Elektronik sigaraların gerçek yüzü

Elektroniksigaraların popülaritesi, bilhassa gençler ve sigarayı bırakmak isteyen yetişkinler ortasında süratle artıyor. Yapılan bilimsel araştırmalar ise bu aygıtların uzun vadede önemli sıhhat risklerini beraberinde getirdiğini gösteriyor. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, gerek imajları, gerek kokuları gerekse tatlarıyla cezbedici olan bu sigaraların zımnî yüzüne ayna tutarak, beden sıhhatine tesirlerini şöyle sıraladı:

Prof. Dr. Derya Uludüz

BEYİNDE KALICI HASAR

Gençlerinbeyinleri, gelişimlerinin kritik bir devrindedir. Bu periyotta beyin, öğrenme, hafıza ve duygusal düzenleme üzere kıymetli fonksiyonları geliştirmeye devam eder. Nikotin, bu hassas gelişim sürecinde beyindeki nörotransmiter istikrarını bozarak, hudut hücrelerinin sağlıklı gelişimini pürüzler. Elektronik sigara kullanan bir genç, nikotinin tesiriyle dikkatini toplamakta zorlanabilir ve öğrenme kapasitesinde azalma yaşayabilir. Nikotin, beyinde kalıcı hasarlara da yol açabilir. Dopamin ve serotonin üzere memnunluk ve ödül hissi veren kimyasalların istikrarını bozarak, depresyon ve anksiyete üzere ruh hali bozukluklarına neden olabilir. Elektronik sigara kullanan bir genç, daima olarak ruh hali dalgalanmaları yaşayabilir. Bir gün memnun ve enerjik hissederken, sonraki gün depresif ve dertli hissedebilir. Son yapılan araştırmalar, elektronik sigara kullanan gençlerin idrarında yüksek düzeylerde kurşun ve uranyum tespit edildiğini ortaya koymuştur. Kurşun ve uranyum üzere ağır metaller, düşünme sorunları ve davranış bozukluklarına yol açabilir. Bilhassa uranyum, beyin gelişimine ziyan vererek bilişsel bozukluklara ve davranışsal problemlere neden olabilir. Bu durum, gençlerin akademik performansını ve toplumsal münasebetlerini de olumsuz tarafta etkileyebilir.

BAĞIMLILIK

Nikotin, güçlü bir bağımlılık yapıcı maddedir ve elektronik sigaralar yoluyla alınan nikotin ölçüsü, kullanıcıları süratle bağımlı hale getirebilir. Nikotin, beyin kimyasını etkileyerek dopamin salınımını artırır. Dopamin, beyinde “ödül” ve “haz” hislerini tetikler. Nikotin aldığınızda, beyniniz bu kimyasalı salgılayarak kendinizi âlâ hissetmenizi sağlar. Fakat, bu tesir geçicidir ve beden kısa müddette daha fazla nikotine muhtaçlık duyar. Bu, nikotin bağımlılığının başlangıcıdır. Bağımlılık geliştikçe, beden nikotine tolerans kazanmaya başlar. Bu, birebir etkiyi elde etmek için daha fazla nikotin almanız gerektiği manasına gelir. Elektronik sigaralar, likitlerin nikotin içeriğini artırarak bu gereksinimi karşılamaya çalışır. Lakin, bu durum bağımlılığı daha da pekiştirir ve kullanıcıları daima nikotin arayışına sokar.

KİMYASAL MARUZİYET

Elektroniksigara likitleri, buharlaşma sırasında çeşitli toksik hususlar açığa çıkarır ve bu kimyasallar kullanıcılar tarafından solunduğunda bedene ziyan verebilir. Bilhassa buharlaşma sürecinde oluşan formaldehit, ekseriyetle endüstriyel kullanımlarda ve yapı materyallerinde bulunan bir kimyasaldır. Bilinen bir kanserojendir. Ayrıyeten, bedenin savunma sistemini zayıflatabilir. Asetaldehit, bir başka tehlikeli kimyasaldır ve elektronik sigara buharı solunduğunda ortaya çıkabilir. Bu kimyasal da DNA hasarına yol açarak kanser riskini artırır. Elektronik sigara içtikten sonra gözlerinizde ve boğazınızda yanma hissediyorsanız, bunun nedeni asetaldehit olabilir.

KALP VE DAMAR HASTALIKLARI

Elektroniksigaraların içeriğindeki nikotin, kalp atış suratını artırır ve kan basıncını yükseltir. Nikotin, hudut sistemini uyararak adrenalin salınımını artırır. Adrenalin, kalp atış suratını artıran ve kan damarlarını daraltan bir hormondur. Kan basıncı yükselir ve kalbin daha fazla çalışmasına neden olur. Yani, elektronik sigara içtiğinizde kalbiniz adeta bir maraton koşuyormuş üzere süratle atmaya başlar. Daima olarak bu biçimde yüksek tempoda çalışan bir kalp, vakitle yorulur ve çeşitli rahatsızlıklar yaşar. Uzun vadede, yüksek kalp atış suratı ve kan basıncı, kalp kasında yıpranmaya neden olur. Bu durum, kalp yetmezliği ve başka kalp hastalıkları riskini artırır. Ayrıyeten, kan basıncının daima yüksek olması, hipertansiyon, kalp krizi ve felç riskini artıran önemli bir sıhhat sıkıntısıdır. Elektronik sigaraların bir öteki tehlikesi de damar sertliğidir. Hastalık, kan damarlarının iç duvarlarında plak birikmesi sonucu sertleşmesiyle ve daralmasıyla kendini gösterir. Bu durum, kan akışını azaltır ve kalbe kâfi oksijen ve besin hususu taşıyan kanın ulaşmasını zorlaştırır.

SOLUNUM PROBLEMLERİ

E- Sigaralar,nikotin ve öbür kimyasalları içeren sıvıyı buharlaştırarak kullanıcıya ulaştıran aygıtlardır. Bu buhar, akciğerler üzerinde adeta bir fırtına tesiri yaratabilir. İçerdikleri kimyasallar nedeniyle akciğerde iltihaplanmaya ve çeşitli teneffüs yolu hastalıklarına davetiye çıkarır. Bilhassa propilen glikol ve bitkisel gliserin üzere unsurlar, akciğerlerde tahrişe yol açabilir. Bu durum, astım ve KOAH’ı (Kronik Obstrüktif-tıkayıcı-Akciğer Hastalığı) olan bireylerde daha besbellidir. Elektronik sigara kullanan kişinin daima öksürük nöbetlerine ve nefes darlığına maruz kalması sıktır. Bu, buharın akciğerlerde yarattığı tahrişin sonucudur. Akciğerler, güya sisli ve kirli bir havada nefes almaya çalışıyormuş üzere reaksiyon verir. Şayet sık sık öksürüyor, nefes darlığı yaşıyor ve kendinizi daima yorgun hissediyorsanız, bunun nedeni kullandığınız elektronik sigara olabilir. Uzun vadede önemli teneffüs sorunları yaşayabilirsiniz.