Hepimizin Bir Dünyası Var!

“Dünyamız çok boyutlu etraf tehditleriyle karşı karşıya. Dünya Bankası bilgilerine nazaran, insanların günlük 2,1 milyar ton katı atığı etrafa atıyor. Her yıl 8 milyon ton atık okyanuslara karışıyor. Birleşmiş Milletler (BM) Besin Tarım Örgütü’nün datalarına nazaran de bir kısım beşerler açlıkla uğraş ederken, öteki insanların ise beğenmediği 1,3 milyar ton gıdayı dışarıya attığını görüyoruz.” Özhaseki, konuşmasının devamında, kimi ülkelerde pak suya erişim sorunu yaşandığına, buna rağmen kimi insanların suyu israf ettiğine dikkati çekerek ‘Bu tüketim çılgınlığı, dünyamızın daha doğrusu ortak konutumuzun bütün pahalarını ve istikrarını bozuyor. Bu kıymetler bozulunca da bu istikrarlar karışınca da haliyle birçok felaket gerisi ardına geliyor. İşte dünyamız böylesine çok boyutlu etraf tehditleriyle karşı karşıya.’ diye konuştu. Geçmişte çevreyi muhafazanın çok daha kolay olduğunu belirten Özhaseki, Sanayi İhtilali ile üretimin ve tüketimin artmasının sonucu olarak çokça kirletilen etrafla karşı karşıya kalındığını söz etti. Mehmet Özhaseki, bu durumun etrafın istikrarını bozduğunu vurgulayarak, atmosfer sıcaklığının 1,1 derece arttığını, bilim adamlarının öngörülerine nazaran, bunun 2 dereceyi bulması halinde besin krizi ve göç olaylarının yaşanacağını, 3 dereceyi bulması halinde ise dünyanın yaşanamaz bir hal alacağını kaydetti.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcıları Fatma Varank, Refik Tuzcuoğlu ve Vedad Gürgen, panellere faal iştirakler düzenledi. Bu kilit isimlerin ortaya koyduğu vizyon ve kararlılık çok etkileyiciydi. Şenlik müddetince faal olarak alanda idiler ve süreci sahiplendiklerini göstermek açısından bu çok pahalıydı. İklim Değişikliği Lideri Prof. Dr. Halil Hasar’ın sıra dışı telaffuzları pek çok şahısta bahse odaklanma açısından kıymet yarattı.  Okan Bayülgen, oyuncu Hakan Alım, oyuncu Kubilay Tuncer, oyuncu ve aktivist Ediz Hun, müellif ve oyuncu İpek Tuzcuoğlu, Prof.Dr. Burcu Özsoy, Doç. Dr. Selçuk Topal, gazeteci İnanç İslamoğlu, müellif Selahattin Yusuf, Prof.Dr. Erol Göka, Çiğdem Karaaslan, Prof.Dr. Kemal Sayar ve Prof.Dr.  İskender Pala üzere isimler kendi bakış açılarını aktifliğe gelen yaklaşık 300 bin izleyici ile paylaştı. Gençler, teknoloji, yeşil firmalar, bürokrasi, bakanlık, akademisyenler, belediyeler… Hepsi heyecan doluydu. Etraf, sıfır atık ve yenilenebilir güç projeleriyle öne çıkan 39 belediye, 13 özel dal firması, 5 dernek, 9 üniversite ve bakanlıkların stantlarında bilgilendirmeler yaptı. Türkiye’nin her yerinden “sıfır atık”, “karbon ayak izi azaltımı”, “çevre”, “sünger şehirler”, “yağmur hasadı”, “çevre ve sanat” ve öteki mevzularda pek çok proje sergilendi.

Bu beğenilen bir umuttu doğrusu. Ben de “zirve izlenimleri” ismi altında tepedeki çok kıymetli bahisleri size sunmak istedim. Bir raporlama mantığıyla gündemin doruğa katılmayan siz okuyucularımız tarafından özümsenmesini dilek ettim.

1. Besin üretimi ve iklim değişikliği, tatlı su azalması, besin güvenliği riskleri ve kırsal geçim kaynakları ve gelir idaresi üzere hususlar konuşuldu.

2. Deniz ve kıyı ekosistemleri, biyolojik çeşitlilik ve ekosistem ile adil geçiş ve karbon fiyatlandırma problemleri masaya yatırıldı.

3. İklim değişikliği ile gayretinde “yaratıcı” olmak ne demek konusu masaya yatırıldı, İklim değişikliğinde ruhsal faktörler ve İklim değişikliği, kentsel dayanıklılık kavramları irdelendi.

4. “Küresel ısınmanın sosyo-ekonomik ve ekolojik tesirleri hakkında daha fazla anlayış kazanmak için hangi tıp araştırmalara gereksinim duyuluyor ve bu araştırmaların finansmanı nasıl sağlanabilir?”, “İklim krizine ahenk sağlama sürecinde toplumların ve siyasetçilerin nasıl bir rol üstlenmesi gerekiyor ve bu süreçteki en kıymetli zorluklar nelerdir?” ve “Gelecekteki global ısınma senaryolarını değerlendirirken hangi faktörleri göz önünde bulunduruyorsunuz ve bu faktörlerin etkileşimleri nelerdir?” üzere sorulara karşılık arandı. 

5. “Sıfır Atık: Geleceğe pak bir miras bırakmak” başlığı altında atık dağları, kirlilik ve tabiat problemleri tartışıldı.  Son yıllarda, plastik ve öteki atıkların tabiatta birikmesinin ekosistemler üzerinde önemli tehditler oluşturduğu konuşuldu. Denizlerdeki plastik kirliliğinin deniz canlılarının vefatına ve deniz ekosistemlerinin bozulmasına yol açmakta olduğu vurgulandı.

7. “Karbon ayak izimizi azaltmalıyız” başlığı değerliydi. Günlük hayatımızda yaptığımız her faaliyetin karbon emisyonlarına katkıda bulunduğu, fosil yakıt tüketimi, ulaşım, ısınma ve elektrik kullanımı, karbon salınımının en önemli kaynakları olduğu sorunu açıldı. 

8. “İklim değişikliği, global soğuma ya da global ısınma” başlığı en başat bahislerden biriydi. Anlamamız gerekir ki,  gezegenimizin ateşi yükseliyor! Ve deniz düzeyleri yükseliyor! Global ısınmanın en besbelli tesirlerinden birinin de deniz düzeylerinin yükselmesi konusu olduğu ele alındı. Buzulların erimesi ve ısınan okyanus sularının genişlemesin kıyı bölgelerinde su baskınlarına ve erozyona neden olduğu ortaya konuldu.

10. “Karbon kirliliği: Görünmez tehdit!” başlığı ile karbon salınımı ve dünyaya tehlikeleri ele alındı. Karbon emisyonlarının hava kalitesini düşürerek insan sıhhatini olumsuz etkilediği ve iklim değişikliğine tesirde bulunduğu sayılarla irdelendi. Sanayi, ulaşım ve güç üretiminde pak teknolojilere geçişin karbon kirliliğini azaltmada nasıl kıymetli bir rol oynayacağı anlatıldı.

11. Benim çok ilgimi çeken “Sünger kentler: Tabiatın su idaresi çözümü!” sorunu konuşuldu. Sünger kentlerin yağmur suyunu depolayarak su baskınlarını ve kuraklığı önlediği, bu suyun kent içinde çeşitli hedeflerle kullanılabildiği, bunun da su tasarrufu sağladığı tartışıldı. Doğal su döngüsünü destekleyen sünger kentlerin doğal su döngüsü içinde yağmur suyunun yer altı sularına ulaşarak doğal su döngüsüne katkıda bulunduğu ve su kaynaklarını zenginleştirdiği aktarıldı.

12. Tekrar son yılların değerli kavramı, “kentsel ısı adası tesirini azaltma” prensibi tartışıldı. Yeşil alanlar ve su emici yüzeylerin kentlerin daha serin kalmasını sağlayıp, bunun kentsel ısı adası tesirini azalttığı ve hayat kalitesini artırdığı örneklerle anlatıldı.

Bu formüllerin doğal ekosistemlerin döngülerini taklit ederek sürdürülebilir besin üretimi nasıl sağladığı anlatıldı. Tabiatın dizaynlarını ve süreçlerini taklit ederek sürdürülebilir tahliller geliştirmeyi amaçlayan Biyomimikri uygulamaları ve bu yaklaşımın mühendislik, mimari ve endüstriyel dizaynda ne biçimde yenilikçi ve etraf dostu tahliller sunduğu anlatıldı.

14. Ömür biçimleri tartışıldı. Sürdürülebilir ömür biçimleri kapsamında tabiatla uyumlu ve etraf dostu alışkanlıklar, sistem aklıyla güç tasarrufu yapmak, geri dönüşümü desteklemek ve su kaynaklarını korumak üzere problemler bahis oldu. Biyofilik tasarım ve mimari kapsamında biyofilik dizaynın tabiat ile insan ortasındaki ilişkiyi güçlendiren mimari yaklaşımları ele alındı. Yeşil binalar, doğal ışık ve bitki örtüsü, biyofilik dizaynın örnekleri olarak sunuldu.

15. Su Kıtlığı ve Tahlil Teklifleri tartışılan bahisler ortasındaydı. Dünya genelinde su kaynakları giderek azalıp, su kıtlığının birçok bölgeyi etkilediği konuşuldu. Su tasarrufu sağlamak, su kaynaklarını verimli kullanmak ve su geri dönüşüm sistemlerini benimsemek, bu sorunun tahlilinde kıymetli adımlar olarak ele alındı. Ekolojik su idaresi kapsamında ekolojik su idaresi, su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir kullanımı için doğal tahliller önerildi. Doğal sulak alanların korunması ve yenilenmesi, ekolojik su idaresinin örnekleri sunuldu.

Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar külliyen müelliflerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio