Ekonomistler Artık Kestirim Yapamayacak mı? Dolar Yükselecek Diyenlerle TL’nin Bedel Kaybı Tekrar Gündemde!

BloombergHT’nin aktardığına göre, Citigroup stratejistleri dolar rallisinin global iktisat yine büyümeye dönmeden bitmeyeceğini düşünüyor. Jamie Fahy ile bir grup stratejistin yayımladığı notta ekonomik yavaşlama bitmeden dolar, öbür para ünitelerine nazaran “saklanmak için en inançlı yer” olacak. Global iktisatta “büyüme taban yapmadan dolar zirveye ulaşacak” diyen analistler, dolarda istikamet değişikliği için ana senaryonun değişmesi gerektiğine dikkat çekiliyor.

ABD Doları’nın gelişmiş 6 ülke para ünitesine karşı bedelini ölçen Dolar Endeksi 2022’de yaklaşık yüzde 18 oranında yükselirken, endeksin ölçülmeye başladığı 1972 yılından bu yana en büyük sıçrama olarak görülüyor. 

Stratejistler, son 20 yılda doların seyrinde global iktisattaki görünümün istikamet çizdiğini söylerken, dolarda doruğun Fed’in faiz indirdiği ve ABD hariç global büyümede taban görüldüğü devirde ulaşılacağını belirtti.

Uluslararası Para Fonu IMF’nin paylaştığı grafikte de Türk Lirası (TL), 2022 yılında ABD Doları’na karşı en çok paha kaybeden para ünitesi oldu. IMF’nin ‘Ülkeler güçlü dolara karşı ne yapmalı?’ başlıklı Gita Gopinath ve Pierre-Olivier Gourinchas imzalı makalesinde doların 2000 yılı sonrası en güçlü düzeylerinde olduğu, Japon Yeni karşısında yüzde 22, Euro karşısında yüzde 13 paha kazandığı belirtildi.

Dış ticaret hadlerinde de dolar sayesinde ABD avantajlı pozisyona geçerken, merkez bankalarının rezerv satışlarının süreksiz bir tahlil olduğu da vurgulandı.

www.imf.org

TL, dolar karşısında bu yıla 13,3721’den başlarken, bugüne kadar yüzde 30’dan fazla bedel kaybederek 18,5874 düzeyinde bulunuyor.

Ekonomist Emrah Lafçı, Problem İktisat Youtube kanalında Büyüteç programında The Economist’in yayımladığı “Why Vladimir Putin and Recep Tayyip Erdogan need each other” makaleyi yorumladı. Lafçı, iki başkanın birbirine olan gereksinimini ticaret artışı ve Türkiye’nin döviz gereksinimi üzerinden ele alırken, Putin’in burada kıymetli olduğunu belirtti. Kaynak: Problem Ekonomi

Ankara Kulislerini yorumlayan gazeteci Erdal Sağlam da yeniden tıpkı kanalda son devir ağır olan Türkiye-Rusya alakalarını, bu ilginin yol açacağı ekonomik yaptırım riskini, tartışılan ödemeler istikrarında BOTAŞ’ın rolünü ve rezervlerde son durumu yorumladı. Seçimlerin yaklaştığı süreçte iktisat idaresinin kredi stratejisine de değinirken, minimum fiyat için de sayı söylem ederek 9 bin liraya işaret etti. Kaynak: Sorun Ekonomi

Uğur Gürses, T24’deki ‘Dolar kestirimi yapan ekonomist’ başlıklı yazısında, geçen hafta kabul edilerek meclisten geçen ‘sosyal medya’ yasasında “gerçeğe ters bir bilgiyi kamu barışını bozmaya elverişli biçimde açıkça yayan’ kimselere karşı mahpus öngörülmesi üzerinden yorumladı. Halk ortasında “sansür yasası” olarak bilinen yasanın açıklamalarında ekonomistlerin de ismi geçti. 

Mahir Ünal’ın yasa açıklamasında ‘Dolar öngörüsünde bulunan ekonomist, sarsıntı iddiası yapan bilim adamı bu kabahat kapsamına girmez’ demesinin yorumlayan Gürses, üç yıl evvel bir küme gazeteci ve Twitter kullanıcısının kısaca ‘dolar 10 lira olacak’ resmi olarak da “Türkiye iktisadının istikrarını zayıflatmaya çalıştıkları” formunda dava konusu olmalarını anımsattı.

Gürses, durumu şöyle anlatıyor:

Peki ne oldu? Ortadan geçen 3 yılın sonunda hepsi beraat ettiler. Dava beraat ile sonuçlandığı gün doların 14,75 TL olduğunu da not edelim.

Sorunların çözülememesi ya da krizlerin yönetilememesinin, berbat durumlarda ‘yabancı güçler, ekonomistler, analistler ve müellifler yüzünden’ olmadığını belirtiyor ve şöyle söylüyor:

Öyle ya, sansür yasası Meclis’te tartışılırken muhalefet milletvekillerine söylendiği üzere, bu maddeden ‘kimse ceza almayacağı’ fısıldanıyor. O vakit? 

Ekonomik datalar, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin de sık sık belirttiği Heterodoks görüş cilt yola çıkarsak farklı görüşler üzerinden yorumlanabilir. Finansal piyasalardaysa beklentiler konum açtırır, gerçekler kapattırır. Hatta yeniden Nebati’nin belirttiği halde davranışsal finans ve nöroekonomi de insanın seçimlerindeki değişkenliğe dayanır ki bunlar fizik, kimya üzere müspet ilimler değillerdir.

Dilerseniz buradan bakarak görebilirsiniz. Bu gayelere nazaran yatırım kararı veren birileri durumu dezenformasyon olarak mı görmeli?

twitter.com

twitter.com

Hatta yükselişin ve sonrasında düşüşün arkasında manipülatörler olduğu ortaya çıkmış mahkemece tutuklanmışlardı.

Tüm bu gelişmeler ışığında iktisat tarafında kimi durumların nispi olması ve idare bazında yönlendirmelerden yola çıkarak beklentiler, senaryolar, gayelerin özerk bir bölgede kalması işin tabiatı gereği bir kenarda duruyor.