Datça depremleri ile ilgili açıklama: Panik yapacak bir durum yok

İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Sarsıntı Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Muğla’nın Datça ilçesinde 3-4 gün içerisinde zelzele sayısının yaklaşık 300’ü geçtiğini belirtti. Prof. Dr. Sözbilir, “Bu bölgede bu büyüklükteki zelzeleler daima oluyor. Korkmamıza ya da panik yapmamıza gerek yok” dedi.

Ege Denizi’nde, Muğla’nın Datça ilçesi açıklarında Richter ölçeğine nazaran gece 4.4 büyüklüğünde sarsıntı meydana geldi. Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) Zelzele Dairesi Başkanlığı’nın açıklamasına nazaran; merkez üssü Muğla’nın Datça ilçesinin 43.72 kilometre açığı olarak saptanan zelzele, saat 01.50’de yerin 7.15 kilometre derinliğinde meydana geldi. Akabinde büyüklüğü 1.7 ile 4.0 ortasında değişen çok sayıda artçı sartıntı tedirginlik yarattı. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Sarsıntı Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, arka arda meydana gelen zelzeleler hakkında açıklamalarda bulundu. Panik yapacak bir durumun olmadığına dikkati çeken Prof. Dr. Sözbilir, tıpkı fay üzerinde birbirine yakın büyüklükte bu kadar sarsıntı olmasının bu fayın gücünü boşalttığı manasına geldiğini söz etti.

‘PANİK YAPACAK BİR DURUM YOK’

Bir fayın sarsıntı üretme vakti olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Hasan Sözbilir, bu bölgede yaşanan sarsıntıların panik yaratacak sarsıntılar olmadığını belirtip, “Bu zelzelelerin yalnızca sarsıntısını hissediyoruz can ya da mal manasında kayıp yaratacak zelzeleler değil. Bu bölgede bu büyüklükteki zelzeleler daima oluyor. Korkmamıza ya da panik yapmamıza gerek yok. Tıpkı fay üzerinde birbirine yakın büyüklükte bu kadar sarsıntı olması bu fayın gücünü boşalttığı manasını taşıyor. Büyük bir sarsıntı oluşturma mümkünlüğünü azaltıyor lakin güç boşalımını öbür bir faya aktardığı için öteki bir yarar tehlike başlıyor lakin onun da üzerinde muhakkak bir tansiyonun birikmesi lazım. Bir fayın zelzele üretmesi için muhakkak derecede tansiyon birikmesi gerekiyor. Bu da vakit alıyor. Bir günde olmuyor, yıllar sürüyor. Bir fayın zelzele üretme vakti var. Bir fay bin yılda bir defa zelzele üretiyorsa o bin yıl dolmadan yıkıcı bir zelzele üretmiyor” dedi.

‘DEPREM FIRTINASI YAŞANIYOR’

Sarsıntıların fırtına formunda bir sürekliliği olduğunu söz eden Prof. Dr. Sözbilir, “Bu bölgede uzun vakitten beri sarsıntı aktifliği var. 3-4 gün içerisinde zelzele sayısı yaklaşık 300’ü geçti. Neredeyse günde 100 sarsıntı oluyor fakat bunlar 2, 3, 4 büyüklüğünde küçük ölçekli zelzeleler. 5 büyüklüğündeki zelzeleler de beşerler için can ve mal kaybı yaratan sarsıntılar değil, yalnızca sarsıntısını hissediyoruz.  Bu bölge özelinde 2017 yılında kıymetli bir zelzele aktifliği olmuştu. Birbirine çok yakın büyüklükte çok sayıda sarsıntı oldu. Muhakkak bir vakit sonra zelzele fırtınası biçiminde gelişti. 4-5 büyüklüğündeki zelzeleler 8-10 tane art geriye gerçekleşiyor. Burada da benzeri bir durum var. Bu bölgede belirli yıllarda 5’e varan zelzeleler arka arda gerçekleşiyor. Bir sarsıntı fırtınası yaşanıyor, tekrar bitiyor bir daha yine yaşanıyor. Bu türlü bir silsile var. Faal volkanların olduğu ve canlı fayların olduğu bir bölge olması bu durumun yaşanmasına neden oluyor. Birlikte çalışması nedeniyle belirli bir vakit sonra sarsıntılar fırtına halinde süreklilik arz ediyor. Bu fay daima 5 büyüklüğüne varan zelzeleler üretiyor. Bu fayın üzerinde son yüzyılda 6’yı geçen zelzeleler olmamış. 5 ve üzeri zelzeleler olduktan sonra 5’e yakın 4 büyüklüğündeki sarsıntılar gerçekleşiyor” dedi.

‘DAHA BÜYÜK SARSINTI OLMA MÜMKÜNLÜĞÜ PEK GÖRÜNMÜYOR’

Bölgede yaşanan zelzelelerin daha büyük bir sarsıntıya neden olma mümkünlüğü düşük olsa da Datça, Marmaris, Gökova taraflarındaki faylarda bir tetiklenmeye neden olması durumunda bu fayların harekete geçebileceğini de tabir eden Prof. Dr. Hasan Sözbilir şöyle konuştu:

“Bugüne kadar son yüzyılı düşündüğümüzde daha üst seviyede bir zelzele olmadı. Tarihî periyotlarda 1900’den evvelki devirlere döndüğümüzde; bu bölgelerde yıkıcı sarsıntılar gerçekleşmiş ve volkanik patlamalar da meydana gelmiş. 1400’lü yıllarda Nisyros Volkanı muhakkak devirlerde patlamalar göstermiş. Bu volkanın içinde gaz çıkışları var. Etkin volkanın yer aldığı bölge. Büyük olasılıkla altındaki etkin volkanı besleyen magma şimdi katılaşmadığı için muhakkak vakitlerde sıcaklık ve basınç değişimleri yahut küçük ölçekli sarsıntılar burayı harekete geçiriyor ve zelzele fırtınası yaşanıyor. 4-5 büyüklüğünde zelzeleler sürebilir lakin daha büyük sarsıntı olma mümkünlüğü pek görünmüyor. Zelzele silsilesi Datça, Marmaris, Gökova taraflarındaki faylarda bir tetiklenme yaratırsa o vakit kendi faylarımız harekete geçebilir. Bu bölgedeki faylar 6’ın üzerinde sarsıntı üretme potansiyeli olan faylar. Tetiklenme mümkünlüğü var lakin bu çabucak yarın sarsıntı olacağı manasına gelmiyor.”