Enflasyondaki artışla bozulan dengeler bir yandan kötüleşmediği görülen büyüme ve işsizlik verileriyle vatandaşın sorgulamalarına maruz kalıyor. ‘Bütün mekanlar dolu’, ‘bir kahveye 150 lira veriyorlar’, ‘AVM’ler tıklım tıklım’, ‘otomobil ve benzin …
Enflasyondaki artışla bozulan dengeler bir yandan kötüleşmediği görülen büyüme ve işsizlik verileriyle vatandaşın sorgulamalarına maruz kalıyor. ‘Bütün mekanlar dolu’, ‘bir kahveye 150 lira veriyorlar’, ‘AVM’ler tıklım tıklım’, ‘otomobil ve benzin zamlarına rağmen trafik rahatlamadı’ gibi argümanlara karşın önemli bir göstergemiz oldu: Gelir dağılımındaki eşitsizlik. Enflasyonla birilerinin alım gücü düşerken, birilerininki de yükseliyor. Türkiye’de de gelir adaletsizliği rekor kırıyor.
Gelir dağılımı eşitsizliği ülkelerin refahıyla orantılı olurken, bir ülkede büyüme ya da gelir ne kadar yüksek olursa olsun, gelir dağılımı bozuksa refahı yüksek bir ülke olamaz.
Gelir dağılımındaki eşitsizlikte Avrupa’da ilk sırada gelen Türkiye, dünyada ise 130 ülke arasında 28. sırada yer alıyor. TÜİK verilerine göre, gelir dağılımındaki eşitsizlik 2023 yılında daha da arttı.
“Bu nasıl kriz?”, tüm mekanlar dolu, lüks harcamalar artıyor, lüks araç satışları artıyor, AVM’ler tıklım tıklım gibi argümanların açıklamasında ana nedenlerden biri oluyor.
“Gini katsayısı” gelir dağılımında adaleti ölçmenin en temel göstergelerden olurken, Gini, “0 ile 1” arasında değişiyor. Gini katsayısı “0”a yaklaştıkça adalet, gelir dağılımında eşitlik artıyor, “1” e yaklaştıkça da gelir dağılımında eşitlik bozuluyor. Gini katsayısı 100 ile çarparak da gösterilebiliyor.
Türkiye, Avrupa’da geliri en adaletsiz dağıtılan ülke olarak görülürken, olun 38,4 ile Bulgaristan, 36,2 ile Litvanya ve 34,3 ile Letonya takip ediyor.
Dünya Bankası verileri de gelir dağılımındaki eşitsizliği inceliyor.
Listede Afrika ve Asya ülkelerinden Cibuti, İran, Malezya, Tanzanya, Kenya, Senegal, Mali ve Nijerya gibi ülkelerin gelir dağılımı eşitliğinde Türkiye’den daha adil olduğu görülürken, Brezilya, Arjantin gibi ülkelerde durum daha körü görülüyor.
Gelir dağılımı eşitsizliği dönem dönem düşerken, son 10 yıldaki artış eğiliminde olması da önemli görülüyor.
Gazeteci Fatih Altaylı, TÜİK’in açıkladığı Türkiye’nin büyüme verilerini değerlendirdi.
Kaynak: https://onedio.com/haber/buyume-veril…
TÜİK’in 2023 yılında Türkiye’nin GSYH (büyüme) verilerine göre yüzde 4,5 oranında ekonomide büyüme gerçekleşmişti.
“Hani ekonomi iyiydi?” diyerek başladığı büyüm verileri değerlendirmesinde, deneyimli gazeteci, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın büyüme verilerini değerlendirirken kullandığı, “Türkiye ekonomisi yüzde 4,5 büyüyerek çok önemli bir başarıya imza attı. Hani ekonomi kötüye gidiyordu” sözlerini de değerlendirdi.
“2011-2012 yıllarından daha mı zenginiz?” diye soran Altaylı, kişi başı milli gelirde 13 bin dolar seviyesinde olmanın dolar enflasyonu harici nasıl olduğunu da sorguladı.
“Büyüme çok bir şey ifade etmiyor” derken, deneyimli gazeteci bazı sorular yöneltti:
Büyümede ayrıca mültecilerin üretim gücüne de değinen Altaylı, üretimde yer alan mültecilerin, tüketim tarafında yani büyümede nüfus hesabına katılmadığını da söyledi.