Geride bırakmaya hazırlandığımız 2020 yılı elbet Covid-19 salgınının dünya genelinde hayatları ve geçim kaynaklarını derinden etkilediği güç bir …
Yalnızca pandemi de değil, orman yangınları, zelzeleler ve çatışmalar da eksik olmadı. Yani neredeyse daha yılın yarısından itibaren ‘felaketlerle’ anılan 2020’nin bitmesi için gün sayar olduk.
Pekala 2020’de hiç olumlu bir şey olmadı mı? Aslında bu kasvetin ortasında birçok ‘iyi’ olaya tanıklık ettik. Euronews, 2020’yi ‘en makûs yıl’ ilan etmeden evvel hatırlatmak istediğimiz birkaç ‘teselli’ haberini derledi.
1- Gazi Meclis 100’üncü yaşına girdi
2- Oscar’ı birinci sefer İngilizce dışında bir lisanda çekilen sinema kazandı Oscar Ödülleri’nde bu yıl bir birinci yaşandı. Güney Koreli Parasite (Parazit), En Uygun Sinema, En Âlâ Direktör, En Âlâ Memleketler arası Sinema ve En Düzgün Özgün Senaryo kategorilerinde dört Oscar kazandı. Böylelikle Oscar tarihinde birinci kere İngilizce dışında bir lisanda çekilen sinema, En Güzel Sinema mükafatını almış oldu.
3- NASA, Ay yüzeyinde su bulunduğunu açıkladı 2020’de ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), birinci kere Ay’ın güneş gören yüzeyinde su bulduklarını açıkladı. Ay’da küçük ölçülerde su bulunduğu 11 yıl evvel yapılan araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştı fakat birinci kere Ay yüzeyinde kesin bir şekilde su molekülleri keşfedildi. NASA da buluşu, “Bu keşif, suyun ay yüzeyine dağılmış olabileceğini, soğuk ve gölgeli yerlerle hudutlu olmadığını gösteriyor” sözleriyle açıkladı.
4- 2020 Nobel Barış Mükafatı, açlıkla uğraş eden Dünya Besin Programı’na verildi Nobel Ödül Komitesi 2020’de “Komitenin dünyanın dikkatini açlık tehlikesi çeken milyonlarca insanın problemlerine çekmeyi dilek ettiğini” belirterek, Barış Ödülü’nün Dünya Besin Programı’na (DGP) verildiğini duyurdu. Komitenin Lideri Berit Reiss-Andersen ayrıyeten, komite ismine hükümetlere DGP üzere bu alanda çalışan yardım kuruluşlarına daha fazla maddi takviye sağlamaları daveti yaptı. Ödül münasebetiyle, Dünya Besin Programı’na altın madalya ile birlikte 1,1 milyon dolar verildi.
5- Kuzey Kutbu üzerindeki ozon katmanı deliği kapandı Bu yıl, Kuzey Kutbu üzerinde bulunan ozon katmanında gözlenen en geniş deliğin kapandığı açıklandı. Avrupa Birliği’ne bağlı Kopernik Atmosfer Müşahede Servisi yaptığı duyuruda, “23 Mart itibariyle yapılan incelemelerde Kuzey Kutbu’nda ozon katmanı üzerinde gözlemlenen en büyük delik kapandı” denildi. Bilim insanları mart ayında kelam konusu deliğin formunun farklı bir hal aldığını ve bunun sebebinin de Kuzey Kutbu’nda görülen düşük sıcaklıkların tesirli olduğunu düşünüyor.
6- Cinsiyet eşitliği ve bayan haklarında değerli kazanımlar elde edildi Şimdi hiçbir ülke cinsiyet eşitliğini elde etmedi, lakin açık ilerleme var. Birleşmiş Milletler’in ekim ayında yayınlanan World’s Women 2020 raporunda, bayanların global olarak parlamentodaki temsilinin iki kattan fazla arttığı belirtildi. Raporda, 2020’de bayanların parlamentodaki sandalyelerin yüzde 25’ini aldığı, bayan devlet ve hükümet liderlerinin sayısının ise 1995’te kaydedilen 12’den, 20’ye çıktığı aktarıldı. Bu kazanımlara, Joe Biden’in ABD Başkanlık seçimini kazanmasıyla birlikte, ülkenin birinci siyahi lider yardımcısı olarak Kamala Harris’i seçmesini ve FIFA’nın bayan futbolcuların 14 hafta doğum müsaadesi ve maaş hakkını muhafaza altına almasını örnek gösterebiliriz.
7- Sudan hükümeti ile isyancı güçler ortasında tarihi barış muahedesi imzalandı 2020’nin yaz aylarında Sudan’da hükümet ve çok sayıda silahlı muhalif kümesi bünyesinde barındıran Sudan Devrimci Cephesi ortasında 17 yıllık çatışmaya son veren barış mutabakatı imzalandı. Mutabakat, yüzbinlerce kişinin öldüğü çatışmaları sonlandıracak olması açısından tarihi olarak nitelendirildi. Büyük bir coşku içinde gelen barış muahedesi merasimine, Orta Doğu, Afrika ve Körfez bölgesinden çok sayıda üst seviye davetli katıldı.
8- Dünya Covid-19 tedbirleri sayesinde kendini temizledi Dünya genelinde beşerler koronavirüs salgınını denetim altında tutmak için konutlarında oturmaya devam ettiği müddet içerisinde hava kirliliğinde dramatik bir düşüş yaşandı. Örneğin dünyada havası en kirli kentlerden biri olan Hindistan’ın başşehri Yeni Delhi’deki kalın koyu kir katmanı adeta kayboldu. 30 yıl sonra birinci kere Himalayalar kentten net bir formda görünür hale geldi. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki nitrojendioksit kirliliği yüzde 30 düşüş kaydetti. İtalya’nın başşehri Roma’da hava kirliliği bir evvelki yılın birebir devrine kıyasla tam yüzde 49 oranında azaldı. Geceleri yıldızların çok daha net göründüğü rapor edildi. Alına tedbirler Türkiye’de de tesirini gösterdi. İstanbul’dan Uludağ görüldü.
9- Türkiye Bayan Ritmik Cimnastik Küme Ulusal Grubu Avrupa Şampiyonu oldu Ukrayna’nın başşehri Kiev’de düzenlenen Ritmik Cimnastik Avrupa Şampiyonası’nda, His Doğan, Azra Akıncı, Peri Berker, Nil Karabina, Eda Asar’dan oluşan Ritmik Cimnastik Küme Ulusal Ekibi, ‘3 çember 2 labut’ aletinde şampiyonluğu elde etti. Türkiye Ulusal Olimpiyat Komitesi (TMOK) Türkiye’nin bu kategoride birinci şampiyonluğuna ulaştığını duyurdu.
10- AB, kimyasal gübre ve pestisit kullanımını azaltmayı taahhüt etti Avrupa Kurulu, 2020’de mevcut tarım sisteminde ıslahat yapılması gerektiğini kabul etti ve pestisit kullanımını azaltmayı taahhüt etti. Buna nazaran AB ülkelerinde pestisitin 2030 yılına kadar yüzde 50, kimyasal gübre kullanımının ise en az yüzde 20 düşürülmesi bekleniyor. Pestisitlerin besinlerde bıraktığı kalıntı, hormonal ve hudut sisteminde bozulmalar başta olmak üzere kanser üzere çok hastalığa da yol açıyor.
11- Covid-19 aşısında yüzde 90 muvaffakiyet sağlandı Son olarak elbet ki Covid-19 salgınıyla anılacak 2020’nin ‘en uygun haberi’ salgını sona erdirmesi hedeflenen aşının bulunmuş olması oldu. Farklı ülkelerde yüzlerce aşı denemesi çalışması sürereken, Amerikan ilaç firması Pfizer’in, bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin ve Hasret Türeci’nin kurucu ortağı olduğu Alman biyoteknoloji firması BioNTech ile geliştirdiği aşının 3’üncü evre denemelerinde Covid-19’a karşı yüzde 95 tesirli olduğu bildirildi. Prof. Dr. Şahin, “2021-2022 devrinde, dünyanın her yerinde aşılama yapılabilmesine imkan sağlayacak milyarlarca doz aşı üreteceğiz. Ve ben inanıyorum ki bütün dünya aşıya ulaşabilecek” açıklamasını yaptı. Gelecek yılın 2020’yi aratmaması dileğiyle..