Çin’in keşif aracı Ay’ın karanlık yüzüne indi

Çin Ulusal Uzay Yönetiminden yapılan açıklamaya nazaran, keşif aracının ana modülü olan Ay sondasının sabah saatlerinde iniş aracı yardımıyla yörüngeden alçalmaya başladı.

Keşif aracı, Ay’ın Güney Kutbu-Aitken Çanağı içindeki bir krater olan Apollo Çanağı’na yumuşak iniş yaptı.

Ay’a indikten sonra sondasıyla Ay yüzeyini kazmaya başlayacak keşif aracı, robotik koluyla toprak ve kaya örneklerini toplayacak. Örnek toplama işinin 14 saatte tamamlanması öngörülüyor.

Toplanan örnekler konteynerde mühürlendikten sonra yükseltme aracıyla yüzeyden yörüngedeki uyduya ve dönüş mekiğine taşınacak. Akabinde dönüş mekiği, örnekleri Dünya’ya getirecek.

Çang’ı 6, bugüne dek Ay’ın karanlık yüzeyinden kaya ve toprak örneği toplayan birinci keşif misyonu olacak.

Ay’ın karanlık yüzü

Dünya’nın etrafı ile kendi etrafındaki dönüş suratı eşit olduğundan Ay’ın daima birebir yüzü Dünya’ya dönük oluyor. Ay’ın Dünya’dan görünmeyen uzaktaki yüzüne ‘karanlık yüzü’ ismi veriliyor.

“Karanlık” sözü, ışık yokluğunu değil bu bölgenin Ay’ın yakındaki yüzüne nazaran daha az bilinmesini söz ediyor.

İlk kere Sovyetler Birliği’nin “Luna” uydusu, 1959’da Ay’ın karanlık yüzünü fotoğraflamış, Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi de 1960’ta Ay’ın karanlık yüzünü anlatan ayrıntılı atlas yayımlamıştı.

Çin, Ay’ın karanlık yüzüne keşif aracı indiren birinci ülke

Çin mitolojisindeki Ay tanrıçası “Çang’ı“nın ismini taşıyan keşif misyonları, 2007 ve 2010 yıllarında Ay yörüngesine yollanan “Çang’ı 1” ve “Çang’ı 2” uydularıyla başlamıştı. Ay’ın haritalandırılmasının hedeflendiği keşif misyonları, yüzeye yumuşak iniş için hazırlık gayesi taşıyordu.

“Çang’ı 3” vazifesinde Yütu (Yeşim Tavşanı) ismi verilen gezgin keşif aracı, Aralık 2023’te Ay’ın yüzeyine indirilmişti.

Çin, “Çang’ı 4” vazifesinde “Yütu-2” gezgin keşif aracını Ocak 2019’da Ay’ın karanlık yüzüne indirerek prensip imza atmıştı.

“Çang’ı 5” vazifesinde Çin, kaya ve toprak örnekleri toplamayı amaçlayan birinci keşif aracını Ay’a göndermişti. Keşif aracı, Kasım 2020’de fırlatıldıktan sonra topladığı 1,73 kilogram kaya ve toprak örneğiyle Aralık 2020’de Dünya’ya dönmüştü.

Çin, Ay’daki keşif faaliyetini gelecek yıllarda yeni vazifelerle sürdürmeyi planlıyor. Bu kapsamda “Çang’ı 6″nın akabinde, 2026’da Ay’ın güney kutbunda keşif yapmak üzere “Çang’ı 7” ve 2027’de doğal kaynak kapasitesini ve kullanılabilirliğini doğrulamak ve Ay yüzeyindeki uzay üssü inşası için testler yapmak üzere Çang’ı 8 misyonları planlanıyor.

Ülke, 2030’dan itibaren Ay’a beşerli seferler düzenlemeyi, Milletlerarası Ay Araştırma Üssü kurarak daha ileri keşif faaliyetlerine yer hazırlamayı hedefliyor.