağı gördük ve çekmeye başladık. Vaşak bir müddet eğildi ve yaban keçilerinin kendine hakikat gelmesini bekledi. Daha sonra üzerine atlamak istedi ve yaban keçisini kovaladı. Yaban keçisi süratli koşarak kendini Pülümür çayına attı ve daha sonra diğer bir bölgeden karaya çıktı. Yaban hayatımızın zenginliğinin bir sefer daha farkına vardık ve bu olayı izlemek bizi mest etti” dedi.

ANADOLU PARSI, AYAK İZİ VE TÜYÜNDEN TESPİT EDİLDİ

Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Anadolu parsının 1974’den sonra Türkiye’de birinci kere görüldüğünü açıklayarak, fotokapan imgelerini paylaşmıştı. DKMP Genel Müdürü İsmail Üzmez, Türkiye’de 48 yıl sonra tekrar görülen ve kuşağı tükendiği sanılan Anadolu parsının nasıl tespit edildiğini DHA’ya anlattı.

Üzmez, Anadolu parsının endemik cins olduğu için görüldüğü coğrafik pozisyonların paylaşımının yapılmadığını belirterek, “Sayın Bakanımız Türkiye’ye bir müjde verdi. 1974’ten beri görülmeyen Anadolu parsı kurumumuz tarafından tespit edildi. Takımımız ile bunu gözümüz üzere koruyoruz. Kamufle edilmiş fotokapanlarımız var; nereden geçiyor, nereden su içiyor, nerede avlanıyor takip ediyoruz. Akademisyenler ile de protokol yaparak, bu az cinsleri takip ediyoruz. Anadolu’nun endemik tiplerinin nerede olduğunu biliyoruz, bunları gözümüz üzere koruyoruz ve biz orada 7/24 bulunmasak bile orada gözümüz olan fotokapanlarımız var” dedi.

BİRİNCİ TESPİT TÜYÜ VE AYAK MÜSAADEDEN

Üzmez, Anadolu parsının tespitinin kolay olmadığını kaydederek, “Önce bilim insanları parsın yaşayabileceği yerleri tespit ediyor. Anadolu parsı, çok ürkek bir hayvandır, yaklaşmaz. Uzman arkadaşlar, evvel ayak izi ve tüyünü tespit etti. ‘Burada bir ayak izi var, değişiktir, bu kurt, çakal, tilki değil’ dediler. Ondan sonra fotokapanlarımızı döşüyoruz. Fotokapanlarımızı ağ üzere örüyoruz; tüyünün, ayak izinin geçtiği yerlere bunları yerleştirince, hayvan 18’inci gün manzaraya girdi. Çok enteresan bir şey söyleyeyim; biz oraya bir but astık. Muhtemelen insan kokusunu aldığı için, hayvan oradan geçti. Tahminen açtı; lakin üstünde asılı buta bakıp dönmedi bile. Yabani hayvan insanlardan olabildiğince uzak duruyor. Zati bu halde yaşayabiliyor. Biz bunu bilimsel araştırmalar ile tespit ettik. Bununla ilgili Avrupa bize ilgi duydu, çalışma teklifi getirdi. Biz ‘kendimiz çalışacağız, kendimiz göreceğiz’ dedik. ‘Anadolu leoparı’ diyorsunuz, onlar diğer isim takmak istiyor. Yalnızca burayla ilgilenen bir grup kurduk. Hatta karavan aldık. Kaçak avcıların geçeceği yerlere karavan koyduk. Orada da takımlarımız nöbette. Hiç bir vatandaşımız gözümüz üzere koruduğumuz çok ender olan hayvanlara ziyan vermesin” sözünü kullandı.

‘4 ANADOLU PARSINI TAKİP EDİYORUZ’

Üzmez, Anadolu parsına birinci etapta GPS takmanın riskli olduğunu vurgulayarak, “1 tane değil, şu anda 4 tane takip ediyoruz. Anadolu parsı, aslan üzere sürü halinde yaşamaz. Anadolu parsı üreyeceği vakit 1 ay dişisi ile birlikte durur, sonra ayrılır. Bizim yakından takip ettiğimiz leoparların 2’si erkek. Sürü halinde yaşamadığı için toplumsal bir hayvan değil. Çok kapalı, nereden geçtiğini kimse bilmiyor. Biz yalnızca fotokapanlar ile takip ediyoruz. Tahminen GPS takıp uydudan da takip edebiliriz; lakin ender ve sayısı az olduğu için biz onları bayıltma riskine girmiyoruz. GPS takacak düzeye gelirsek bilim adımları ile bunu yapacağız. Buna nazaran fotokapan kurup, nerede çiftleşti, nerede yavrusu var, bunları da takip edeceğiz. Daha hayvanı bulur bulmaz, uyuşturup, uyutup GPS takmaya kalkarsanız elinizdeki en değerli tipi yok etme ihtimaliniz var. Bilim insanlarının fikri doğrultusunda, dünyada bu çeşitleri çalışan bilim insanları olduğu için onların görüşü doğrultusunda hareket ediyoruz” dedi.

‘ENDEMİK CİNSLERE DOKUNMAYALIM’

Üzmez, endemik tiplere ziyan verilmemesi istikametinde davet yaparak, “Buradan vatandaşlarımıza duyuru yapmak istiyorum; biz olmasak bile sizin görmediğiniz, bilmediğiniz yerde fotokapanlarımız var. Siz oradan geçtikten 2 gün sonra savcı müsaadesi ile kapınızı çalarız. Siz kaçak ve yanlış bir süreç yaptıysanız sizi adliyeye teslim ederiz. Türkiye’nin az cinsleri olan, hepimizin el birliği ile müdafaası gereken bu hayvanlara gözümüz üzere bakalım, dokunmayalım, yanlış yapmayalım. Biz de fotokapanlar ile, hatta kimi bölgelerde o kadar sık fotokapan kuruyoruz ki siz 10 kilometre gitseniz, biz sizin ardınıza dönüp baktığınızı bile tespit edebiliyoruz” diye konuştu. Şaduman UNUTMAZ-Oğuzhan DEMİR/ANKARA, (DHA)