Dinlenme anında görülen titremelere dikkat

Parkinson hastalığının en sık görülen belirtilerinden biri, istirahat halindeyken titreme hallerinin ortaya çıkmasıdır. Bu titreme ataklarını vakitle hareketlerde yavaşlama ve (postural instabilite) ayakta duruş bozukluğu üzere rahatsızlıklar da izleyebilir.

Titremenin (tremor) insanlarda pek çok durumda görülebileceğini hatırlatan Parkinson Hastalığı ve Hareket Bozuklukları Merkezi (PARMER), Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Ali Zırh, bu olayın en sık olarak el titremesi halinde görülmekle birlikte, bedenin bir yarısında kol ve bacakta, kimi hallerde de tüm bedende gözlenebileceğini anlattı.

“HAREKETLERDE YAVAŞLAMA VE YÜZ SINIRLARINDA DONUKLUK”

Titreme deyince akıllara birinci olarak Parkinson hastalığının geldiğini söz eden Doç. Dr. Ali Zırh, “Parkinson titremesi istirahat halinde iken ve çoklukla ileri yaşta ortaya çıkıyor. Parkinson beyinde ‘dopamin’ üreten nöronların kaybedilmesi ve buna bağlı olarak bu unsurun azalması sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalığın en tipik belirtilerinden biri bedenin bir tarafında ortaya çıkan ve ‘para sayar’ biçimde diye hitap edilen istirahat halinde titremedir. Bu bulgulara hareketlerde yavaşlama, yüz sınırlarında donukluk, ‘maske yüz’ diye tabir edilen yüz hali, küçük adımlarla öne eğik yürüme üzere birtakım öteki bulgular eklenebilir. İstirahat halinde ortaya çıkan titreme durumlarına, çoğunlukla ileri yaşlardaki hastalarda rastlanır.” sözlerini kullandı.

Çok sık görülen bir öteki titreme durumuna da değinen Doç. Dr. Ali Zırh, şöyle devam etti: “Ellerin havaya kaldırılıp, havada tutulması sırasında olduğu üzere bedenin bir iş yapması sırasında ortaya çıkan, lakin istirahat sırasında olmayan titremelerdir ve çabucak hemen yarıya yakını ailesel özellik taşımakta olup, kalıtsal yolla ailenin genç bireylerine de iletilebilmektedir. Bu kümedeki titreme hadiseleri ‘Esansiyel tremor’ başlığı altında incelenir ve Parkinson hastalarına nazaran, daha erken yaşlarda görülebilmektedir. Bu iki kümedeki titreme olgularının yanı sıra, bir de faal hareket aksiyonu sırasında ortaya çıkan ve şiddeti başkalarına nazaran daha fazla olan titreme yakınmaları mevcuttur. Bu tipteki titreme hareketlerine ekseriyetle felç geçirme yahut şiddetli baş travmaları sonrasında yahut multipl skleroz üzere hudut sistemini yaygın olarak tutan hastalıklar sonrasında rastlanır.”

“TİTREME İLE ORTAYA ÇIKAN HASTALIKLARDA ‘BEYİN PİLİ’ YÖNTEMİ”

Titreme yakınmalarının çoklukla gündüz saatlerinde ortaya çıktığını ve hastaların telaşlı yahut fikirli olma durumlarında, sinirsel gerginliğin arttığı hallerde şiddetlendiğini, uykuda ise titreme durumunun gözlenmediğini söz eden Prof. Dr. Zırh, titreme ile ortaya çıkan hastalıkların tedavisi ile ilgili şunları söyledi: “Parkinson üzere titreme ile ortaya çıkan hareket bozukluklarının ve öbür tüm titremelerin başlangıç tedavisi ilaç tedavisi. Lakin bu hastalıkların tedavisinde ortadan yıllar geçtikçe alınan ilaca tolerans gelişmesi ya da yüksek dozda ve uzun vadeli ilaç kullanımına bağlı yan tesirlerin ortaya çıkması üzere hallerde yahut titreme her türlü ilaç tedavisi ile durdurulamıyorsa cerrahi tedavi olan beyin pilleri bu hastaların ömür kalitelerine kıymetli ölçüde katkı sağlayabilmekte. Beyin pili ameliyatı tıp lisanında ‘nöromodülasyon’ dediğimiz, beyin içerisine yerleştirdiğimiz ince elektrotlar ile hastalıktan sorumlu bölgelere elektrik akımı vererek hastalık bulgularını düzeltmeye çalıştığımız bir tedavi yolu. Bu metot ile beyindeki gaye bölgelerdeki hücrelerin aktivitelerini baskılayabiliyor ya da uyarabiliyoruz. Bu ameliyatları hasta uyanık iken, konuşa konuşa ve hasta ile karşılıklı yardımlaşarak yapıyoruz. Başta Parkinson olmak üzere, ‘Esansyel tremor’ denilen titreme olgularında da uyguladığımız bu tedavi sayesinde toplumsal hayattan kopan, diğerlerinin yardımıyla yaşantısını sürdürmek zorunda olan birden fazla hasta günlük yaşantısına geri dönerek bağımsız yaşayabiliyor; kıymetli bir kısmı da mesleklerini tekrar icra edebilme bahtı yakalayabiliyorlar.”