İKTİSAT SERVİSİ – İmalat endüstrisi genelinde kapasite kullanım oranı (KKO), haziranda yüzde 76.6 ile Aralık 2019’dan bu yana en yüksek düzeye ulaştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndan (TCMB) yapılan açıklamada, imalat endüstrisinde faaliyet gösteren 1.749 iş yeri tarafından haziran ayı İktisadi Yönelim Anketi’ne verilen karşılıkların toplulaştırılarak değerlendirildiği bildirildi.
Anket sonuçlarına nazaran, imalat endüstrisi genelinde kapasite kullanım oranı, haziranda bir evvelki aya kıyasla 1.3 puan artarak yüzde 76.6’ya yükseldi. Böylelikle KKO, son 1.5 yılın en yüksek düzeyini gördü. Tıpkı periyotta mevsimsel tesirlerden arındırılmış kapasite kullanım oranı da (KKO-MA) 1.1 puan artışla yüzde 76.3’e ulaştı.
7 yılın tepesinde
TCMB, dün haziran ayına ait Gerçek Kesim İtimat Endeksi’ni de (RKGE) açıkladı. RKGE, haziranda mayısa nazaran 2.7 puan artarak 113 ile Mayıs 2014’ten bu yana en yüksek düzeye ulaştı. Birebir devirde mevsimsellikten arındırılmış gerçek kesim itimat endeksi (RKGE-MA) ise 2.7 puan artışla 109.8’e yükseldi. Böylelikle RKGE, son 7 yılın en yüksek düzeyini gördü.
Endeksi oluşturan anket sorularına ilişkin yayılma endeksleri incelendiğinde, gelecek üç aydaki ihracat sipariş ölçüsü, gelecek üç aydaki üretim hacmi, gelecek üç aydaki toplam istihdam, genel gidişat, mevcut toplam sipariş ölçüsü ve sabit sermaye yatırım harcamasına ait değerlendirmeler endeksi artış istikametinde, mevcut mamul mal stoku ve son üç aydaki toplam sipariş ölçüsüne ait değerlendirmeler endeksi azalış istikametinde etkiledi.
Bölümler yükselişte
Türkiye İstatistik Kurumu da dün haziran ayına ait sektörel itimat endekslerini açıkladı. Buna nazaran, mevsim tesirlerinden arındırılmış inanç endeksi haziranda geçen aya kıyasla hizmet kesiminde yüzde 6.2, perakende ticaret bölümünde yüzde 4.8 ve inşaat kesiminde yüzde 3.6 arttı.
Hizmet dalında bir evvelki aya nazaran, son üç aylık periyotta iş durumu alt endeksi yüzde 5.6 artarken perakende ticaret kesiminde bir evvelki aya nazaran, son üç aylık periyotta iş hacmi satışlar alt endeksi yüzde 5 yükseldi. İnşaat dalında de bir evvelki aya nazaran, alınan kayıtlı siparişlerin mevcut seviyesi alt endeksi yüzde 2.3 artış kaydetti.
Çift hane beklentisi
Ekonomist Haluk Bürümcekçi, KKO ve RKGE datalarına ait yaptığı değerlendirmede, haziran ayında imalat sanayi kapasite kullanım oranının geçen yılın tıpkı ayının 10.6 puan üzerinde gerçekleştiğini söyledi. Bürümcekçi şunları kaydetti:
“Gerek sanayi üretimi endeksinde gerekse ulusal gelir serisinde gelinen tarihi yüksek düzeyler, yılın kalan periyodunda bir ivme kaybı olsa bile mekanik olarak karşılaştırmanın yapılacağı 2020 yılı tıpkı devirlerine nazaran büyümenin tekrar gücünü koruyacağını gösteriyordu. Örneğin, yılın geri kalan devrinde çeyrekten çeyreğe değişimlerin yatay olduğu bir senaryoda 2021 yılı ulusal gelir büyümesi yüzde 7.5 olarak gerçekleşmekte. Öte yandan, ikinci çeyrekte PMI ve RKGE endekslerinin ima ettiği üzere çeyrekten çeyreğe daralma gözlense bile, salgının birinci dalgasının yarattığı baz tesiri nedeni ile yüzde 20’ye yakın çift haneli büyüme görülmesi kelam konusu olacak. Salgın kısıtlamalarının gevşetilmesi ile iç talebin toparlandığı gözlenirken, dış talebin global aktivite nedeni ile güçlü seyretmeye devam etmesi büyüme eğilimine takviye vermektedir.”
