Facebook: Teknoloji monopolleri içinde ‘en berbat adam’

O denli ki 2017 yılının başında bir ABD çeşidi yapmaya karar vermişti.

Facebook’a koyduğu iletisinde “daha çok beşerle hayatları, işleri, kanıları ve gelecekleri hakkında konuşmak için” bu seyahate çıkacağını söylemişti.

Maksadı 50 eyaleti de dolaşıp ‘gerçek Amerikalılarla’ tanışmaktı.

Bazıları bunu tahminen de 2020 yılında başkanlığa adaylığını koyma hazırlığı diye yorumladılar ancak o bu söylentileri daima yalanladı.

Yeniden de aday olma mümkünlüğü medyada çok önemli bir halde tartışıldı. Parası, gücü ve gücü vardı.

Geçen hafta Joe Biden, bazılarına nazaran Mark Zuckerberg’in saklıdan kapalıya arzuladığı -ya da bir vakitler arzuladığı- mevkiye oturdu.

Bunu yaparak da Zuckerberg’in geriye yanlışsız metamorfozunu tamamlamış oldu. O artık bir kelebek değil ve siyaseten yalnızlaşmış biri.

Teknoloji monopolleri içinde ‘en berbat adam’

American Economic Liberties Projesi lideri (Amerikan Ekonomik Özgürlükler Projesi) ve Biden’ın idaresi devralış periyodu grubundan Sarah Miller “Artık kokteyl partisine çağırılan biri değil. Bence epeydir değil zaten” diyor.

“Sevilmiyor. Facebook genel olarak bütün teknoloji monopolleri ortasında en göze batan ‘kötü adam’ olarak görülüyor” diye sürdürüyor.

Obama idaresi Silikon Vadisine ve Facebook’a yakın görülüyordu. Biden, bir vakitler yakındıysa bile artık olmadığı kesin.

Hatta yeni Lider Facebook’u, internetteki özgürlüğün yanlış tarafa gidişinin sembolü olarak kullanıyor.

Biden bir yıl evvel New York Times’a verdiği bir mülakatta açıkça bunu söz etmiş ve “Muhtemelen biliyorsunuz, hiç bir vakit Facebook’u beğenen biri olmadım. Hiç bir vakit Zuckerberg hayranı olmadım. Kendisinin gerçek bir sorun olduğunu düşünüyorum” demişti.

Üstelik bu türlü düşünen yalnızca Biden değil.

Joe Biden’ın irtibat lider yardımcılığına getirdiği Bill Russo bir tweetinde “Eğer seçim periyodunda Facebook’taki dezenformasyonun sorun olduğunu düşündüyseniz, bekleyin, seçim sonrasında demokrasimizin dokusunu nasıl modül kesim yapacağını göreceksiniz” demişti.

2016’daki seçim hezimetinin sorumlusu olarak görülüyor

Demokratlar 2016 seçimlerinde yaşananlardan Facebook’u sorumlu tutuyor.

Cumhuriyetçiler o seçim öncesinde Cambridge Analytica’yı kullanarak tek tek seçmenleri hedeflemişlerdi ve bunun da Trump’ın zaferinde hayati bir rol oynadığı düşünülmüştü. Facebook kümesine duyulan öfkenin bir kısmı bu geçmiş hesaplardan da kaynaklanıyor.

Ama bu bir dönüm noktası olduysa da şu anda Facebook’la ilgili olumsuz hava çok daha sert.

Son seçimden bu yana Demokratlar ve tabi Joe Biden, Facebook’un, platformlarında nelere müsaade verdiğine büyük reaksiyon gösterdi.

2019 yılı sonlarında CNN televizyonuna konuşan Joe Biden “Onların Facebook’ta yaptığını, siz yapamazsınız. Bir şeyin gerçek olmadığını kesin olarak bile bile buna ses çıkarmamak, itiraz etmemek mümkün olamaz. Büsbütün denetimden çıkmış olduğunu düşünüyorum” demişti.

Biden’ın antipatisi kıymetli mi?

Bir dolar milyarderi olsanız tahminen liderin sizi sevip sevmemesi çok da kıymetli olmaz denebilir.

Ancak Lider Joe Biden artık büyük teknoloji şirketlerini düzenleyen yasal çerçeveyi değiştirme ve toplumsal medya şirketlerinin kullanıcıları ile münasebetlerini yine formüle edebilme imkanına ve gücüne sahip.

İşte bu Facebook için yıkım olabilir.

Yapılabilecek değişikliklerin en kolayı 230. husus diye anılan küçük ancak hayati bir yasanın iptali olabilir. Bu yasa Facebook üzere şirketlerin, kullanıcılarının paylaşımları nedeniyle dava edilmesini engelliyor.

Joe Biden bu hususun iptalini istiyor. Hatta üstte andığımız geçen yılki New York Times mülakatında bu unsurun derhal iptalini talep etmişti.

Bu Zuckerberg için bir felaket demek. Aniden, kullanıcıların bu platformda paylaştığı her şey, düzmece haber ve bilgiler başta olmak üzere, Facebook’un da sorumluluğu haline gelmiş olur.

1. unsur kaldırılırsa Facebook’un bu haliyle ayakta kalabileceğini düşünmek çok güç.

Bir de Facebook’un anti tröst kanunları denilen monopolleşmeye karşı düzenlemelerle ilgili sıkıntıları var.

Şu anda Federal Ticaret Kurulu ve 46 Amerikan eyaleti Facebook’u “Rakiplerini satın alarak yasadışı monopol pozisyonunu sürdürmek” suçlamasıyla dava etmiş bulunuyor.

Federal Ticaret Kurulu ayrıyeten Facebook’un daha evvel Instagram ve WhatsApp’ı satın almak suretiyle de tekelleştiğini söyleyerek şirketin bölünmesi gerekebileceğini de söylüyor.

Facebook kuşkusuz bu davalara karşı gayret edecek. Lakin Biden’ın, başkanlığı periyodunda büyük teknoloji şirketlerinin gücünün parçalanmasına yönelik her türlü çabayı kuvvetle desteklemesi beklenebilir.

2019 yılında Facebook üzere şirketlerin parçalanarak küçültülmesi teklifini önemli olarak kıymetlendirmek gerektiğini söylemişti.

Monopolleşme ile gayrete yük verecek

Hatta Lider Biden’ın bir ‘anti tröst çarı’ yani tekelleşmeyle çaba makamı oluşturacağı ve bunun büyük teknoloji dalının de ortalarında olduğu alanlarda rekabeti tekrar mümkün kılmak için çalışacağı haberleri de medyada yer aldı. belirleyebileceği ve bu

Donald Trump ve öbür Cumhuriyetçiler, daima Facebook’un fazla ‘liberal’ yani muhafazakarlara karşı olduğunu argüman edegeldi.

Lakin Trump gerçekte bu platformdan çok yararlandı.

Trump ve ünlü destekçilerinin paylaşımları daima olarak Facebook’ta günün en çok paylaşılan içerikleri ortasında yer aldılar.

Trump’ın Facebook ve Instagram hesaplarının süresiz dondurulması elbette bu dinamiği değiştirir.

Ancak sanki başkanlıkta bir haftası değil bir yılı daha olsaydı hesapları kapatılabilir miydi?

Trump’ın hesaplarının kapatılmasına bu açıdan bakmak gerekiyor.

Facebook artık kendisini değiştirip, platformundaki paylaşımların sorumluluğu konusunda Joe Biden’ın çizgisine yaklaşabileceğini göstermek için ataklar yapıyor.

Bunu da şahsen liderin hesaplarını kapatmaktan daha âlâ göstermek mümkün mü?

Ancak Joe Biden Facebook’u sevmiyor. İş işten geçmiş durumda.