Halka arzda seçici olmak şart

YATIRIMCILARIN yüksek enflasyon ortamında gerçek getiri arayışına girdiği son devirde borsa ve halka arzlar kıymetli bir alternatif haline gelmişti. Lakin son aylardaki halka arzlar beklenen getiriyi sağlamıyor. Geçen yıl rekor sayıdaki halka arzdan sonra bu yıl uzmanlardan gelen birinci ikaz, yatırımcıların seçerken daha seçici olması tarafındaydı. Bu seçiciliği sağlamak için de şirket hakkındaki bilgilerin yer aldığı izahnameyi okumanın hayati kıymet taşıdığına vurgu yapılıyor.

Son periyottaki halka arzlarda olağanda görmeye alışkın olunan tavan serileri görülemeyince, hatta halka arz fiyatının altına sarkmalar oluştuğu gözlenince bu ikazlar yine gündeme geldi. Borsa İstanbul’da Halka Arz endeksi de son üç ayda 117 bin 939 puan düzeyinden 99 bin 526 puana kadar çekildi. Pekala bu düşüşün nedeni ne, halka arzlarda görülen kar devri bitti mi?

‘BEKLENTİ OLUŞMADI SATIŞ YOĞUNLAŞTI’

Hürriyet’e konuşan İnfo Yatırım Stratejisti Çağlar Toros, beklenen getirinin sağlanamamasının yatırımcıları satış istikametinde ağırlaştırdığına dikkat çekiyor. “Halka arzlar son vakitlerde beklenen getiriyi yaratmıyor. Aslında geçmiş devirlerde de getiriler ne kadar rasyonel ya da değil tartışma konusuydu” diyen Toros, “Halka arzlara ağır talep olmakla birlikte, halka arz boyutu yüksek üç halka arzın sıkışık takvimde ağırlaşması; bu kapsamda getiri ve beklentilerin oluşmaması yatırımcı psikolojisini satış tarafında yoğunlaştırdı” tabirlerine yer verdi.

BIST 100’deki düşüşleri de ‘kâr realizasyonu’ olarak pahalandıran Toros, “Teknik olarak ekim ayında başlayan ve dorukların birleşmesi ile oluşan üst istikametli trend ile 10 bin düzeyinin üstünde tutunan bir endeks var. Yabancı takas oranındaki artış ve yabancı kurumların Türkiye iktisadı ve pay senetlerine verdiği not, endeksin sağlam kalmasına neden oluyor” değerlendirmesinde bulundu.

‘KÂR ORANI DÜŞÜKSE ELDEN ÇIKARILIYOR’

Hürriyet’e değerlendirmelerde bulunan Cet Yatırım Yurtiçi Piyasalar Uzman Yardımcısı Emre Özdemir’e nazaran ise, halka arzlardaki düşüşün en kıymetli sebeplerden biri, ‘her halka arzda uzun müddetli tavan serilerinin görülemeyebileceği ihtimali’. Bu yüzden bilhassa ferdi yatırımcının daha temkinli davrandığını; kâr oranı küçük bile olsa bir an evvel hisseyi elden çıkarma yoluna gittiğini söyleyen Özdemir, yaşanan bu satışın da halka arzda düşüşü beraberinde getirdiğine dikkat çekti.

“Son periyottaki halka arzları incelemek gerekirse; olağanda görmeye alışkın olduğumuz tavan serilerini göremiyoruz, hatta halka arz fiyatının altına sarkmalar oluşabiliyor” diyen Özdemir, bunların sebeplerinin ne olduğuna yönelik şu değerlendirmeyi yaptı:

3 ÖRNEK ÜZERİNDEN DÜŞÜŞÜN NEDENLERİ

“Öncelikle arza gelen talep oranı fikir verebilir. Örneğin bir şirket, birinci süreç gününde tavanda açılış yapmayı başaramamış, ilerleyen saatlerde tavana ulaşmayı başarmış ve sonraki süreç gününde kayıp oluşmuştu. Bu halka arza 1.9 kat talep gelmişti. Bir öbür payın de birinci süreç günü performansına bakacak olursak, tavanda açılış yapmayı başarmış lakin gün içinde aşağıya yanlışsız sarkmalar görülmüştü. Bu halka arza gelen talep oranı ise 2.7 kat olmuştu. Öbür bir halka arz ise, birinci süreç gününde tavanda sabit bir seyir göstermişken ikinci süreç gününde tabanda kapanış sergilemişti. Bu arzın talep oranına baktığımızda ise 2.60 kat talep geldiğini görüyoruz.

‘YATIRIMCI TEMKİNLİ’

Tavan serilerinde tek etmen, halka arza gelen talep değil. Her halka arzda uzun periyodik tavan serilerinin görülemeyebileceği ihtimali bilhassa ferdî yatırımcının daha temkinli davranmasına yol açıyor. Hasebiyle sonrasındaki arzlara gelen talep oranlarında düşüşler ve pay sürece başladıktan sonra kâr oranı küçük bile olsa bir an evvel ziyan ihtimalini göze almadan hisseyi elden çıkarma isteğine yol açabiliyor.”

‘İZAHNAMEYİ KESİNLİKLE OKUYUN’

2021 ve 2022’nin akabinde 2023 de halka arzlar açısından rekor bir yıl olmuştu. Geçen yıl piyasaya 54 yeni şirket girmiş; toplam halka arz büyüklüğü 80 milyar TL’ye ulaşmıştı. 2023’te gerçekleşen rekor sayıdaki halka arz, ferdi yatırımcı sayısındaki 4 milyonluk artışta başrolü oynamıştı. 2024’e girildiğinde öne çıkan ikazlardan biri, yatırımcıların pay seçerken daha seçici olması istikametindeydi. Cet Yatırım Yurtiçi Piyasalar Uzman Yardımcısı Emre Özdemir de halka arz yatırımcılarına ‘halka arza katılırken izahnameyi okumak hayati ehemmiyet taşıyor’ ihtarında bulundu. Özdemir’in bahsettiği halka arz izahnamesi, iştirake ve halka arz edilecek hisselere ait tanıtıcı bilgilerin, tasarruf sahiplerine halka arzın ne formda gerçekleştirileceğine ait bilgilerin yer aldığı bir metin. Özdemir, “Çünkü bilhassa şirketin halka arzdan gelecek fonu nerede kullanacağı ve geçmiş devir finansal sonuçları gelecek talep için kıymetli bir etmen” değerlendirmesinde bulundu.

YATIRIMCI SAYISINA HALKA ARZ DOPİNGİ

MEVDUAT faizlerindeki yükseliş ivmesinin sürmesi, borsadaki yatırımcı sayısındaki azalmada tesirli olmuş; 2023’ün son ayında borsadan aylık bazda 562 bin 115 yatırımcının çıktığı görülmüştü. Bu da aylık bazda rekor yatırımcı çıkışına işaret etmişti. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) bilgileri, ortadan geçen beş ayda, hisse senedi yatırımcı sayısının halka arzlarla birlikte yine yükselişe geçtiğini ortaya koydu. Buna nazaran, Borsa İstanbul’da yatırımcı sayısı, 11 Mayıs prestijiyle 8 milyon 570 bin 847’ye ulaştı. Birebir hafta hisse senedi kıymeti ise 14.28 trilyon TL’ye yükseldi. Kaydı saklanan menkul değerlerin piyasa pahası de 18 trilyon lirayı aştı.