Diyarbakır’da 1900 yıllık kaya kilise turizme kazandırıldı

Diyarbakır‘ın Eğil ilçesinde yaklaşık 1900 yıllık kaya kilise, yürütülen çalışmalarla turizme kazandırıldı.

Kur’an-ı Kerim’de isimleri geçen Zülkifl ve Elyesa peygamberlerin defnedildiğine inanılan Eğil, Asurlular vaktinde yapıldığı iddia edilen Eğil Kalesi ve Kralkızı Baraj Gölü, sur sarnıçları, tarihi yapılarıyla kültür ve inanç turizmi açısından kıymetli bir merkez olma özelliğini sürdürüyor.

Kaymakamlık ve belediyenin teşebbüsü, Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesiyle 2 yıl evvel tarihi kalede, Dicle Üniversitesi (DÜ) Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vecihi Özkaya’nın başkanlığında başlatılan hafriyat çalışmaları devam ediyor.

Kaledeki 4 antik tünelden 2’sinin restore edilerek turizme kazandırılmasının akabinde, kaya kilisede yürütülen çalışmaların da yüzde 80’i tamamlandı.

Duvarlarında çok sayıda haç işaretinin bulunduğu yaklaşık 1900 yıllık kilisede belgeleme, alan düzenleme ve paklık çalışması yapıldı.

Kilisenin yolu, yerli ve yabancı konukların rahatça ulaşabilmesi için düzenlenirken, bir de merdiven yapıldı.

“Hristiyan dünyası için kıymetli bir kilise”

Eğil Kaymakamı ve Belediye Lider Vekili Volkan Hülür, AA muhabirine, ilçenin Diyarbakır‘ın adeta göz bebeği ve incisi olduğunu söyledi.

Hülür, üç tarafı derin vadilerle çevrili, bir tarafı ise oyularak yekpare kaya üzerine oturtulan Eğil Kalesi’ni dünyaya tanıtmak istediklerini lisana getirerek şunları kaydetti:

“Kilisemizin yaklaşık 1900 yıllık tarihi var. Hristiyan dünyası için değerli bir kilise. Yaptığımız çalışmalarla turizme açmak istiyoruz. Eğil’de yabancı turistleri ağırlamak istiyoruz. Şu anda turist ağırlamada sayımız yıllık 400 bin civarında. Yaklaşık 75 bini yabancı turist olarak kayıtlara geçiyor. Kilisemizi de turizme kazandırarak yapacağımız çalışmalarla yabancı turist sayımızı 300 bine çıkarmaya çalışıyoruz.”

Yapıyı turizme kazandırmak için akademisyenlerle hoş bir çalışma yürüttüklerini anlatan Hülür, “Eskiden kiliseye ulaşmak kolay değildi. Etrafını temizledik ve seyir terası oluşturduk. Konuklar Eğil’e geldiğinde rahat bir biçimde kiliseye çıkabilecek. Çalışmaların yüzde 80’ini tamamladık. Yakın bir süreçte Kültür ve Turizm Bakanı’mızın teşrifleriyle hizmete açacağız.” dedi.

“Avrupa devletleri ile Osmanlı’ya ilişkin sikkeler bulduk”

Prof. Dr. Vecihi Özkaya ise kaya kilisenin tarihinin Hristiyanlığın Anadolu’daki tarihi ile kontaklı olduğunu vurguladı.

Kilisesinin yaklaşık 1900 yıllık periyoda tanıklık ettiğine dikkati çeken Özkaya, “Bölgede yaşayan Hristiyan azınlıkların dini aktifliklerine ilişkin semboller bu kilisede görülüyor. Burada yaptığımız hafriyatlarda 18. ve 19. yüzyıllardan kalma, Avrupa devletleri ile Osmanlı’ya ilişkin sikkeler bulduk. Bu sikkelerin ortaya çıkması, 19. yüzyıla kadar burasının aktif bir merkez olduğunu göstermektedir.” diye konuştu.

“Hristiyanlarca önemsenen kutsal emanetlerin koruma edildiği bir kilise”

“Burada, bilinen örneklerinin olmadığı bir bulgu ele geçirdik. Pasifik Okyanusu kıyılarında yaşayan bir canlının fosilini bulduk. Bu fosil ‘Kum Doları’ olarak isimlendirilmektedir. Kelam konusu fosil, Hristiyan dünyasında İsa Mesih inancıyla ilişkili bir nesne olarak değerlendirilmiştir. 5 yıldızdan oluşan kanatları hasebiyle İsa’nın doğumunu, vefatını ve göğe yükselişini sembolize etmektedir. Hasebiyle tüm Hristiyanlarca kutsal kabul edilen kimi pahaların saklandığı, bölgedeki Hristiyanlarca önemsenen kutsal emanetlerin koruma edildiği bir kilise olarak dikkati cazip bir özelliğe sahiptir.”

Kilisenin genel manada 2 başka kaya mezarın birleştirilmesi sonucu oluştuğu bilgisini veren Özkaya, duvar işçiliğinde farklı periyotları yansıtması açısından da değer arz ettiğini, bölgede daha evvel yaşamış ve yaşamaya devam eden Hristiyan azınlıkları sembolize eden haçların duvarda bulunduğunu söyledi.