Dr. Kızıldağ: En büyük ihtiyacımız umut

“100 yıl evvel olduğu üzere bugün de, en çok muhtaçlık duyduğumuz şey umut” diyorsunuz. Neden?      

Zira umut, insan için çok kıymetli bir kavram. Umudun yokluğu, endişenin egemenliğine boyun eğmek demektir. Tarihe bakınca çok net görürsünüz, bütün toplumsal ve kişisel çöküşler kaygıyla başlar! Onun için, dehşete teslim olmak yerine umudun gücüyle yaşamayı öğrenmeliyiz. Mazeretlerle oyalanıp yerimizde saymak yerine, umudun gücüyle ayağa kalkıp çıkışı bulmaya çaba etmeliyiz. Vaktinde Mehmet Âkif de halkımıza bu davette bulundu; umudun gücünü hatırlattı. İstiklal Marşımızın ‘Korkma’ diye başlaması tesadüf mü?  Tıpkı halde, Mehmet Âkif’e Kurtuluş Savaşımızın Manevi Önderi denmesi de tesadüf değil. Bütün bunların arkasında, çok kıymetli tarihi gerçeklikler var. Bizim niyetimiz de, bu gerçekleri çocuklarımızın, gençlerimizin öğrenmesini sağlamak. 100. Yıl, bunları hatırlatmak için yeterli bir vesile. Bilhassa de içinde bulunduğumuz durum düşünüldüğünde, bu hatırlatmaların daha da değer kazandığını görebiliriz.

-Mehmet Âkif Ersoy’a, UMUDUN ŞAİRİ denmesinin sebebi nedir?    

Mehmet Âkif, yapıtlarıyla topluma daima ümit aşılayan bir aydındır. Ona nazaran bir toplumda umudun tükenmesi, maddî-manevî yok oluşu getirir. Bunun için ümitsizlikten doğan karamsarlık manasına gelen yeis sözcüğünü küfürle, şirkle bir meblağ.  Az evvel de dediğim üzere, İstiklal Marşı’na “Korkma” diye başlayan Âkif’in, ümitsizlikten bahsettiği bu şiire “Âti” ile başlaması, geleceğe olan inancının ve bitmeyen umudunun bir göstergesidir.  

-Âkif için umut, optimistlikle muadil bir kavramdır, denebilir mi?

Muhakkak hayır. Âkif, umudu bir konfor alanı olarak görmez. Onun için, altı boş bir optimistlik değildir umut. Ve umutlu olmak, ulaşılması mümkün olmayan bir hayale kapılmak da değildir. Âkif için umut, inanca endekslenmiş bir rehavet alanı biçiminde de tanımlanamaz. Umut, beklemeyi değil, müdahil olmayı gerektirir. Umutlu olmak, edilgen değil, etken bir ruh halinin göstergesidir.

-Siz eğitimlerinizde UMUT ve DEHŞET kavramları üzerinde çok duruyor, ‘umutsuzluk bir toplumsal mazerettir’ diyorsunuz? Neden bu türlü?

Hazreti Ali diyor ki, Mazeret insanın kendisine söylediği en büyük yalandır! Biz mazeretlerin gölgesinde yaşamayı alışkanlık haline getirmiş bir toplumuz. Her şey için bir mazeretimiz var, başarısız olmak için, mutsuz olmak için, gelecekten umutsuz olmak için… Halbuki insanların, hayattaki çıkışları en çok kaçırdığı vakitler mazeret ürettiği vakitlerdir. Pekala çıkışları kaçırmaya devam edersek, açmamız için önümüzde beliren kapıları açabilir miyiz? O kapıları açmazsak, arkasındaki bilgiye ulaşabilir miyiz? Hayatın maksadı bilgidir. Öğrenmektir. Kendini tanımak, bilmektir. Bütün bunlar için, öncelikle mazeretlerimizden kurtulmaya muhtaçlığımız var. Ve bunun için de bize gereken birinci şey, umut…Umut dolu bir kararlıkla yol alırsak, aradığımız çıkışlara kolaylıkla ulaşmamız mümkün olur. Bu durum, yaşamakta olduğumuz Pandemi süreci için de geçerli, çıkışı bulmakta zorlandığımız tüm başka süreçler için de…

-Umutsuz olmak, bir tercih mi?

Evet bir tercih. İnancınız azalırsa, umudunuz da azalır. Üstadımız Mehmet Âkif, bu türlü söyler. Ve çok da haklıdır… Ben de diyorum ki; UMUT YOKSA, ÇIKIŞ DA YOKTUR! Yani; ne yapıp edeceğiz, umudumuzu koruyacağız. Ve bizden evvelki kuşağın, yani mazeretlerin gerisine sığınarak yaşamayı alışkanlık haline getirmiş anne-babalarımızın fark edemediği (Mehmet Âkif üzere hatırlatıcılara rağmen) bu kıymetli gerçeğin görecek, umudun değerini anlayacak, onların bize öğretemediğini, biz çocuklarımıza öğreteceğiz. 

-Umut mu, dehşet mu daha güçlü?   

Kaygı öğrenilen bir şey. Dehşetin beşerler üzerindeki gücünü keşfedenlerin, her gün dehşet temelli farklı bir kurguyla ortaya çıkması, insanları denetim etmek için kaygının gücünden yararlanma uğraşlarının bir sonucu. Bu işe önemli yatırımlar yapılıyor. Zira kaygı odağında tasarlanan tüm global algı operasyonları, çok süratli sonuç veriyor. Globallik üst başlığı altında sunulan problemler üzerinden, bireylerin / ulusların sıkıntıları da, kaygıları da, ümitsizlikleri da global hale getiriliyor.  Kaygıyı ‘hâkim’ kılmak isteyenlerin yaptığı birinci şey, insanın elinden en güçlü silahını; umudu almaktır. Zira umudun gücünün, endişenin gücünün çok ötesinde olduğunu bilirler. Umudu sonsuz bir ışık kaynağı üzere düşünün. İnsanın yolunu aydınlatan ve gereksinimi olan tüm çıkışları ona gösteren, tükenmeyen bir kaynak üzere.

Büyük şair Mehmet Âkif Ersoy ne diyordu bu bahiste, hatırlayalım:

Âtiyi karanlık görerek azmi bırakmak…
Alçak bir vefat varsa, eminim, budur lakin…

Dünyada inanmam, hani görsem de gözümle.
İmanı olan kimse gebermez bu vefatla:
 

Ey dipdiri meyyit, ‘İki el bir baş içindir.’
Davransana… Eller de senin, baş da senindir!

-Mehmet Âkif Ersoy, umuda yönelik şiirlerini nasıl bir devirde yazmış?

Mesela az evvel size okuduğum şiiri, 1913’te yazmış. Balkan savaşlarındaki hezimetin yükü içinde. Osmanlı’nın balkanlardaki topraklarının birçoklarını kaybettiği o kara günlerde. Yani aslında Âkif, Osmanlı’nın son devirlerindeki durumunu anlatmış mısralarında, içi kan ağlayarak. Maalesef, etrafta, çıkışı göremeyip ümitsizliğe kapılanların çok olduğu bir vakit bu. Âkif’in her yanı, “Her şey bitti, buradan çıkış yok! Kaybettik. Daha fazla direnmenin bir manası yok!” diyenlerle dolu. Geleceğin karanlık olduğuna inananlarla dolu. Karanlık da bir endişe biçimidir. İster gerçek manada bir karanlıktan kelam edelim, ister metaforik olarak. Fark etmez… Karanlık korkusu, tüm başka endişeler üzere, insanı ümitsizliğe sürükler. Korkan insan ne yapar? Geri çekilir. Yani gelecek korkusu, ümitsizliği, vazgeçmeyi beraberinde getirir. Ve gelecek günlerin hoş olabileceğine inanmaz artık. O an, geleceğin karanlık olduğunu söyleyen kimdir, diye düşünemez. Geleceği karanlık görmem kimin işine yarıyor, diye sormayı akıl edemez. Halbuki Allah’tan öteki bilen var mıdır, gelecekte ne olacağını? Bunu idrak eden insan, nasıl düşer bu türlü bir oyunun içine? Bunlara, yalnızca tarihi bahisler olarak bakmamak lazım. O günkü ruh halleri, şu an içinde bulunduğumuz ruh halinden çok da farklı değil. Odakta daima dehşet var farkındaysanız. Geleceğin bugünden daha karanlık olacağı algısı var. Ve bize düşen, bu algıyı dağıtmak. Bunun dehşet odaklı bir kurgu olduğunun farkına varmak. Akif’in o günlerde yaptığı da buydu…

-Mehmet Âkif Ersoy’un, ümitsizliği bir iman zayıflığı olarak görmesinin sebebi nedir?

Âkif için ‘yeis’, içine düşen insanı boğan bir bataklıktır. Gelecekten ümidini katıca insan, çalışma isteğini / azmini kaybeder. Bunları kaybedince de gelecekle ilgili umutları biter. Yani onu tüketen bir kısırdöngü içine girer. Âkif bu kısırdöngü sorununu anlaşılır bulmakla birlikte kabul etmez, zira yeisin asıl sebebinin, ‘iman eksikliği’ olduğunu düşünür. Ümitsizlik bir isyan biçimidir Âkif’e nazaran. Bir iman zayıflığıdır ya da… İmanı güçlü birinin ümitsizliğe düşmesi mümkün değildir. Beşere yakışan en son şeydir ümitsizlik. Zira iradesi olan üstün bir varlık biçiminde yaratılmış insan, karanlıktan korkup ümitsizliğe düşmek yerine, bir mum yakıp etrafını aydınlanmalıdır. Yani gücü yettiğince çalışıp çabalamalı, büyük bir kararlılıkla, güçlü bir azimle uğraşmalı; tüm bunlar yarar etmediğinde ise, elinden geleni yapmış olmanın huzuruyla Allah’a bırakmalıdır her şeyi. Bu türlü bir bakış açısı içinde yaşayan insanın, ‘umutsuzluk’ sözcüğünü lügatinde barındırması düşünülebilir mi? İşte bugün de, bu pandemi sürecinde gereksinimimiz olan şey de bu! Akif’in fikirlerini yine hatırlamak / hatırlatmak bunun için çok kıymetli. Onun soruları üzerine baş yormak, değerli.

-Keşke Âkif, bugün ortamızda olsa ve bize tekrar bu soruları sorsa…

Bu bir bayrak yarışı. Âkif, bayrağı bize devretti. Bize, içinde bulunduğumuz ataletten ve akıl tutulmasından çıkmak için gereken tüm bilgiyi verdi. O halde birebir soruları biz de sorabiliriz. Bu sorulara yeni yanıtlar da üretebiliriz. Zira Âkif, bize güveniyordu. Hatta tüm umudu gençlikti. Ülküsündeki gençliği ÂSIM’IN JENERASYONU, olarak tanımlamıştı…

-Âsım’ın Jenerasyonu, derken tam olarak neyi kast ediyordu? Gençlerden neler bekliyordu?

Âsım, Mehmet Âkif Ersoy’un SAFAHAT kitabının 6. Kısmının (6. Kitap da diyebiliriz) ismidir.  Söz manasıyla Âsım ‘günahtan arınmış olan / kendini günahtan uzak tutan’ demektir. Çanakkale’yi geçilmez yapanlar Âsımlardır. Bu isim M. Âkif için ülkü Türk gencini sembolize eder. O genç, karakterli, ahlaklı, faziletli, bilgilidir. Başta kahramanlık olmak üzere, tüm hoş özelliklere, bir beşerde olması gereken tüm faziletlere sahiptir. Etrafındakilere de, bu meziyetleri ile örnek olur. Yani Âsım, umudun ismidir. Âkif için, Âsım Jenerasyonu umudun kuşağıdır… Umutla beklenen, gelecek hoş günleri oluşturanların, ülkemizi yükseltecek, bizi ümitli yarınlara taşıyacak olan jenerasyonun ismidir. Ve bu türlü bir gençlik yetiştirmek, hepimizin sorumluluğudur. 

Âsım, birebir vakitte, biliyorsunuz, Hz. Muhammed’in vaktinde yaşamış, ona iman etmiş sahabelerden birinin ismidir. Âsım bin Sabit. Üstat, Âsım’ın kuşağı, derken, bir yandan da bu sahabeden bahseder. Yani ilhamını, çok özel bir kıssası olan Âsım bin Sabit’ten alır. Bir gün, daha bol bir vakitte, size onun kıssasını de anlatırım. Artık gelin size, O’nun gençlerden neler beklediğini, net bir formda ortaya koyan birkaç dizesini okuyayım:

“Sen ki Âsımın kuşağının, çiğnetme namusunu.

At üstünden dehşetin ve gafletin kâbusunu.

Ateşler yakıp Nemrut misali, atsalar seni.

Sakın ha! Terk etmeyesin, imanını, dinini.”

-“Âsım’ın nesli”, özgüveni yüksek, kendine inanan bir jenerasyon olmak zorunda. Pekala, sizce bizim jenerasyonumuz, bunu başarabilir mi? 

Eğitimlerimde sık sık öğrenilmiş çaresizlikten kelam ederim. Çaresizlik de öğrenilen bir şey. Ümitsizlik üzere, dehşet gibi… Biz öğrenmeyi daima yeterli bir şey diye biliriz, ancak o denli değildir. Öğrenmek her vakit olumlu biçimde sonuçlanmaz. Bazen, yanlış öğreniriz. Yanlış bilgileri öğreniriz… Bu da, zihnimizde yanlış kodlar oluşmasına sebep olur. Ve biz, o kodları, kendi gerçeğimiz, kendi fikirlerimiz, kendi bakış açımız zannederiz. Bir öbür deyişle; vaktinde, kimin hangi maksatla ektiğini bilmediğimiz birtakım fikir tohumlarını, zihnimizin içinde, fark etmeden besler büyütürüz. Emek verdikçe onları daha da sahipleniriz. Sonra da o fikrin, fikrin, inancın, bilginin vs. esiri oluruz. Bizim milletimizdeki özgüven sıkıntısının kökeninde de bu vardır. İçimizdeki batı hayranlığının sebebi budur. Rastgele bir şeyi onlardan (batılılardan) daha âlâ yapabileceğimize, inanmayız. Alışılmış, bunlar o denli zaten oluşmuş şeyler değil. Bilhassa de öğrenilmiş çaresizliklerimizden kelam ediyorum. Biz, onları bile isteye öğrenmedik, bile isteye sahiplenmedik.

-M. Âkif de bu sıkıntıyı, sizin üzere mi tanımlıyor?

Ben onun üzere tanımlıyorum, diyelim. Gerçekten, Mehmet Âkif Ersoy, bu bahiste çok değerli saptamalar yapmış. Hem de daha o yıllarda…  Bildiğiniz üzere, 1.dünya savaşının aleyhimize sonuçlandığı ve işgalcilerin etrafta ellerini kollarını sallayarak dolaştığı Mütareke yılları, Âkif üzere vatanseverler için son derece güç yıllardır. Âkif, 1920 Nisan’ında, o vakitler 12 yaşında olan büyük oğlu Emin’i de yanına alarak bir yurt seyahatine çıkar. O seyahat sırasında uğradığı vilayetlerden biri de Balıkesir’dir. Zağanos Paşa Cami kürsüsünde halka yönelik bir konuşması vardır Âkif’in. İşte orada, tam da bunu anlatır. Sonrasında, SEBÎLÜRREŞAD DERGİSİ’nde de yayınlanan bu konuşmadan kısa bir kısmı okumak isterim size: “Acaba biz Müslümanlar niye bu hale düştük? Bunun illetini ben şöyle görüyorum: Doğduğumuz günden itibaren babalarımız, analarımız, hocalarımız, siyasilerimiz, şairlerimiz, muharrirlerimiz bize istikbal-gelecek için ümit verecek bir şey söylemediler. Ben çocukluğumdan beri: “Biz yaşayamayız; Avrupalılar terakki eylemiş (ilerlemiş), siz çok kötü günler göreceksiniz!” Nakaratından öbür bir şey işitmedim. Halbuki ‘çocuklar, siz geceli gündüzlü çalışınız ki memleket kurtulsun’ diye, bizleri çalışmaya sevk edecekleri yerde, rastgelen adam ruhlarımıza, kalplerimize yeis (karamsarlık) mayası aşıladı.” 

Bu fikirler, elbette Âkif’in şiirlerine de yansır:

“Doğduk, ‘yaşamak yok size!’ derlerdi beşikten;

Dünyayı mezarlık bilerek indik eşikten!

Telkin-i hayat etmedi asla bir ses;

Yurdun ezelî yasçısı baykuş üzere herkes,

Ye’sin bulanık ruhunu zerk etmeye baktı;

Melûn aşı bir jenerasyonu uyuşturdu, bıraktı!

Devlet batacak!’ çığlığı beyninde öter de,

Millette beka hissi ezilmez mi ki nerde?

Afakına yüklense de binlerce mehâlik (tehlike,)

Batmazdı bu devlet, ‘batacaktır!’ demeyeydik.

Batmazdı, hayır batmadı, hem batmayacaktır

Tek sen uluyan ye’si (karamsarlığı) gebert, azmi uyandır”

-Âkif’in ‘eğitim’ konusundaki hassasiyetinden çok kelam edilir. Siz bir eğitimci olarak bu hususta neler söylemek istersiniz?

Onun eğitim konusundaki fikirlerini, en kestirme biçimde anlamak için, Çanakkale zaferi sonrasındaki konuşmalarına bakmak kafidir. Söylediklerinin özeti şudur: Bu büyük zaferi iyisiyle kazandık, bitti. Ve artık daha büyük bir problemle baş başayız. Şayet, tüm sıkıntıların temel kaynağını, yani bu milletin “cehalet” problemini çözemezsek, eğitim sıkıntımızı kökünden halledemezsek, Çanakkaleleri tekrar tekrar yaşamak zorunda kalırız.  

-Size nazaran, Mehmet Âkif Ersoy kimdir?

Mehmet Âkif Ersoy denince akla birinci gelen, ‘İstiklal Marşı’nın şairi olduğudur. Halbuki Âkif bundan çok daha fazlasıdır, çok taraflı bir şair, eksiksiz bir vatansever ve fevkalade bir eğitmendir. O, yalnızca edebiyatla haşır neşir olmakla yetinmemiş, toplumun meseleleriyle da birebir ilgilenmeyi vazife saymış bir insan. İçinde bulunduğu tarihî süreç içinde, yani ulusal çaba yıllarında, üzerine düşen sorumlulukları layıkıyla yerine getirmiş, örnek bir kişi. Tıpkı vakitte Âkif, her türlü sömürüye, emperyalizmin her biçimine karşıdır ve bu husustaki halini korkmadan çekinmeden sonuna kadar ortaya koymuş bir isimdir. Buradaki duruşu, elbette sanatına da yansır. Gerçekten o, fikirlerini, inançlarını ve halini, sanatı aracılığıyla beşerlerle buluşturma konusunda da son derece başarılı bir şairdir. Onun için de bugün, onun yapıtlarının olmadığı bir ulusal uğraş devri edebiyatından kelam etmek, mutlaka mümkün değildir.

-Mehmet Âkif Ersoy’un ulusal çaba periyodundaki duruşu nasıl? Biraz anlatabilir misiniz?

Periyodun birtakım düşünürleri, şairler, muharrirleri ve aydınları, işgallere direnmek -karşı koymak yerine, durumu kabullenmeyi seçer. İngiltere yahut Amerika’nın mandası olmaktan diğer deva olmadığına, bu karanlık yolun bir ÇIKIŞI olmadığına inanırlar. Mehmet Âkif ise ‘tam bağımsızlık’ fikrini savunur. Anadolu’nun düşman kuvvetlerince işgal edildiği yıllarda; meskenini, işini, ailesini bırakıp, memleketi karış karış dolaşır. Cephede Mehmetçikle; sokaklarda, meydanlarda, mescitlerde Türk Milletiyle konuşur. Edebi gücüyle beslediği üstün hitabet sanatıyla, onlara umut aşılamaya çalışır. Hatta bu sebeple ona “MİLLÎ MÜCADELE’NİN MÂNEVÎ LİDERİ” sıfatı verilmiştir.

-Yazdığı umut şiirlerinin cephedekilere nitekim faydası olmuş mu?

Âkif’e nazaran, savaştaki en önemli cephane umuttur. Askerin en güçlü silahı, ümittir. İçinde inancın olduğu bir umut, azimle sarmalanmış bir ümit; tüm silahlardan çok daha güçlüdür. Bunun için de asker, asla cephede cephanesiz bırakılmamalıdır. Ona, askeri mühimmat kadar, umut da taşınmalıdır. İnancının da, umudunun da daima canlı tutulması için, ne gerekiyorsa yapılmalıdır. Mesela, Balkan hezimetinin akabinde umudunu yitirmeye başlamış askere, Âkif’in yazdığı moral veren şiirler ilaç üzere gelir ve Çanakkale Zaferi’nde bu moralin tesirinin büyük olduğu söylenir. O şiirlerinden birinde şöyle seslenir askere:

Korkma! Cehennem olsa gelen, göğsümüzde söndürürüz;

Bu yol ki hak yoludur, dönme bilmeyiz, yürürüz!

-Bir eğitimci olarak, Mehmet Âkif Ersoy’un sizi en çok etkileyen yanı nedir?

Beni etkileyen çok fazla yanı var Âkif’in. Burada saymakla bitmez. Lakin zannediyorum bunların en başında sorumluluk şuuru geliyor. Bilhassa de, insanları aydınlatmak, cehaletin karanlığını azaltmak konusundaki sorumluluktan kelam ediyorum. Âkif, aydın bir insan olarak, kendini milletine karşı her daim sorumlu hissetmiş. Bu ortada da, her vakit gerçek olanı aramış, hakikat olanın yanında olmuş, hakikat davranmayı, hakikat kelamlı olmayı prensip edinmiş biri. Mesela, hakikat bulmadığı, tasvip etmediği bir davranışla karşılaştığında, üzerinden geçmiyor. O davranışı görmezlikten gelip, yürüyüp gidemiyor. Düzeltmeyi, misyon addediyor kendine. Zira, bunu birinin yapması gerektiğini düşünüyor. Aksi halde, o şahısta, o tavır ya da davranışın kalıcı olabileceğini, biliyor… Bir anısında bu hususa örnek teşkil edebilecek bir selamlaşma olayından kelam eder: “Bir gün Koyun Pazarından geçiyordum. Orada bakkallık eden yaşlıca mollalardan birine selâm verdim. Başı ile şöyle bir işaret ederek gerisini döndü. Canım sıkıldı. Kendisini bir kenara çektim. ‘Senin hıfzın vardır. Bak, Allah Kur’an’da ne diyor’ dedim. Sonra ‘Size bir selam verildiği vakit, ondan daha uygunuyla selam verin yahut ayniyle mukabele edin…’ Ayetini okuyup manasını anlattım. İşte Müslümanlık da bu, medeniyet de bu dedim”.

-Oldukça yürekli bir yaklaşım… Sizce de o denli değil mi?

Evet gözü pek. Ve olması gereken de bu… Sonuçta Âkif, Nisa suresindeki bu ayeti hatırlatmak suretiyle, bir insanın yanlışını düzeltmesine yardımcı oluyor. Kökeninde cehalet olan, bilgisizlik olan bu tipten davranışlara, günümüzde de çok rastlanıyor. Bu türlü durumlarda, sıkıntıyı kendine keder edinip, çözmeye çalışmak, bence çok kıymetli bir şey. Bugün, kaç kişi bu türlü bahisleri kendine kaygı ediniyor? Kaç kişi, bir insanın ayıbını kendi ayıbı olarak görüp, onu düzeltmek için bu türlü bir emek sarf ediyor? Bir diğerinin yanlışını kendi yanlışın üzere görmek, onun sorumluluğunu hissetmek, birlik şuurunun bir göstergesidir. Bir bütünün modülü olduğuna inanan insan bu türlü davranabilir fakat. Bu halin gerisindeki ideolojinin özünde, oburunu kendinden başka görmeme, kimseyi hiçbir şartta ötekileştirmeme şuuru vardır. Onun için de, yapılan şeyin ismi, müdahale değil, katkıdır. Bir insanın aydınlanma sürecine takviye olmaktır. O insanın, cehaleti nedeniyle ziyan görmesini engellemek için, o kişiyi doğruyla buluşturmak için yapılmış bir yardımdır.

-‘Eğitim’, vakti ve yeri olmayan bir kavram mı?

Evet, kesinlikle… Zati Âkif de hiçbir vakit, eğitimi, vakitle yerle sınırlamamıştır. Vaktinin aydını olarak, bulunduğu ortamlarda, bazen öğretici bazen de hatırlatıcı kimliğiyle var olmuştur. Böylelikle de, karşısındaki beşere, yanlışını fark etmesi için, imkân tanımıştır. Yani az evvel de dediğim üzere, onu rencide etmeden, doğruya davet etmiştir. Az evvel anlattığım olay, Âkif’in eğitimci kimliği hakkında fikir veren, uygun bir örnek.  Benim için Âkif’in, bu manada gerçek bir rol model olduğunu ve çabalarımın bu tarafta olduğunu söyleyebilirim. Natürel, ne kadarını başarabilirim, bilemiyorum… Bu ortada unutmadan, çok değerli bir şeyden daha bahsetmek istiyorum. Âkif’in beni çok etkileyen bir yanı da; çok kıymetli lakin üzerinde çok az konuşulmuş birtakım kıymetli kavramlar üzerinden yaptığı ve bugün de geçerliliğini koruyan tespitleridir. Mesela der ki; “İyilik mefhumu bizde olumsuzdur, müspet değildir. Meselâ bir adam uygundur, dediğimiz vakit, şunu yapmaz, bunu yapmaz, kimseye bir kötülükte bulunmaz manasını kastederiz. Yoksa şunu yapar, bunu yapar, şöyle yeterliliklerde bulunur manasını düşünmeyiz”. Bu kelamları, az evvelki eğitimci duruşunun da bir özeti aslında. Âkif, aksiyon insanı. Yalnızca kelamla yetirmiyor. Bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın, demiyor. Bilakis, herkesi sorumluluk almaya davet ediyor. ‘Salt iyilik’ diye bir şey olmadığını söylüyor. Güzelliğin, aksiyonla buluşmuş halinden kelam edilmesi gerektiğini söylüyor. Bir insanın ne yapmadığı kadar ne yaptığı da kıymetlidir, diyor. Kimseye kötülük etmemek elbette hoş. Ve bunu, zati olmazsa olmazımız olarak görmemiz lazım. Değerli olan az evvel de dediğim üzere, ne yapmadığımız değil, ne yaptığımız. Yani kaç beşere hayrımızın dokunduğu, kaç beşere yeterlilik ettiğimizdir. Bu çok kıymetli bir tespit… Ve günümüz insanı için, çok değerli bir çağrı…

– İstiklal Marşı’nın Kabulünün 100. Yılı kapsamında, M. Âkif Ersoy’un hayatını anlatan ‘AKİF’ isimli bir sinema yapıldı. Bu sinemanın danışmanlarından biri olarak, bize neler söylemek istersiniz? 

2021 yılı milletimiz için çok kıymetli bir yıl. Sizin de söylediğiniz üzere, İstiklal Marşımızın kabulünün 100. Yılı (12 Mart 1921). Akif bir birinci olmasına karşın, son derece başarılı bir çalışma. Aslında sinema için, bir seyahat öyküsü diyebilirim. Zira Akif’in, 1920’de, oğlu Emin’i de yanına alarak çıktığı, o büyük seyahati, vatana hizmet seyahatini anlatıyor. Biz de sineması izlerken bu seyahate eşlik edecek ve o günleri, kurtuluş savaşının manevi önderi Akif’in gözüyle görme ayrılacağını yaşayacağız.