Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio ile Dışişleri Bakanlığı’ndaki görüşmesinden sonra düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu:
- İtalya ile birlikte Libya’da kalıcı bir barış ve sonuç getirici bir siyasi süreç için çalışmaya devam edeceğiz. Burada İtalya’nın oynadığı kritik rolün farkındayız. Kendilerine teşekkür ediyoruz. İstikrarlı bir rol oynadılar. Kimi AB ülkeleri üzere darbeci Hafter’in yanında olmadı lakin ateşkes ve siyasi süreç için samimi efor sarf etti.
- Bugün olağanlaşma sürecinde İtalya ile ikili bağlarımızı nasıl daha güçlendirebileceğimizi enine uzunluğuna konuştuk. Önümüzdeki süreçte bilhassa düzenlemememiz gereken kıymetli toplantılar var.
- İtalya bizim ihracatımızda 3. sırada, ithalatımızda 5. sırada. Biz her ikisinde de daha üst sıralara çıkabiliriz. Bilhassa 30 milyar dolar amacımıza ulaşabilirsek, bunu başarabiliriz. Son günlerde AB’nin bilhassa demir çelik ile ilgili kısıtlamaya gittiğini görüyoruz. AB ile demir çelik muahedemiz var. Bu çeşit kısıtlamaların kaldırılması konusunda da dostum Luigi’nin dayanağını istedik.
- Biz Türkiye olarak Doğu Akdeniz’in bir çatışma alanı değil işbirliği alanı olmasını istiyoruz. Birebir his ve kanıyı İtalya’da da gördük. Lakin şu anda Türkiye’yi dışlamak eforlarının sonucu olarak maalesef bu işbirliği yok. Biz de kendi haklarımızı korumak için adımlar atmak durumunda kaldık. Birebir halde Kıbrıs Türk halkının da haklarını korumak bizim yükümlülüğümüz. Bu hususlarda herkesle iş birliği yapmak istediğimizi, buna hazır olduğumuzu, başta Yunanistan olmak üzere bir defa de dostum Luigi’ye söyledim. İtalya’nın bu bahislerde yapan bir rol üstlenmek istediğini gördük ve biz bunu memnuniyetle karşılarız. Önümüzdeki süreçte gerek AB içinde gerekse Doğu Akdeniz’de İtalya ile bu tıp çalışmaları birlikte yürütmeye hazırız.
- İtalya ve Yunanistan ortasında imzalanan münhasır ekonomik bölge muahedesini da bölgemiz için kıymetli buluyoruz. Demek ki diyalog ve diplomasi yoluyla sıkıntılar çözülebiliyor. Ayrıyeten dışlama ya da oburların haklarını yok sayma yahut bizim hakkımızı yok sayma yerine paylaşma kültürü olabiliyor. Yunanistan’ın birebir anlayışla bize de yaklaşmasını isteriz ve bu bahislerde önümüzdeki süreçte görüş alışverişinde bulunmaya devam edeceğiz.
- Doğu Akdeniz’de her ne kadar deniz yetki alanlarıyla ilgili İtalya ile hudutlarımız olmasa da fakat Akdeniz’in kıymetli iki ülkesi olarak Doğu Akdeniz’in barışı huzuru ve de refahı için birlikte çalışabiliriz. Var olan problemlerin diyalog, diplomasi yoluyla çözülmesinde İtalya’da kıymetli katkılar sağlayabilir. Ayrıyeten, Doğu Akdeniz’in zenginliklerinin, Doğu Akdeniz etrafındaki tüm ülkelerce paylaşılmasını savunduk. Bizim bugüne kadar ki tepkimiz, Türkiye’yi dışlamaya çalışan tek taraflı adımlara karşı atılmış adımlardır. Türkiye’yi dışlamaya çalışanlara karşı kendi haklarımızı korumak için biz de tek taraflı adımlar attık. Halbuki burada paylaşıma inanan herkesle bu işbirliğine hazır olduğumuzu öteki vesilelerle de sık sık vurguladık. Huzurun olmadığı yerde paylaşımın olmadığı yerde her vakit gerginlikler olur. Biz güç faaliyetleri konusunda da İtalya ile birlikte çalışmak isteriz Doğu Akdeniz bölgesinde. Libya’nın bugün elektrik gereksinimi var, kahırları var. Bunların tedarikinde de tekrar çalışabiliriz. Libya’nın istikrarı için birlikte çalışmamızda yarar var.
- (BM’nin Libya’ya yönelik silah ambargosunu uygulamak hedefiyle AB tarafından başlatılan IRINI Operasyonu) Dengeli değil taraflı. Ulusal mutabakat hükümetinin talep ve tasalarını hiçbir formda karşılamamıştır. Ben açıkça sormak isterim. Suriye’den Libya’ya gelen savaş uçakları ile ilgili IRINI’nin rastgele bir açıklaması, tespiti oldu mu? Ya da Abu Dabi’den gelen silahlarla ilgili bir tespiti olabildi mi? IRINI’nin içinde olan Fransa’nın daima Hafter’e silah vermesi ile ilgili bir raporlaması var mı? Objektif değil. Genel manasıyla IRINI operasyonu Libya probleminin tahliline ya da ambargo üzere hususların tahliline, denetlenmesine bir katkı sağlamaz.
- İtalyan turistler Türkiye’ye gelmek istiyor, Türk turistler de İtalya’ya gitmek istiyor. Bir an evvel bu turizmin iki ülke için de değerli bölüm, bir an evvel başlaması gerekiyor. Ağustos prestijiyle uçuşların başlamasını konuştuk.
- Öteki taraftan AB’nin bize yönelik aldığı karar hakkaniyetten uzak. Burada objektif kriterlerin belirlenmesi lazım. Objektif kriter nedir? O ülkedeki olay sayısı, o ülkenin sıhhat kapasitesi ve o ülkenin aldığı önlemler. Biz aldığımız önlemleri Avrupa ile paylaştık. İtalya ile Türkiye burada tıpkı bakıyor lakin Avrupa Birliği ve birtakım Avrupa ülkeleri de bu mevzuları siyasi bir baskı ögesi olarak kullanmaması gerekiyor. Gerek AB üyesi gerekse de AB dışındaki ülkeler için objektif kriterler konulsun ve bu objektif kriterlere nazaran karar verilsin.
Di Maio: Libya’da sürdürülebilir bir ateşkes olmasını istiyoruz
- Görüşmede ikili alakaların yanı sıra Libya, Avrupa Birliği (AB) ve Doğu Akdeniz bahislerinin masaya yatırıldığını söz eden Di Maio da Libya’da çatışmaların sona ermesinin sağlanması gerektiğini söyledi:
- İtalya olarak daima sivil ölümlere yol açan mayınların temizlenmesi için Trablus yakınlarındaki çalışmalara takviye verdik. Libya artık Avrupa ve İtalya için güvenlik tehdidi oluşturmamalı. Bunun için de politik tahlil bulunması gerekiyor. Biz İtalya olarak Berlin Konferansı’nda da söz ettiğimiz üzere Birleşmiş Milletler (BM) önderliğindeki barış sürecini destekliyoruz.
- Libya’da sürdürülebilir bir ateşkes olmasını istiyoruz. Ülkede bölünmelere yol açacak silahlı ihtilaflara yol açmamak gerek. Bu yüzden en kısa vakitte BM Genel Sekreterinin özel temsilcisinin atanması gerekiyor.
- (IRINI Operasyonu) AB ülkeleri tam olması gerekeni yapmadı, bizim gemilerimiz de yeni devreye girdi. Tam manasıyla abıhayat üzere hastalıklara tahlil oldu diyemem lakin en azından ambargoya riayet edilmesi açısından değerli bir adım olabilir.
