Doğu Akdeniz’de bahar havası

AYDIN HASAN Ankara – Birleşik Arap Emirlikleri ile bağlar olağan seyrine dönerken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gerçekleştirmesi beklenen ziyareti ile Suudi Arabistan ile münasebetlerin düzelmesi istikametindeki uğraşlara da son noktanın konulması planlanıyor. Yunanistan Başbakanı Miçotakis’in, İstanbul ziyaretiyle de münasebetlerdeki yüksek tansiyon düşürülmüştü. Ermenistan ile diplomatik bağların tesisi için temaslar sürerken, özel temsilciler üçüncü görüşmeleri için Viyana’da buluşacak. Doğu Akdeniz’de ise İsrail ve Mısır ile alakaların düzelmesi için eforlar sürüyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 Mart’ta Türkiye’ye ziyarette bulunan İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’u resmî merasimle karşılamıştı. İki ülke ortasında bağların düzelmesi istikametinde üst seviyede birinci somut adım, bu ziyaretle atılmıştı. Erdoğan, evvelki günkü AK Parti Grubu’ndaki konuşmasında, “Küresel ve bölgesel gereksinimlerin gereği olarak İsrail ile siyasi ve ekonomik münasebetleri geliştirmek için attığımız adımlar diğerdir, Kudüs davamız başkadır” diyerek İsrail ile başlatılan sürecin devam ettiğinin iletisini vermişti.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, başlatılan olağanlaşma süreci çerçevesinde 24 Mayıs’ta İsrail’e ziyarette bulunmayı planladı. Çavuşoğlu’nun, İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid ile yapacağı görüşmeyle diplomatik ilgilerde olağanlaşma konusunda bir adım daha atılması ve büyükelçilerin karşılıklı olarak atanmasının kıymetlendirilmesi bekleniyor.

Boru çizgisi projesi

Güç Bakanı Fatih Dönmez’in İsrail’e yapması planlan ziyareti de, Çavuşoğlu’nun ziyareti kadar kıymet taşıyor. Bu ziyarette, muahede sağlanması durumunda İsrail doğal gazının birinci kazmanın vurulmasından itibaren 4. yılın sonunda Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırılabileceği bedellendiriliyor. İsrail’in açık deniz alanları Leviathan ve Tamar’dan taşınabilecek doğal gaz konusu daha evvel de Türkiye ve İsrail’in güç bakanlıkları ortasında ele alınmıştı. Proje çerçevesinde; denizden Mersin yahut İskenderun’a döşenecek 500-550 kilometrelik boru sınırı ile İsrail gazı Türkiye’ye getirilebilir. Türkiye üzerinden de Avrupa ülkelerine ulaştırılabilir.

4 yılda tamamlanır

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, evvelki akşam CNN Türk’teki yayında şunları söyledi:

“İsrail’e Mayıs’ın 3. haftası gideceğiz. Filistin’e de gideceğiz. Diyaloğun devam etmesi kıymetli. İsrail ile bağlarımız Filistin davasından vazgeçtiğimiz manasına gelmez. Güç Bakanımız (Fatih Dönmez) gidecek. Programlar tam uyuşmayacak fakat Güç Bakanımız da gidecek. Bu projeleri hayata geçirebiliriz. Bizim gündemimizde Dışişleri Bakanı olarak öbür mevzular da var. İsrail, Filistin gündemi. İşin temel sahibi Güç Bakanlığı, bu işin tüm mevzularını ele alacaklardır. İsrail ile boru çizgisi işi bence olur. İsrail kara sularında ve kıta sahanlığında çok önemli rezervler var. Bu rezervlerin Avrupa’ya gidebilmesi için en ekonomik güzergah Türkiye’den geçiyor. Öbür türlüsü fizibil değil. Kepçe vurulduktan sonra 4 – 5 yıl sonra bu proje tamamlanır.”

Kahire’ye büyükelçi iletisi

Mısır’la 1925 yılında kurulan diplomatik ilgiler, Ankara ve Kahire’de 2013’ten beri Maslahatgüzar düzeyinde. 9 yıldır büyükelçi atanmıyor. Geçen yıl, iki ülke alakalarının uygunlaştırılması için istişareler yapılmıştı. Türkiye’nin Kahire Büyükelçiliği Maslahatgüzarlığı’na Salih Memnun Şen’in getirilmesinin planlandığı belirtildi. Dış Siyaset İstişare Heyeti üyesi olan Şen, 2015-2020 tarihleri ortasında Türkiye’nin İslam İşbirliği Teşkilatı nezdindeki Daimi Temsilcisi olarak misyon yapmıştı.
Böylelikle Kahire’ye büyükelçi unvanına sahip bir maslahatgüzar ataması yapılmış olacak.