Dünya, bugüne kadar kaydedilmiş en sıcak 12 aylık dönemi yaşadı

Araştırma kuruluşu Climate Central tarafından yapılan tahlilde, 1 Kasım 2022 ila 31 Ekim 2023 periyodunda, 175 ülke, 154 eyalet/bölge ve 920 büyük kentin günlük sıcaklık bedelleri incelendi. Sıcaklıklar, Climate Central’ın günlük lokal sıcaklık ilişkilendirme sistemi olan İklim Değişim Endeksi (CSI) kapsamında tahlil edildi.

Küresel sıcaklıkların sanayi öncesi düzeylerin 1,32 derece üzerine çıkmasıyla, dünya, kayıtlardaki en sıcak 12 aylık periyodunu yaşadı. Yalnızca İzlanda ve Lesotho’da olağandan daha düşük sıcaklıklar kaydedildi. Fosil yakıt kullanımı ve öbür insan faaliyetlerinin bir sonucu olan iklim değişikliğinin tesiriyle bu periyodun, yaklaşık 125 bin yılın en sıcak 12 aylık devri olmasının mümkün olduğu da tespit edildi.

EN YÜKSEK SICAK ARTIŞI TACİKİSTAN’DA GÖRÜLDÜ

Ortalama sıcaklık artışının en yüksek olduğu bölgeler ortasında 1,8 dereceyle Tacikistan’ın başşehri Duşanbe, 1,6 dereceyle Japonya’da Tokyo, 1,5 dereceyle İran’ın Meşhed, Teksas’ın Houston, İspanya’nın Barselona, İsviçre’nin Bern ve Avusturya’nın Viyana kentleri yer aldı. ABD’nin New York eyaletinde ortalama sıcaklık artışı 1,4 derece olurken, Çin’in birçok kentinde sıcaklık artışları 1 ila 1,5 derece ortasında ölçüldü.

TÜRKİYE’NİN TAMAMI SICAK HAVA DALGASIA MARUZ KALDI

Türkiye’de ortalama sıcaklık artışı Kasım 2022 ila Nisan 2023 periyodunda 1,6 derece, Mayıs ila Ekim 2023 periyodunda 1,1 derece oldu. Tahlilde, sıcaklık kıymetlerinin ölçüldüğü büyük kentler ortasında yer alan İstanbul’da 12 aylık devirde ortalama sıcaklık artışı 1,2 dereceye ulaşırken, Ankara’da 0,9 dereceyi buldu. Tekrar bu devirde Türkiye’deki nüfusun tamamı, iklim değişikliği kaynaklı sıcak hava dalgalarının tesirlerini olağandan üç kat fazla hissetti. 5,7 milyar insan en az 30 gün müddetle yüksek sıcaklıkları hissetti.

EN YÜKSEK SICAKLIK JAMAİKA’DA ÖLÇÜLDÜ

Japonya, Endonezya, Filipinler, Vietnam, Bangladeş, İran, Mısır, Etiyopya, Nijerya, İtalya, Fransa, İspanya, Birleşik Krallık, Brezilya, Meksika, Karayipler ve Orta Amerika ülkelerinde yaşayan nüfusun neredeyse tamamı, uzun müddetli sıcaklıkları hissetti. Jamaika ise CSI endeksinin 4,5 ile en yüksek ölçüldüğü ülke oldu. Bu da ülkede iklim değişikliği nedeniyle sıcaklığın en az 4 kat arttığı manasına geliyor.

İKLİM DEĞİŞİM ENDEKSİ (CSI) DÜZEYİ NEDİR?

Fosil yakıt kullanımından kaynaklanan iklim değişikliğinin günlük sıcaklık pahalarını nasıl değiştirdiğini ölçümleyen CSI’nın merkezi sıfır olarak alınıyor. Bir bölgedeki sıcaklık kıymeti için CSI düzeyinin sıfır olması insan faaliyetlerinden kaynaklanan iklim değişikliğinin sıcaklık üzerinde tespit edilebilir bir tesiri olmadığını gösteriyor.

Pozitif CSI düzeyleri 1 ila 5, sıcaklıklarda iklim değişikliğinin tespit edilebilir tesiri olduğu manasına geliyor. CSI 1 düzeyinde iklim değişikliğinin tespit edilebilir olduğu ve sıcaklığın 1,5 kat daha mümkün hale geldiğini gösteriyor. CSI 2 ve üstü düzeylerde, sıcaklık mümkünlüğünün çarpan tesirinde arttığı manasına geliyor.Bu devirde, 170 ülkede 30 yıllık normları aşan sıcaklıklar nedeniyle dünya nüfusunun yüzde 99’unu oluşturan 7,8 milyar insan ortalamanın üzerinde sıcaklığa maruz kaldı.