Her üç kişiden birinin 2070’te iklim göçmeni olma ihtimali var

Dünyada yaşanan iklim krizi sebebiyle meydana gelen afetler, göç hadiselerinin artmasına neden oldu.

2070 yılında üç bireyden biri “iklim göçmeni”

Göç Araştırmaları Vakfı araştırmacısı Suzan Ilık Bilben, sel, fırtına üzere çok hava olaylarının 2010-2019 ortasında afetlerden kaynaklı yer değiştirme nedenlerinin yüzde 89’undan fazlasını oluşturduğunu belirterek, 2070 yılına gelindiğinde her üç şahıstan birinin iklim göçmeni olabileceğini söyledi.

İklim değişikliği; şiddeti artan ve sıklığı ağırlaşan çok hava olayları üzere anlık ve deniz düzeyinin yükselmesi, artan kuraklıklar üzere uzun vadeli tesirlerle dünyanın birçok farklı yerinde göç hareketliliğine yol açıyor.

Sel, hortum, sıcak hava dalgası, deniz düzeyi yükselmesi, kasırga, kuraklık, kıtlık, orman yangını ve fırtına üzere afetler, her bölgeye has sosyo-ekonomik faktörlerle iç içe geçtiğinde farklı göç dalgalarına neden olabiliyor.

“Bu anlayış, gelecek jenerasyonu yersiz ve yurtsuz bırakmakta”

Göç Araştırmaları Vakfı araştırmacısı ve Akdeniz Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Araştırma Vazifelisi Suzan Ilık Bilben yaptığı açıklamada, iklim değişikliğinin gelecek jenerasyonların hayatları ve kırılgan topluluklar üzerindeki tesirine dikkati çekerek “İnsanlığı sürdürülemez bir geleceğe yanlışsız sürükleyen mevcut ekonomik ve toplumsal anlayış hem gelecek nesillerin hayat hakkını elinden almakta hem de birçok topluluğu yersiz, yurtsuz hatta kimliksiz bırakmaktadır.” dedi.

Tarihte iklimsel olarak elverişli bölgelere hem tarım yapmak hem de barınmak için yerleşen insanlığın bugün tıpkı muhtaçlıkları karşılayabilmek ismine tekrar yer değiştirmek zorunda kaldığını ve kalacağını lisana getiren Bilben, “Dünyanın karasal yüzeyinin %1’inden daha azını kaplayan çok sıcak bölgelerin, 2070 yılına kadar beşte bir oranında artabileceği ve potansiyel olarak her üç şahıstan birini yerinden edebileceği düşünülmektedir. Öngörülemeyen ve giderek istikrarsızlaşan yağış nizamları, müddeti ve yoğunluğu artan sıcak hava dalgaları ve artan kuraklıklar çiftçiliği zorlaştırmaktadır.” sözlerini kullandı.

“Suriye’de iç savaştan evvel beşerler kuraklık sebebiyle göç etti”

İklim göçü ve iklim mültecileri kavramlarının yeni olmadığını, nispeten yakın vakitli tarihte iklim göçünün yakın coğrafyalarda gözlemlendiğini belirten Bilben, şöyle devam etti:

“Suriye’de iç savaş çıkmadan ve milyonlarca insan göç etmeden evvel kuraklık, binlerce Suriyelinin kentlere göç etmesine sebep olmuştur. Mahsul kayıpları, Mısır ve Libya’da Arap Baharını alevlendiren işsizliğe yol açmıştır. İklim göçünün sistemlerinden olan besin kıtlığı, su kıtlığı ve artan sıcaklıklar daha bariz bir odak haline geldikçe, büyük ölçekli göç hareketleri beklenecektir.”

Göç rotaları

Latin Amerika, Güney Asya ve Sahra Altı Afrika’daki sıcak iklim noktalarında yaşayan yaklaşık 143 milyon insanın ülke içerisinde yerinden olacağı ve çoğunluğunun kırsal alanlardan yakındaki kasaba ve kentlere taşınacağının kestirim edildiğini aktaran Bilben, mümkün göç rotaları hakkında şu bilgileri verdi:

“Orta Amerika ve Meksika’dan 2025’te yılda yaklaşık 700 bin kişinin göç etmesi beklenirken bu sayının 2050’de yılda 1,5 milyona yükseleceği ve birçoklarının Mexico City’e yöneleceği söz edilmektedir. Dünya nüfusunun 4’te 1’inin yaşadığı Güney Asya’da, gelecek yıllarda besin güvensizliğinin artacağı, 8,5 milyondan fazla insanın Basra Körfezi’ne, 17 milyon ila 36 milyondan fazla insanın da Hindistan’ın Ganj Vadisi’ne yerleşeceği beklenmektedir. Afrika’da Victoria Gölü Havzası, Etiyopya’nın Doğu Yaylaları ve Malavi’nin başşehri Lilongwe etrafındaki bölgelerin göç için uygun ömür alanları olabileceği düşünülmektedir. Ayrıyeten, Kenya ve Tanzanya’nın kıyı bölgeleri, Batı Uganda ve Etiyopya’nın kuzey dağlık bölgeleri de bu alanlara dahildir.”

Kuraklık ve besin güvensizliği haricinde, yalnızca deniz düzeyinin yükselmesi sebebiyle dünya genelinde 150 milyondan fazla insanın yer değiştireceği varsayımını paylaşan Bilben, “Yükselen gelgitlerin, şu anda 18 milyon beşere konut sahipliği yapan Mekong Deltası’nın birçok dahil olmak üzere, 2050 yılına kadar Çin ve Tayland’ın birtakım kısımlarını, Güney Irak’ın birçoklarını ve Mısır’ın geçim kaynağı olan Nil Deltası’nın neredeyse tamamını kapsayacağı öngörülmektedir.” diye konuştu.

Bilben Doğu Afrika, Güney Asya, Meksika ve Orta Amerika’nın, 2050 yılına gelindiğinde yılda ortalama 10,1 milyon iklim göçmeni görebileceğinin ve iklim göçmenlerinin nüfus içindeki hissesinin da yüzde 0,6’dan yüzde 1,3’e yükseleceğinin kestirim edildiğini aktardı.

“2 milyar insan göç etmek zorunda kalabilir”

Bilben, potansiyel iklim göçmenleri ile ilgili 150 milyondan 2 milyara kadar uzanan birçok farklı projeksiyonun ortaya konduğunu bildirerek 2010-2019 yılları ortasında yer değiştirmelere neden olan birinci üç etkenin sırasıyla seller, fırtınalar ve çatışmalar olduğunu; sel, fırtına üzere çok hava olayları ve kuraklığın, afetlerden kaynaklı tüm yer değiştirme nedenlerinin yüzde 89’undan fazlasını oluşturduğunu söyledi.

Düşük emisyon ve sera gazı konsantrasyonu ve daha sürdürülebilir bir kalkınma senaryosu altında bile sellere bağlı yer değiştirme riskinin 2090 yılında yaklaşık %100 artacağının altını çizen Bilben, yüksek emisyon ve sera gazı konsantrasyonu ile sürdürülebilir olmayan bir kalkınma senaryosu altında bu oranın %350’yi bulabileceğini vurguladı.

Bilben, Dünya Bankası bilgilerine nazaran 2050 yılına kadar Sahra Altı Afrika, Doğu Asya ve Pasifik, Güney Asya, Kuzey Afrika, Latin Amerika, Doğu Avrupa ve Orta Asya’da 216 milyondan fazla insanın kendi ülkeleri içerisinde göçmen pozisyonuna düşebileceklerini de kelamlarına ekledi.

“Türkiye iklim değişikliğinden en çok etkilenen 3. ülke olacak”

Dünyanın her bölgesinin gelecekte iklim değişikliği kaynaklı göçler yaşayacağını anlatan Bilben, “Şu epeyce açık ki dünyada iklim krizinin, toplulukların geçim kaynakları üzerindeki tesirinden, yaşanabilir alanların kaybından ya da bu üzere kayıplar nedeniyle oluşacak insan hareketliliğinden büsbütün muaf kalabilecek hiçbir bölge bulunmamaktadır.” dedi.

Akdeniz havzasında, global ortalamadan %25 daha fazla bir ısınma gerçekleşeceğinin öngörüldüğünü hatırlatan Bilben, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporlarında olası görülen 2 derecelik bir ısınma sonucunda Akdeniz’deki besin mevcudiyetinde önemli bir azalma meydana geleceğini, orman yangınlarının ve çok hava olaylarının sıklığının ve yoğunluğunun evvelki on yıllara kıyasla artış göstereceğini kaydetti.

Türkiye’nin tropikal fırtınalar ve etkin volkanlar hariç dünya genelinde görülen 31 doğal afetin büyük bir kısmına açık bir ülke olduğunu lisana getiren Bilben, “IPCC’nin Dördüncü Kıymetlendirme Raporu’nda, Türkiye’nin iklim değişikliği tesirlerine karşı savunmasız kaldığı, Dünya Bankası raporunda ise 21. yüzyılın sonlarına yanlışsız Avrupa ve Orta Asya Bölgesinde uç iklim olaylarına en çok maruz kalacak 3. ülke olduğu tabir edilmektedir” diye konuştu.

İklim değişikliği kaynaklı memleketler arası göçler açısından da Türkiye’yi hassas bir ülke olarak nitelendiren Bilben Türkiye’nin yaklaşık 4 milyon zarurî göçmene konut sahipliği yapan gelişmekte olan bir ülke olarak dünyada birinci sırada yer aldığını hatırlatarak, “Ayrıca pozisyonu itibariyle zarurî göçler için hem gaye ülke hem de göçe transit alan sağlayan bir ülkedir. Hasebiyle iklim krizi kaynaklı global insan hareketliliğinden hissesini almaması mümkün değildir.” yorumunda bulundu.

Bilben, afetlerin neden olacağı iç göçlerin önüne geçebilmek için kırsal ve kentsel alanlarda ahenk ve dayanıklılığı artırmanın kıymetli olduğunu da kelamlarına ekledi.

“Yük, adil paylaşılmıyor”

AA’nın haberine nazaran, dezavantajlı toplulukların haklarının savunulması için iklim adaletinin değerli bir hukukî araç olduğuna değinerek konuşmasını şöyle tamamladı:

“Birçok toplumsal ve çevresel sorunda olduğu üzere iklim hareketliliği ya da hareketsizliği konusunda da fakir kentsel ve kırsal nüfuslar, bayanlar, çocuklar, engelliler ile yerli halklar daha kırılgan kümeleri oluşturuyor. Sera gazı salımlarında artışa yol açan endüstrileşmenin ve onun yan eseri olan ömür stilinin yarattığı toplumsal, ekonomik ve ekolojik yıkımın yükü halklar ortasında hiç de adil olmayan bir biçimde paylaşılmaktadır.”