Ekonomik çember daralıyor

UZUN müddettir devam eden Rusya-Ukrayna tansiyonu artık savaşa dönüştü. Tüm dünyanın dikkati bölgeye çevrilirken, gelecekte neler olabileceği konusunda gerisi gerisine açıklamalar geliyor. ABD ve Avrupa ülkeleri Rusya’ya karşı ekonomik yaptırımları devreye alsa da, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin geri adım atmıyor. Uzmanlar, Rus Merkez Bankası’nın yaklaşık 600 milyar dolarlık döviz ve rezervi olduğunu, bu yüzden Putin’in elinin biraz daha rahat olduğunu tabir ediyor. Biz de yaşanan gelişmelerin hangi noktalara gidebileceğini, ekonomik yaptırımların Rusya’yı ne derece engelleyeceğini, Rusya’nın bunlara karşılık hangi adımları atabileceğini hususun uzmanlarına sorduk.

ABD DOĞALGAZI MALİYETLİ

Bölgede tansiyonun başladığı an itibariyle Rusya’ya uygulanabilecek yaptırımların konuşulmaya başlandığını hatırlatan Işık Üniversitesi İktisadi, İdari ve Toplumsal Bilimler Fakültesi (İİSBF) İşletme Kısmı Lideri Prof. Dr. Dilek Teker, “ABD ve AB ülkeleri daha yüksek sesle Rusya’nın para kanallarını kısarak Rusya’yı yalnız ve güçsüz bırakmanın daha keskin yollarını uygulayacaklarını açıkladılar. Rus Bankaları’nın global bankacılık sisteminden çıkarılması, SWIFT operasyonlarının kısılması, ferdi varlıklara el konulması yaptırımları öncelikli gündem üzere görünüyor. Öte yandan Rusya’nın gelirlerinin epeyce kıymetli bir kısmı petrol ve doğalgaz gelirleri sağlanıyor. AB Bölgesi’nin gereksinimi olan doğalgazın yaklaşık yarısı Rusya tarafından karşılanıyor. Almanya ise bunun en kıymetli alıcılarından birisi. Almanya Rus doğalgazını taşıyacak olan Kuzey Akım 2 projesi sürecini durdurduğunu açıkladı. Elbette bu Rusya için son derece değerli bir gelişme. Avrupa’nın gereksinimi olan doğalgaz için alternatif pazarlar incelendiğinde Rusya’nın devreden çıkmasıyla birlikte, Avrupa Bölgesi için doğalgaz temininde ABD öne çıkmakta. Bu kaideler ABD için avantajlı kabul edilse de doğalgazından ABD’den tedarik edilmesinin ne kadar uygulanabilir ve sürdürülebilir olduğu kuşkulu. Çünkü ABD’den alınan gazın maliyeti bu coğrafya için daha yüksek” dedi.

ENFLASYON ARTAR

Savaş iktisadının maliyetli bir süreç olduğununun altnı çizen Prof. Dr. Dilek Teker, “Rusya iktisadını darboğaza sokabilir, para basmayı zarurî kılabilir, enflasyonu arttırır ve makro istikrarları bozar. Elbette Rusya’nın iktisadını bu sürece öncelikli olarak mali yapısını koruyarak başladığı bilinmekte. Rus Merkez Bankası’nın hem hem de altın rezervini bir müddettir arttırdığı düşünüldüğünde eldeki rezervlerinin muhtemel bir ambargoya karşı Rusya’yı daha uzunca bir müddet yönetim edebileceği gündemde” diye konuştu.

‘REZERVLERİNE KARŞIN ETKİLENİR’

TÜM Batı ülkelerinden art geriye başta Almanya olmak üzere Avrupa Birliği, İngiltere ve ABD’nin yaptırımları açıklamaya başladığını söz eden Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Milletlerarası Münasebetler Uzmanı Dr. Bahadır Kaynak, “Sonrasında Avustralya, Japonya ve Kanada’dan yaptırım açıklamaları geldi. Rusya’nın biz yaptırımlara alışığız diyerek önlem aldığını ve rezervlerinin 600 milyar doları geçtiğini biliyoruz. Buna karşın bunlar karşısında etkilenmemesine imkân yok. Dünyadaki global piyasalardan bu kadar yalıtılmayı, kopmayı Rusya’nın uzun vade başında bulundurduğunu düşünmüyorum” Tabirlerini kullandı.

‘ENERJİ DIŞINDA BESİN KONUSU DA UNUTULMAMALI’

RUSYA-Ukrayna savaşında taraflar için dezavantajlı bir süreç yaşandığını kaydeden Prof. Dr. Teker, şunları söyledi: “Rusya’nın rezervleri birkaç yıl yetecek sayılara ulaşmış olsa bile global ticaret tertibinden kopması işine gelmeyecektir. İki ülke bilhassa buğday üretiminde üst sıralarda. Tansiyonun devam etmesi güç fiyatlarına olduğu kadar besin fiyatlarına da olumsuz yansıyacak ve global enflasyon ikliminin ne yazık ki sürmesine yol açacaktır.”

RUSYA’YI AVRUPA İLE BAĞIN KOPMASI TESİRLER

PUTİN’e askeri değil ekonomik yaptırımlarla verilecek yanıtın tesirli olabileceğine vurgu yapan Dr. Bahadır Kaynak, “Rusya’yı etkileyecek olan Avrupa’yla ortasındaki bağın kopması… Amerika Birleşik Devletleri ile İngiltere bu maçta biraz geride. Hatta belirli açılardan da istifade etmeleri de kelam konusu olabilir. Lakin Rusya’nın özellikle Almanya ve kıta Avrupası ile değerli ekonomik bağları var. Gazprom’un en büyük doğalgaz müşterisi Almanya” diye konuştu.

RUSYA’YA KARŞI YENİ YAPTIRIMLAR YOLDA

AVRUPA Komitesi Lideri Ursula Von Der Leyen, dün, Rusya’ya karşı daha geniş çaplı yaptırımların devreye alınması için çalıştıklarını açıkladı. Ursula Von Der Leyen, “Rusya’ya yönelik çok önemli yaptırımları içeren paketi temasta bulunduğumuz ülkelere sunacağız. ABD, Birleşik Krallık, Kanada, Norveç, Japonya, Avustralya’yla da işbirliği yapıyoruz. Bu yaptırımlar içerisinde finansal yaptırımlar da olacak. Rusya’nın kapital pazarlara erişmesi zorlaştırılacak. Tıpkı vakitte önemli ziyana yol açacak. Zati son haftalarda Rus iktisadı güç durumdaydı. Bu baskı daha da artacak. Bu yaptırımlar sayesinde Rusya’nın ekonomik büyümesi baskılanacak, fiyatlar artacak, enflasyon yükselecek. Endüstriyel yapısı bozulacak. Yaptırımların ikinci kısmında Rusya’nın kilit teknolojilere erişmesini engelleyeceğiz. Rusya endüstrisini geleceğe yönelik yatırım yapması için muhtaç olduğu teknolojilerden keseceğiz. Bu önlemlerimizle Rusya’nın kilit noktalardaki teknolojileri darbe görecek. Burada yüksek teknoloji ögelerinden yazılıma kadara birçok unsur var. Rusya iktisadına büyük darbe vurulacak böylelikle yakın gelecekte. Putin bunu vatandaşlarına açıklamak durumunda kalacak” dedi.