Doktorlardan uyarı: Epilepsi nöbeti geçirene soğan ya da kolonya koklatmayın

Acıbadem Bodrum Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Selvi Okundu, ülkemizde epilepsiye, öbür ülkelerde olduğu üzere yüzde 0,5 ila 1 üzere yüksek bir oranda rastlandığını belirterek hastalığın bayanlarda da erkeklerde de birebir oranlarda görüldüğünü ve en sık 20 yaş ve altı ile 65 yaş sonrası görüldüğünü söz etti.

2 ÇEŞİT EPİLEPSİ VAR

Epilepsinin kabaca fakal ve jenelize nöbetler olmak üzere 2’ye ayrıldığı konusunda bilgi veren Dr. Okundu “Jeneralize nöbetler halk ortasında bilinen kasılma-çırpınma, idrar kaçırma, köpürme formunda görülen nöbetlerdir. Fakat bunların dışında dalma, sıçrama, irkilme, makûs koku duyma, baş karışıklığı, dejavu, kaygı, tasa, yalanma-yutkunma-şapırdatma biçiminde nöbetler görülebilir” dedi.

EPİLEPSİ NEDENLERİ

Dr. Okundu hastalığa yol açabilecek etmenleri şöyle sıraladı: “Epilepsi nedenleri çok çeşitlidir. Felç, beyin tümörleri, çok alkol, uyuşturucu kullanımı, travmatik beyin hasarı, beyin enfeksiyonları, kimi genetik hastalıklar ile demans üzere öbür nörolojik hastalıklar.”

“HER NÖBET, DIŞARIDAN ANLAŞILMAZ”

Epilepsinin kalıtsal bir hastalık olmadığını yani anne babadan çocuklara geçmeyeceğini vurgulayan Dr. Okundu, buna karşın epilepsinin, kimi ailelerde gelişme eğiliminin daha fazla olduğunu söyledi. Dr. Okundu, “Yaş ve aile hikayesine bağlı olmakla birlikte, baş travması, demans, çocuklukta geçirilen nöbetler, inme ve başka dönorsel hastalık geçirenler ile beyin enfeksiyonu geçirenler risk kümesinde yer alır” diye konuştu.

Epilepsi nöbetlerinin de çeşitli olduğuna ve dışarıdan fark edilmediğine değinen Dr. Okundu, yalnızca dalma, göz kırpma ya da endişe, öfke üzere his değişiklikleriyle de nöbet geçirilebileceğini anlattı.

NÖBET GEÇİRENE YAPILMAMASI VE YAPILMAMASI GEREKENLER

Dr. Okundu, hasta nöbet geçirdiği esnada “mutlaka” müdahale edilmesi gerektiğini vurguladı ve şunları söyledi:

“Normal koşullarda nöbet zaten 1-2 dakika içinde sonlanır. Sonlanmıyorsa sıhhat gruplarına haber verilmeli. Hasta nöbet geçirdiği esnada etrafta hastaya ziyan verebilecek keskin bir cisim varsa uzaklaştırılmalı. Hastanın boğazını sıkan kravat, eşarp üzere giysiler gevşetilmelidir. Kişi kendine geldikten sonra süreksiz şuur kaybı, yorgunluk olabilir. Bu yüzden hasta bir mühlet dinlendirilmelidir.”

Bayılan hastaya soğan ya da kolonya koklatmanın hastanın ne çabuk ayılmasında ne de tedavisinde bir tesiri olmadığına dikkat çeken Dr. Okundu, nöbet geçiren kişinin kolunu bacağını tutma ve bastırmanın sakıncalı olduğunu, hasta kasılırken ağzını açmaya çalışmanın çene çıkığı, dişleri kırma, açmaya çalışan kişinin parmaklarının hasta tarafından kırılması, kanama üzere aksiliklere neden olabileceğini lisana getirdi.

“HASTA, UZUN MÜHLET AÇ YA DA UYKUSUZ KALMAMALI”

Epilepsi hastalığıyla beslenme ortasındaki ilgiyi de anlatan Dr. Okundu çok kahve, çay ve kola tüketimiyle nöbetlerin tetiklenebileceğinin altını çizdi. Dr. Okundu, “Hastanın, hayatını epilepsinin gerekliliklerine nazaran düzenlemesi gerekir. Nöbeti tetikleyebilecek besin ve ortamlardan uzak durmak gerekir. Bu da hastanın en çok uykusuzluk, uzun açlık üzere durumlardan uzak kalmasını gerektirir. Çay, kahve ve kola üzere uyarıcı unsurların çok tüketimi ise nöbetleri tetikleyebilir” dedi.

Dr. Okundu, epilepsinin anne-baba olmaya mahzur olmadığını hatırlattı ve “Anne adayı, hamile kalmadan evvel kesinlikle nöroloji tabibi ile görüşmeli, nöbet denetimi ile uygun antiseptik ilaç tedavisi yapılmalıdır” diye konuştu.