Çocuk Ölümleri Başladı: Kızamık Nedeniyle İstanbul’da 2 Çocuk Yaşamını Yitirdi

Aşı karşıtlığı nedeniyle özellikle de çocuklar tehlike altında. Türkiye’de bu yılın ilk 2 ayında 343 kızamık vakası görüldü. Kızamık nedeniyle bu yıl içinde İstanbul’da 2 çocuk yaşamını yitirdi. Uzmanlar, çocuk ölümlerinin artığını ve acil servislere başvuran hasta sayısının arttığına dikkat çekti.

Dünya genelinde kızamık salgınına ilişkin ciddi önlemler alınmaya başladı. Uzmanlar, aşı karşıtlığı nedeniyle kızamık vakalarının yükselişe geçtiğini dikkat çekerek vakaların ölümle sonuçlandığını vurguladı. 

Sizler için kızamık hastalığına ilişkin uzmanların görüşlerini ve hazırladıklarını verileri derledik. 

Kızamık hastalığı çocukluk yaş grubunda daha sık olmak üzere her yaşta görülebilen bulaşıcı bir hastalıktır. Kızamık hastalığına kızamık virüsü neden olur. İnsanlar bilinen tek kaynaktır.

Hastalık, solunum yoluyla bulaşmakta, ateş, döküntü ile seyretmektedir. Beraberinde öksürük, burun akıntısı, halsizlik ve gözde kızarıklık gibi belirtiler bulunabilir. Kızamığın kesin tanısı laboratuvar doğrulamasıyla konur.

Dünya genelinde, her gün aşıya ulaşamayan 380 çocuğun kızamık nedeniyle hayatını kaybettiği açıklandı.

NTV’nin haberine göre, İstanbul’da kızamık hastalığı nedeniyle 2 çocuk yaşamını yitirdi. Nisan 2022 – Mart 2023 arasında Türkiye, 457 kızamık vakası ile Avrupa’da 3. sırada yer aldı. Vakaların 343’ünün ise 2023’ün ilk 2 ayında görülmesi ise dikkat çekti.

Konuya ilişkin konuşan Prof. Dr. Haluk Çokuğraş, Cerrahpaşa Çocuk Kliniği’ne 4.5 ayda 22 kızamık vakası geldiğini açıkladı. Çokuğraş, vakaların 11 tanesinin aşısız, 11 tanesinin aşılı olduğunu belirterek, ‘Bu 22 vakanın 3 tanesi yabancı uyruklu ama çoğunluğu Türk. Bir kere aşısızlar ciddi risk altında. Ama aşılı olmak da her zaman çok yeterli değil. Koruyuculuğu yüzde 96-98 gibi. Yani 100 çocuğa aşı yaparsanız bunlardan 3-4 tanesi korunamıyor’ dedi.

Kızamık salgınının en önemli nedeninin aşı karşıtlığı olduğunu belirten Çokuğraş, şöyle devam etti:

‘Pandemiden sonra özellikle aşı karşıtlığında bir artış söz konusu. Öte taraftan yurt dışından çok sayıda kontrolsüz insan ülkemize girdi. Ne yapıp edip çocuklarımızı yüzde 100 ya da ona yakın bir oranda aşılamamız gerekiyor.’

Salgın riskine ilişkin Cumhuriyet’e açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Mehmet Ceyhan kritik uyarılarda bulundu ve önlem alınması gerektiğini belirtti. Ceyhan ‘Kızamık Covid’e benzemez!’ dedi.

Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, ‘Türkiye’de 2007-2011 yılları arasında bu hastalık o kadar azalmıştı ki senede 4-7 vaka görür olmuştuk. Artan aşı redleri ile birlikte aileler çocuklarına aşı yaptırmak istemedi, bunun sebebi de aşı karşıtlarının doğru olmayan söylemleridir. Bu sebeple aşılama oranı giderek düştü.Bunun ardından 2013’te ve 2019’da kızamık salgınları yaşandı. Tüm dünyada da bu kızamık artışı bekleniyordu. Sağlık Bakanlığı’nın Dünya Sağlık Örgütü’ne bildirdiği verilere göre 2023’ün ilk üç ayında 447 vaka görüldü. Avrupa bölgesinde Tacikistan ve Rusya’dan sonra üçüncü sıradayız. En çok vakanın görüldüğü ülke ise Hindistan, Hindistan’dan sonra ise bizim ülkemize giriş çıkışların yoğun olduğu Pakistan, Afganistan ve Irak’ dedi. 

Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, ‘Kızamık Covid’e benzemez’ dedi ve şöyle devam etti: ‘Kızamık su çiçeği ile birlikte dünyada en çok bulaş özelliği taşıyan iki hastalıktan biridir. Bir kızamıklı çocuk diyelim ki bir sınıfa girdi ve orada on tane aşısız çocuk var, dokuzuna mutlaka bulaşır. Kızamığın kontrol altına alınması için aşılama oranı yüzde 95 olmalı.Bu oranın altına inerse salgın başlar. Türkiye’de 2020’de aşılama oranı yüzde 98, bu yıl oran yüzde 96’ya düştü. Ancak düzensiz göçmenlerin büyük bir kısmı bu orana dahil değil. Aşılama oranları çok az bile düşse risk altındayız. Aşı karşıtlarının söylemleri sebebiyle çocuğuna aşı yaptırmak istemeyen aile sayısı 2007’de 183’tü, 2017’de 40 bine ulaştı. Şu anki rakamı bilmiyoruz çünkü Sağlık Bakanlığı açıklamadı.’

Kızamık bir insan hastalığıdır ve başka herhangi bir hayvan tarafından bulaştırılmaz. Kızamık virüsü hastanın ağız ve burun boşluğuna yerleşir. Döküntü başlamadan önceki ve başladıktan sonraki 1 haftalık dönemde konuşma, hapşırma, öksürme ile havaya atılan damlacıklarla virüs etrafa yayılır. Enfekte insanlar, döküntülerin ortaya çıkmasından dört gün öncesine ve dört gün sonrasına kadar kızamığı başkalarına bulaştırabilir. Havadaki virüs sağlam kişiler tarafından solunum yoluyla alınır. Kızamık virüsü çok bulaşıcıdır ve havada ve yüzeylerin üzerinde 2 saate kadar canlı kalabilir.

Kızamığın ilk belirtisi genellikle yüksek ateştir. Virüse maruz kalındıktan 7 ila 14 gün sonra başlar ve 4-7 gün boyunca sürebilir. Başlangıç aşamasında burun akıntısı, gözlerde kızarma, sulanma, öksürük ve semptomlar başladıktan 2 ila 3 gün sonra ağızda yanak içlerinde küçük beyaz lekeler (Koplik lekeleri) görülebilir.

Kızamık döküntüsü, ilk semptomlardan birkaç gün sonra, (yaklaşık olarak virüse maruziyetten 14 gün sonra (7-18 gün) ) genellikle yüz ve üst boyun bölgesinden bir döküntü başlar.

Yaklaşık 3 gün içinde döküntü tüm vücuda yayılır. Döküntü 5-6 gün sürdükten sonra kaybolur.

Hastalanan bazı kişilerde kulak enfeksiyonu, ishal ve zatürre gibi ciddi akciğer enfeksiyonları gelişebilir. Ciddi vakalar nadir görülmekle birlikte, kızamık beyin ödemi ve ölümle de sonuçlanabilir.

Kızamık özellikle küçük çocuklarda, beslenme bozukluğu olanlarda, bağışıklık sistemi zayıf kişilerde (HIV enfeksiyonu, kanser, bazı ilaçlar yada tedavilerin sonucu olarak) ciddi seyredebilir.

Kızamık geçiren kişiler hastalığa karşı ömür boyu bağışıklık kazanırlar.

Kızamık aşısı, çocukluk dönemi aşı takviminde KKK (Kızamık- Kızamıkçık- Kabakulak) şeklinde, 12. ayda ve (1 Temmuz 2016 tarihinde doğanlardan başlamak üzere) 48.ayına girmiş olan tüm çocuklara iki doz olarak ücretsiz uygulanmaktadır.

1 Temmuz 2016 tarihinden önce doğmuş ve halen ilköğretime başlamamış olan çocukların KKK ikinci dozu ise 2020-2021, 2021-2022 ve 2022-2023 eğitim ve öğretim dönemlerinde okul aşılamaları şeklinde uygulanacaktır.