Covid-19 gebe ve bebekleri nasıl etkiliyor?

Bebeğe antikor geçiyor mu?

Gebelikte aşılanmış anneler ile hastalık etkenini almış annelerin bebeğe geçen antikorlarının ölçü ve tesirlerine yönelik bilgilerin de sonlu olduğunu tabir eden Prof. Dr. Güler Cimete, “Gebeliğinde Covid-19 müspet olan anneler ile Covid-19 aşısı uygulanmış annelerin bebeklerine plasenta aracılığı ile antikor geçişi olduğunu gösteren çalışmalar bulunuyor. Fakat antikor geçişi hudutlu ve bu hususta daha çok araştırma yapılmasına ihtiyaç var.” dedi.

Anne sütü ile bulaş riski düşük…

Anne sütü ile bulaş riskinin çok düşük olduğunu kaydeden Prof. Dr. Güler Cimete, Covid-19 müspet annelerin çok azının sütünde virüsün tespit edildiğini vurgulayarak bu mevzuda kimi araştırmacıların çalışmalarına değindi.

Prof. Dr. Güler Cimete, şunları söyledi: “Chambers ve meslektaşları, 18 enfekte bayandan alınan 64 süt örneklerinden sadece birisinde SARS-CoV-2 RNA (sütte virüsün olduğunu) tespit etmiştir. Lakin bu annenin bebeğinin emmesine karşın süt nedeniyle enfekte olmaması, anne sütünün hastalığı bebeğe geçirmekten çok, hami tesir gösterdiğini düşündürmüştür. Tekrar bu çalışmada 13 anne bebeğini emzirmiş ve takibinde 4 bebeğin PCR testi müspet çıkmıştır. Bu da anne sütünden çok, sonradan anneden bebeğe bulaş olduğunu göstermektedir.”

Prof. Dr. Güler Cimete, “Covid-19 testi müspet olan ya da geçmişte müspet hikayesi olan emziren annelerin sütünde Covid-19’a karşı IgG ve IgA antikorları tespit edilmiş olması da anne sütünün virüse karşı muhafaza sağladığını düşündürmektedir.” dedi.

Emzirmenin engellenmesi pek çok probleme yol açabilir

Emzirmenin kıymetini vurgulayan Prof. Dr. Güler Cimete, “Dünya Sıhhat Örgütü de pandeminin başından beri, anne ya da bebeğin Covid-19 olumlu olduğu durumlarda, gözetici tedbirlerin anne ve aileye anlatılması, bu tedbirleri ciddiyetle uygulamalarının sağlanması ve bebeklerini emzirmelerinin desteklenmesini öneriyor.”

”Bebeklerde Covid-19 riskinin düşük olduğu ve hastalık seyrinin yüz güldürücü olduğu, halbuki erken deri teması ve emzirmenin engellenmesinin anne ve bebek istikametinden pek çok olumsuzluğu beraberinde getireceği belirtiliyor. Bebeğin enfeksiyonlara hassaslığı, geç emzirmenin anne sütü alma müddetini kısaltması, bebekle bağlanmanın güçsüzleşmesi, ihmal-istismar riskinin artması, ebeveynlerin gerilim seviyelerinin yükselmesi ve ebeveynlik öz-yeterliliklerinin azalması üzere riskler akılda tutulmalıdır.” dedi.

Bulaş, doğum biçimine nazaran değişmiyor

Doğum haline nazaran bulaşın farklı olmadığını lisana getiren Prof. Dr. Güler Cimete, “Pandemi devrinden sonra bilhassa sezaryen doğumların çok arttığı görülüyor ve önemli ispatlar elde edilmeden gereksiz sezaryenlerden kaçınılması öneriliyor. Olağan vajinal doğumlar daha uzun müddet anne ve sıhhat çalışanının birebir ortamda bulunmasını zarurî kılıyor.”

”Bu nedenle sıhhat çalışanı önemli gözetici tedbirleri almalı ve hem anneden kendilerine hem sıhhat işçisinden anneye bulaş riskini azaltmalıdır. Karşılıklı bulaş riski, sezaryen uygulamasının münasebeti olmamalıdır. Yeniden Covid-19 kuşkulu ya da olumlu anne ve bebeğin farklı odalarda birinci bakımlarının yapılması uygun olabilir. Türk Neonatoloji Derneği, ameliyathane ya da doğum odasında anne ile bebeğin buluşturulmamasını öneriyor. Lakin anneye gözetici tedbirler aldırarak, doğumdan sonra erken devirde bebeği ile temasının ve emzirmenin sağlanması gerekir.” diye konuştu.

Yenidoğanların takip edilmesi kıymetli

Covid-19 müspet bebeklerde görünen semptomlardan bahseden Prof. Dr. Güler Cimete, “Bebeklerde teneffüs ezası, ateş, kusma, öksürük, daha az sıklıkla beslenme zorluğu, burun akıntısı, karaciğer işlevi bozuklukları üzere semptomlar görülmektedir. Covid-19 müspet annelerden doğan bebeklerin emme zayıflığı, cilt rengi değişikliği tarafından izlenmesi öneriliyor. Yenidoğanlara mahsus tedavi yok. Semptomatik, destekleyici tedavi uygulanıyor. Taburcu olup meskene gittiklerinden 10-15 gün sonrasında geç hipoksi gelişebiliyor. Doğum yapmış bilhassa de Covid-19 olumlu annelere, bebeklerinde bir değişim saptadıklarında çabucak sıhhat işçisine başvurmaları konusunda uyarmamız gerekiyor.” diye konuştu.

Travmatik gerilim, emzirme ve bağlanma meselelerine yol açıyor

Hamilelerin pandemide daha gerilimli olduklarını lisana getiren Prof. Dr. Güler Cimete, “Covid-19 salgınından sonra doğum yapmış bayanlarda gerilim, anksiyete ve depresyon semptomlarında artma saptanmıştır. Doğum gerilimli bir olaydır. Covid-19’da da hamilelerde gerilim daha fazlalaştı. Hastanelerin Covid-19 olumlu hastalar için ayrılması, hastaneleri huzursuz edici duruma getirdi. Hastanelerin ziyaret siyasetleri değişti, travma ve doğumda, bayanlar yalnızlaştırıldı.”

”Travmatik gerilim, emzirme başarısızlığı ve bağlanma meselelerine yer hazırlar. Pandemi öncesi doğum yapmış bayanlarla, pandemi sonrası doğum yapan bayanlar karşılaştırma yapılarak incelenmiş. Her kümede 637 anne var. Pandemi sonrası kümeye bakıldığında, doğumda akut gerilim yüksek, doğumla alakalı Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu, emzirme problemleri, erken bağlanma meseleleri, genel bağlanma problemleri yüksek çıkmıştır.” dedi.