Dört erkeğe locayı zorunlu tutan işletmeye 120 bin lira ceza

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) yanlarında bayan konuk olmayan erkek kümelerine yalnızca locada yer veren İstanbul’daki bir cümbüş yerine, cinsiyet temelinde ayrımcılık yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle 120 bin lira idari para cezası verdi. 

TİHEK’in kararına nazaran, M.Y.K, 3 arkadaşıyla İstanbul’daki bir cümbüş yerinde düzenlenen konsere rezervasyon yapmak için işletmeyle irtibata geçti. 

LOCADAN BİLET ALAMADILAR

İşletmeden, “4 erkeğin yanlarında bayan konuk olmadan yalnızca loca için rezervasyon yaptırabilecekleri” cevabını alan vatandaşlar, maddi durumları nedeniyle locadan bilet alamadı. 

Kadınlar için bu türlü bir kısıtlamanın olmadığını belirten M.Y.K, cinsiyet temelinde ayrımcılık yapıldığı teziyle kuruma başvurdu. 

İnceleme kapsamında cümbüş yerinden yazılı görüşü talep edildi. Cümbüş yerinden gönderilen yazıda, tek başına yahut grup olarak gelen bayanların da yanında erkek olmadan loca dışındaki yerlerde konuk edilmediği belirtildi. 

KADINLARIN GÜVENLİĞİ SAVUNMASI

Sadece erkeklerin yanlarında bayan olmaksızın işletmeye alınmadığının kabulünde dahi bu durumun ayrımcılık olarak nitelendirilemeyeceği söz edilen yazıda, ülkenin toplumsal ve kültürel yapısı düşünüldüğünde gece yerlerinin bayanlar için inançlı olmadığı, bu durumun bayanlar için inançlı ve huzurlu bir ortam yaratma eforundan kaynaklandığı savunması yapıldı. 

Başvuruyu karara bağlayan TİHEK, cinsiyet temelinde ayrımcılık yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle işletmeye 120 bin lira idari para cezası verdi. Karar, oy çokluğuyla alındı. 

‘ERKEKLER RAHATSIZ EDER’ TOPLUMSAL ÖN YARGI 

6701 sayılı Kanun’un 2. unsuruna nazaran, kişinin almak istediği hizmeti almasının zorlaştırılmasının da direkt ayrımcılığı gündeme getirdiği kaydedilen kararda, “Muhatabın, başvuran ve arkadaşlarını sadece locada ağırlamak formundaki teklifinin başvuran ve arkadaşlarının hizmetten yararlanmasını engellemediği fakat bu şahıslar açısından hizmetten yararlanmayı maddi ve manevi olarak zorlaştırdığı açıktır.” sözlerine yer verildi. 

İşletmenin, “Erkek kümelerinin alınmamasının bayanlar için inançlı ve huzurlu bir ortam yaratma uğraşı olduğu” savunmasına kararında yer veren TİHEK, işletmede erkeklerin bayanları rahatsız ettiğine dair bir kanıtın evraka sunulmadığına dikkati çekti. 

Başvuran ve arkadaşlarının da daha evvel bu üslup bir halde bulunduklarını ya da bu formda davranabileceklerini gösterir rastgele bir olgu yahut olayın da belgeye sunulmadığını bildiren kurum, şu değerlendirmelerde bulundu: 

– Erkeklerin bayanları rahatsız edeceğine dair niyet toplumsal ön yargılardan ileri gelmekte ve bunun üzere ön yargılar toplumdaki eşitsizliği derinleştirmektedir. Sadece ön yargılardan ve varsayımlardan hareketle erkeklerden oluşan kümelerin işletmeye alınmaması biçimindeki farklı muameleyle ulaşılmak istenen maksadın legal olmadığı, bu emel legal sayılsa dahi somut olay adaleti açısından bu halde bir uygulamanın ölçülü olmadığı açıktır.

İKİ ÜYEDEN KARŞI OY 

Karara muhalefet şerhi koyan iki üye, kelam konusu uygulamanın Türk toplumunun özelliği ve ihtiyaçlarından kaynaklandığını, kamu sistemi ve güvenliği açısından kamusal faydası da yakından ilgilendirdiğini belirtti. 

Üyeler, muhalefet şerhinde, “Bu bakımdan, uzun yıllardır birebir dalda faaliyet gösteren iş yerlerinde uygulanmakta olup, klasik bir kural olarak yerleşmiş ve kabul görmüş bir uygulamadır. Bir öteki anlatımla, ülkemizde uzun yıllardan beri sürdürülen bu uygulamanın, kamu faydasına ve hizmetin gereklerine uygun biçimde objektif, makul ve geçerli neden ve münasebetlere dayalı olduğunun toplumsal olarak kabul görmüş olduğu açıktır” sözlerini kullandı.