Yakın vakitlere kadar bir Avrupa kentinde değerli bir otelin görünümlü bir odasında kalmak, kentin ünlü restoranlarında yemek yemek ya da bağımlısı olduğunuz markanın yeni çıkan bir eserini satın almak lüks için yeterdi. Vakitle paranın satın alabilecekleri değişti. Oteller değişti; lüks, üstün lüks, ultra lüks oldu, beş yıldızlar kesmemeye başladı. Sonra tatil destinasyonları değişti; Afrika, Antarktika üzere yerler çekmeye başladı. Tatil için çok para harcamayı göze almış hiç kimse otele varışta, prosecco’lu, çilekli karşılama, okyanus görünümlü odalarda konaklama yahut altın varaklı musluklarla yetinmiyor artık. Daha fazlası gerekiyordu.
Daha fazlası “Lüks Deneyimleme” ile geldi. Ultra lüks tatilciler kuvvetli seyahatlerle gidilemez denen yerlere gitmeyi, gittikleri yerde, mahallî halka dayanak olan projelerde çalışmayı, sanat tarihi, şarap ya da dalış dersleri almayı yani lüks eserleri satın almak yerine “lüksü deneyimlemeyi” tercih ediyorlar.
The Boston Consulting Group (BCG) tarafından hazırlanan ‘Lüksün Yeni Dünyası’ raporuna nazaran dünyada yıllık lüks tüketim harcaması 2 trilyon doların üzerine çıkarken önümüzdeki yıllarda yaklaşık yüzde 7 ile büyümeye devam edecek. Lüks tüketiminin en büyük kısmını 1,1 trilyon dolarla lüks tecrübeler (tatil, yemek, sanat, teknoloji v.s.) oluşturuyor. Lüks arabalar 500 milyar dolarla ikinci büyük kategori olurken şahsî harcamalar (kıyafet, ayakkabı, çanta, saat, mücevher, v.s.) yaklaşık 400 milyar dolarla üçüncü en kıymetli kategori olarak yer alıyor.
Rapor, dünya genelinde eğilimin lüks eserlere sahip olmaktan, lüks tecrübeler yaşamaya yönelik süratli bir değişim sürecinde olduğunu da gösteriyor ve lüks marka üreticilerinin bu değişime kayıtsız kalmaları durumunda, çok büyük bir büyüme fırsatını kaçırabileceklerini öngörüyor. BCG raporunda lüks tecrübelere yapılan harcamaların, lüks eşya ve arabalara yapılan harcamalara oranla yıllık yüzde 50 daha fazla büyüyerek, toplam lüks tüketim pazarının yüzde 55’ine ulaştığı belirtiliyor.
“Sahip olma” değil, “Deneyim sahibi olma”! Statü ve servet kavramları, gelişmiş ülkelerde ve gelişmekte olan pazarlarda ehemmiyetini kaybetmeye başlamış görünüyor. Mevzuyla ilgili araştırma yapılan ülkelerde tüketiciler için kıymet algısı, sağlıklı bir hayat sürmek ve aile üzere kavramlar çok daha değerli bir pozisyona gelmiş bulunuyor. Tekrar de birçok lüks tüketicisi, kendilerini farklı hissettiren tecrübeler yaşamak, kusursuz eserlere sahip olmak ve tüm bunları aileleri, arkadaşlarıyla paylaşmak istiyor.
En büyük hisseye sahip olan lüks tecrübe harcamaları, tıpkı vakitte, yüzde 14’lük yıllık artışla en süratli büyüyen tüketim kümesi.
Ultra lüks yatlar, paket tatiller, safari tipleri üzere mal ve hizmetlerden oluşan lüks tüketim eserlerinin küresel iktisattaki büyüklüğü artık İspanya’nın yahut Avustralya’nın yıllık GSYH’sine ulaşıyor. Tatil üzere hizmetlere yapılan ödemeler lüks eşya alımından daha büyük sayılara ulaşıyor.
En âlâ müşteriler emekliler! 1990’lı yıllarda dünyada lüks tüketimini geliştiren kesim, bugün hayatlarında emeklilik üzere farklı bir basamağa geldi ve artık yeni lüks eserlere sahip olma gereksinimi ve isteği duymuyor. Bu kesim, lüks tecrübeler için günümüzde öncelikli müşteriler pozisyonunda. Sabit bir yere bağlı kalmaksızın, lüks seyahatin, sıhhat turizmi sunan bölgelerin, eşsiz safarilerin keyfini sürmek istiyor, deneyimlemek istiyorlar.
Süratle gelişmekte olan ülkelerde ise orta sınıf gelir kümesinin zenginleşmesi tüketici alışkanlıklarını da değiştiriyor. Birinci etapta itibarlı markaların eserlerine yönelmiş durumda olsa da bu bölümün de vakitle lüks tecrübeler yaşamaya yönelecekleri öngörülüyor.
Lüks tutkusu bu kısımların çocuklarında da var. Onlar da modanın en son eserlerinden aşağısına bakmıyorlar bile. ‘Y Kuşağı’ kendilerini sahip oldukları işe değil, deneyimledikleri ve başardıkları ile tanımlıyorlar. Biraz savurgan oldukları söylenebilir. Anlık zevklere düşkünler. Alaska’da helikopter kayağı gibi’ biçiminde konuşuyor.
Lüks tecrübeleri ‘exclusive’ safariler ve spalar ile sonlandırmak gerçek değil. Artık giderek artan sayıda hastane, özel bakıcılar ve sıhhat uzmanları eşliğinde delüks konaklama imkanı sunarken, havayolu şirketleri özel suitler, lüks rezidanslar ise kendinize ilişkin bir sinemanın olduğu, hatta golf oynayabileceğiniz konutlar sunuyor.
Gardrop değil, sanat yapıtı sahibi olmak! Tüketici beklentilerinin değişmesi, lüks tüketimde trendlerin farklılaşmasındaki bir başka öge. Tüketiciler, bir gayesi olan ve kendilerini tatmin edecek şeyler peşinde olduklarını söz ederek, lüks tecrübelerin bu isteklerini elde etmelerinde lüks eser almaktan daha tesirli olduğunu belirtiyorlar. Bu nedenle beşerler artık giysilerine para harcamak yerine yeni lüks tecrübelere yelken açmayı tercih eder oldular.
Bu da dünyanın en büyük lüks tüketim malları devlerini harekete geçirdi vetüketicinin yeni taleplerini karşılayacak yenilikler yaratmaya zorladı. Örneğin LVMH, Fransa’nın kayak merkezi Courchevel’deki Chevel Blanc otelini diğer yerlerde de büyütüyor. Umman ve Mısır’da yeni lokasyonlar açıyor. Ayrıyeten hastane işine el atıyor; gayrimenkulü satın almadan ya da inşasının finansmanına karışmadan yalnızca mukavele yaparak hastane işletmeciliğine soyunuyor. BMW, Küçük Cooper almak için sırada bekleyenlere, aracının montajda hangi etapta olduğu ve fabrikadan çıkış bilgisini sistemli olarak veriyor. Apple mağazalarında tüketici Apple eserlerini ve teknolojisini şahsen deneyip karar verebiliyor. Kozmetik devi Sephora’nın mağazalarındaki ‘güzellik stüdyoları’nda şahsa özel danışmanlık ve hoşluk hizmeti veriliyor. Merkez binasında bir saat müzesi bulunan İsviçreli kol saati üreticisi IWC, Hong Kong’daki mağazasındaki Pilot saatlerinin satışında, müşterilerine simülatörde uçma imkanı tanıyor.
İnsanlık serüveninde insan dur durak bilmeden hem talep ediyor, hem üretiyor. Tahminen de budur uygarlık serüvenindeki süper seyahatimizin anafikri.
Web
Instagram