Faiz indirimi beklentisi kura yeni zirve yaptırdı

Yüzde 20’ye yaklaşan enflasyona karşın faiz indirimlerine devam eden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 18 Kasım Perşembe günü yapılacak Para Siyaseti Konseyi (PPK) toplantısında siyaset faizini tekrar indireceği beklentisiyle dolar/TL kuru Salı günü yeni bir rekor kırarak 10,50 düzeylerini gördü.

Türk Lirası (TL) yalnızca son bir yılda yüzde 33 paha kaybı yaşadı. Kasım 2017’den bu yana dolar karşısındaki erime ise yüzde 204 oldu.

Artık gözler Perşembe günü yapılacak Merkez Bankası toplantısına çevrildi. Piyasadaki beklenti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın düşük faiz ısrarı nedeniyle Merkez Bankası’nın 100 baz puanlık bir faiz indirimi daha yapması tarafında.Bu muhtemel karar ise TL’yi dolar karşısında biraz daha zayıflatacak. Merkez Bankası’nın olası faiz kararını kıymetlendiren İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, “Faizleri indirmek enflasyon ve kuru kendi kendine bırakmak olacaktır” yorumunu yaptı.

Rekabetçi kurla büyüme modeli

Merkez Bankası’nın toplantısı öncesinde konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan da “Enflasyon cephesinde, maalesef arzuladığımız düzeyde değiliz. Hedeflediğimiz büyümeyi daima kılmanın ön şartı fiyat istikrarından geçiyor. Burada her bir kurumun kendi misyon alanı kapsamında üzerine düşeni yerine getirmesi gerekiyor” açıklamasını yaptı.

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan

Elvan’ın bu açıklamasını ve dolardaki yükselişi DW Türkçe’ye kıymetlendiren Ekonomist Gülay Elif Yıldırım, açıklamadaki vurgunun asıl sebebinin piyasada artan belirsizlik ortamı olduğunu söyledi. Yıldırım, “Hazine ve Maliye Bakanı Lütfü Elvan, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) kökenli bir ekonomist. Çok önemli bir iktisat geçmişi var. Bu alanda oluşan belirsizlikler bence onu da biraz sıkıyor. Daha evvel de ödemeler istikrarı sorununun yapısal bir sorun olduğunu belirtmişti” diye konuştu.

Kimsenin dolar baskısı altında yaşamak istemediğini belirten Yıldırım, “Merkez Bankası geride bıraktığımız toplantılarda çok önemli bir açılımda bulundu. Bundan sonra ödemeler istikrarı sorunu yaşamak istemediklerine değindi ve cari fazlaya geçmeye başlamış bir iktisat isteğinin altını çizdi. Rekabetçi kuru öne çıkardı. Burada liranın esasen bedelsiz olması gerekiyor. Rekabetçi kurla bir büyüme modeli işaret edildi. Lakin bunun ne kadar Türkiye’ye uygun olduğu tartışılır” görüşünü lisana getirdi.

Akademik çalışmalarda bu siyasetin Türkiye için uygun olmadığının görüldüğüne dikkat çeken Yıldırım, “Bu devam eden politik çerçevede faiz indirimlerinin de devam edeceğini görüyoruz. İşin makûs tarafı tüm dünyadaki merkez bankalarının son periyotta faizleri arttırması ve bizim bu devirde aksisi bir istikamette siyasetler izlememiz. Bu da TL’deki zayıflamanın daha da süreceğini gösteriyor” sözlerini kullandı.

Ruhsal hudut aşıldı

Para siyasetinde belirsizliğin beraberinde “TL sahipsiz mi kaldı?” sorusunu getirdiğini söyleyen Yıldırım, “Şu an gördüğümüz 10 lira düzeyi esasen ruhsal bir huduttu. Biz bu seviyeyi daha evvel görmemiştik. Geldiğimiz noktada lira ile ilgili sağlıklı bir teknik tahlil bile yapılamıyor. Ve bu düzeyin de kırılması dolar/TL’de gidişatın daha da üst taraflı olduğunu gösteriyor” formunda konuştu.

Dolar bu biçimde üst istikametli bir seyir izlerken ortaya konan yol haritasının acı reçeteler içerdiğini anlatan Yıldırım, “Üretim odaklı bir iktisada geçmenin acı reçetesi buysa şayet ortada daha besbelli bir siyaset olmalı. Biz bu reçetede yazan ilacı hangi yoğunlukta, hangi ölçüde içeceğimizi dahi bilmiyoruz. Bir çerçeve yok. İşte bu noktada belirsizlik güçleniyor. Bunun işe yarayıp yaramayacağı noktada bir çalışma yapılmadı. Yalnızca para siyasetinde telaffuzlarla çizilen çerçeveler liranın süratle paha kaybetmesine neden oluyor. Üretici ve tüketicinin buradaki pozisyonuna dair bir planlama yok. En azından bu husus ile ilgili tarafların iştiraki ile oluşacak 5 yıllık bir plan ortaya net bir halde konmalıydı” diye konuştu.

Ekonomistlere nazaran Merkez Bankası’nın Perşembe günü vereceği karar hem dolarda hem de enflasyonda önümüzdeki periyotta yaşanacaklar için en net gösterge olacak.

Emre Eser

© Deutsche Welle Türkçe