COVİD-19 sonrası kalbe ve akciğerlere dikkat

Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Göğüs Hastalıkları kısmından Uzm. Dr. Hijran Mammadova ‘Covid – 19 sonrası taburcu olan hastaların akciğerlerinin 1 hafta 10 gün sonra büsbütün olağana döndüğünü’ söz ederek taburculuktan sonra ise 1’inci ve 3’üncü aylarda hastaların hekim muayenesi olması gerektiğini belirtti.

Covid – 19 hastalık belirtisi gösterenlerin birçok tedavi sürecini meskende atlatıyor.

Covid – 19 Pandemisi görülmeye başlandığı birinci günden itibaren en çok yaşlı bireyleri ve kronik rahatsızlığı (hipertansiyon, obezite ve diyabet) olan bireyleri etkilemektedir. Virüsten etkilenenlerin birçok rastgele bir semptom göstermiyor iken birtakım hastalarda önemli teneffüs yetmezliği ve mevte neden olmakta. Hastalık belirtileri gösterenlerin büyük çoğunluğu meskende tedavi ile bu süreci atlatabiliyor. Bilhassa teneffüs yollarını etkileyen hastalık tablosu, hafifçe ağıra değişen bir düzeyde seyredebiliyor. Hastaneye yatırılan hastaların büyük çoğunluğu (yüzde 80’i) viral zatürre ile olağan serviste takip edilirken yaklaşık yüzde 5’i entübe olmak üzere yüzde 20’si ağır bakımda takip edilmektedir. Covid-19’un uzun devirde bedene verdiyi hasarlar bugünlerde ortaya çıkmaya başlarken geçmiş devirde yaşanan SARS ve MERS deneyimlerine bakıldığında bu hasarların yüklü olarak teneffüs sistemi hasarları formunda olacağı görülmektedir. 

Covid – 19 hastalığında en çok merak edilen “Vücutta kalıcı hasar bırakıyor mu?” sorusu

COVID-19’a dair en çok merak edilenlerin başında, hastalığı atlatan yahut hastanede yatarak, ağır bakım tedavisi gören hastaların akciğerlerinde ve öteki organlarında kalıcı hasar olup olmayacağı sorusu geliyor. Hastalığın tüm dünya için çok yeni bir durum olduğunu için şu an için insan bedeni üzerinde uzun vadeli tesirleri konusunda kâfi bilgi yoktur. COVID-19 hastalığının kalp ve akciğerler üzerine uzun vadede olumsuz tesirlerini araştırmaya yönelik çalışmalar küresel ölçekte sürüyor. 2021’de sonuçlanması beklenen bu çalışmalar, çoklukla COVID-19 hastalığında akciğerlerde görülen fibrozis durumunun sürüp sürmeyeceğine ve akciğer kapasitesinde düşme olup olmayacağına odaklanıyor.

Korona virüs de düzgünleşme seyrini bağışıklık sistemi etkiliyor.

Korona virüse yakalanan hastaların düzgünleşme müddeti, hastalığı ne kadar ağır geçirdiğiyle alakalı olabilir lakin her vakit hakikat orantılı olmuyor. Pek çok kişi için Covid-19’un sıradan bir gripten farkı olmuyor lakin Covid-19 birtakım insanlarda kalıcı izler bırakabilir. Korona virüs akciğerdeki alveol dediğimiz teneffüs keseciklerinde hasara yol açarak orada bir sertleşme, büzüşme, teneffüs keseciklerinin işlevlerini yitirmesine neden oluyor. Hasarın yaygınlığı, şiddeti arttıkça hastaları teneffüs yetmezliğine götürebiliyor. Bu durum her hastada farklı seyretmekte. Hastanın kendi bağışıklık sisteminin gücüyle birlikte birtakım hastalarda teneffüs yetmezliğine, bir kısım hastada ağır bakıma kadar ilerleyebilmekte. Birtakım hastalarda çok yaygın akciğer büzüşmesi denilen tabloya yol açıyor olağan ki bu hastalarda akciğerdeki düzelmeler akciğer büzüşmesi oluştuysa ayları bulabiliyor onun dışında o kadar şiddetli değilse taburcu olduktan yaklaşık 1 hafta 10 gün sonra akciğerleri büsbütün olağana de dönebiliyor. Taburculuktan sonra hastaların olağan taşınabilir hayata geçmeye başladıkları periyotlarda öksürüklerinin ve efora bağlı nefes darlıklarının olabileceğini, bunların vakitle giderek azalacağını, giderek azalmıyorsa kesinlikle hekimlerine başvurmaları gerektiğini bilmeleri gerekiyor.    

Hastanede yatan hastalar taburculuktan sonra ne vakit denetim muayene için hastaneye gitmeli?

Hastanede ağır pnömoni ile takip edilip güzelleşen, teneffüs takviyesi olmadan (oksijen aygıtı verilmeden) taburcu edilen hastalarda 1’inci ve 3’üncü ay denetim poliklinik muayenesi yapılmalıdır. Denetim akciğer grafileri, kolay laboratuvar incelemeleri ve teneffüs ıstırabı devam eden hastalarda 3’üncü ayda teneffüs işlev testleri yapılması ve gerekirse tomografi tekrarı öneriliyor. Ağır bakımlardan oksijen takviyesi ile konutlarına gönderilen hastalar izolasyon bitiminde taburculuğun 2-3. haftasında denetime gelmelidirler. Bu hastalarda akciğer fibrozisine gidiş bedellendiriliyor ve pulmoner rehabilitasyona yönlendirme yapılıyor.

Hibya Haber Ajansı