2023 yılında devreye alınan ikinci kez ev alacaklara kredi sınırlamasında bazı muafiyetler getirildi. Peki kredi sınırından kimler muaf tutulacak? Şu anda konut kredisinde faiz oranları ne durumda, 1 milyon TL kredi çekmek isteyen bir kişi ne kadar aylık taksit ödüyor?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), geçen yıl devreye alınan ikinci kez ev alacaklara yönelik kredi sınırlamasına istisna getirdi. Buna göre kentsel dönüşüm kapsamında riskli konutu olanlar için istisna getirildi. Peki kredi sınırı muafiyetinde şartlar neler?
Öte yandan Merkez Bankası’nın faiz artırımına gitmesiyle birlikte kredi faizlerinde de yukarı yönlü güncellemeler yaşanmıştı. Şu anda konut kredisi faiz oranı ne kadar oldu? 1 milyon TL kredi çekmek isteyen bir kişinin aylık taksit ödemesi ne kadar oldu?
Konuyla ilgili merak edilenleri anlatan gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı:
“Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu kentsel dönüşüm sürecindeki riskli konut sahiplerine kredi kolaylığı getiren bir adım attı diyebiliriz. Bu çerçevede daha önce konut kredilerine getirilen bazı sınırlamalar kentsel dönüşüm kapsamına giren yapılar için kaldırılmış oldu. 15 Şubat 2024 tarihli ve 10849 karar sayılı yazı çerçevesinde daha önce 24 Ağustos tarihinde alınan 10656 ve 10655 sayılı kurul kararları kapsamında yüksek risk ağırlığı uygulaması ve konut malikliği durumu değerlendirilmesinde bir ek muafiyet sağlanmış oldu. Özet olarak BDDK kentsel dönüşüm kapsamındaki riskli konutlar için kredi sınırı muafiyeti getirdi.”
‘2. eve yüzde 25 kredi sınırlaması vardı’
24 Ağustos 2023 tarihli ve 10656 sayılı karar çerçevesinde azami kredi tutarının teminat olarak alınan konutun değerine oranında bir kısıtlama getirilmişti. Kısıtlama şuydu: Kişinin kendisinin, eşinin ve 18 yaş altındaki çocuklarının malik olduğu bir konutu varsa bu kredi yüzde 75 azaltılarak uygulanıyordu. Bu ikinci eve yönelik bir kredi kısıtlamasıydı.
‘Kredi kullanım oranı zorlaştırılmıştı’
Diğer yapılan düzenlemede yani 24 Ağustos 2023 tarihinde 10655 sayılı karar çerçevesinde ise teminat olarak alınan kredilerde risk ağırlığı yüzde 35’ten yüzde 150’ye çıkarılmıştı. Yani kredi kullanımı zorlaştırılmıştı.
Kredi kısıtlamasından kimler muaf?
Yapılan son düzenleme iki kararın değerlendirilmesinde yaşanan kısıtlamayı kaldırmış oldu. Kişilerin tek konutu varsa ve bu konut afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında kanun kapsamında riskli yapı tespit edilen bir yerde ise ve bu yerdeki yapı yıkıldıysa veya yıkım kararı alındıysa bu kişilerin mevcut durumda bir konutunun var olduğu değerlendirilmeyecek kredilerdeki sınırlandırma kaldırılmış kabul edilecek.
Kentsel dönüşüm kapsamında kişi gerek kentsel dönüşüm kredisi ile gerekse de başka bir yerden taşınmaz alırken sanki hiçbir evi yokmuş gibi kredi imkanından faydalanabilecek.
Kredi muafiyeti için vergi şart mı?
Kredi muafiyetine girmesi için bunun belgelenmesi şart. Bu belgelenme yıkım yapıldıysa zaten bir yıkım ruhsatı alınmış olunuyor. Hatta yıkıldıktan sonra tapu kütüğünde bu yerin cins değişikliği yapılıyor ve arsa vasfına geri dönüyor. Yıkım kararı alınması da zaten tebliğ olarak maliklere gönderilen bir yazıdır. Zaten şu anda ikinci ev alımında eskiye göre yüzde 75 daha az kredi kullanılabiliyor. Söz konusu kısıtlama ilk evini alacaklara uygulanmayacak. Düzenleme zaten ikinci ev alımında mevcut ev kentsel dönüşüm kapsamında ise bu sınırlamanın kaldırılması çerçevesinde diyebiliriz.