Hüseyin Aydın: Faiz ve enflasyonda düşüş bekliyoruz

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) İdare Şurası Lideri ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın, dala ve Ziraat Bankası’na ait değerlendirmelerde bulundu. Aydın, Türkiye bankacılık dalının, salgın devrinde yüzde 35 civarında, güçlü bir kredi artışı sağladığını belirtti. Aydın, bu durumun ekonomik faaliyete önemli bir dayanak verdiğini ve dünyada büyüyen iki ülkeden birinin Türkiye olduğunu kaydetti. Bankacılık dalının kendisinden bekleneni yaptığını aktaran Aydın, bununla birlikte bu kredi büyümesinin kimi yan tesirlerinin de yaşandığını, kimi kredilerin üretim, yatırım ve ticaret yerine değişik tasarruf alanlarına gittiğini bildirdi.

DÖVİZ AÇIKLARI YOK

Aydın, son 2-3 ayda finansal piyasalarda toparlanma ve ekonomik beklentilerde düzelme olduğunu, yılın kalanında da bu düzgünleşme sürecinin devam edeceğinin, enflasyon ve faizlerin gerileyeceğinin kestirim edildiğini kaydetti. Birtakım dallarda bir ölçü derdin devam ettiğini, bununla birlikte endüstride olumlu gelişmeler yaşandığını aktaran Aydın, şu değerlendirmelerde bulundu: “Bankalar, 2021’de iktisadın kaynak gereksinimini, pasif yapısındaki gelişmeler ölçüsünde karşılamaya devam edecek. Türkiye’nin tasarruf ve öz kaynakları mevcut kredi talebini karşılamaya kâfi değil. Bu nedenle dal, TCMB’den alınan TL ve yurtdışından alınan yabancı para kaynakları ekonomik faaliyetin finansmanında kullanıyor. Kamu bankaları salgın sırasında yasal limitler içinde döviz konum açığı vermiştir. Bununla bir arada şu an prestijiyle bu konumlar büsbütün kapatılmıştır ve rastgele bir döviz durum açıkları yoktur.”

GÜZELE GİDİYOR

Faiz oranlarının ve enflasyonun yıl içinde düşmesini beklediklerini aktaran Aydın, uzun vadeli fiyatlamaların çok daha olumlu olduğunu, iktisada dönük beklentilerin uygun durumda bulunduğunu ve daha da güzele gittiğini belirtti. Bankaların etkin kalitesine değinen Aydın, “En makûs periyotta bile ikinci küme kredilerin en fazla yüzde 20’sinin tahsili gecikmiş alacak haline geldiğini görüyoruz. Takibe geçme müddetinin 180 güne yayılma esnekliği Haziran 2021’de bittikten sonra bile tahsili gecikmiş alacak oranı makul seviyede kalır. İkinci kümede izlenenler ile takipteki kredilerin kıymetli kısmı için karşılık ayrılmıştır. Ayrıyeten, kredilerin değerli kısmının teminatları da vardır” sözlerini kullandı. Aydın, Türkiye’de sermaye yeterliliğinin Basel standartlarının ve Bankacılık Düzenleme ve Denetme Kurumunun (BDDK) gaye oranının da üzerinde olduğunu bildirdi.

BÖLÜMÜN YÜZDE 80’İ FİNANSE EDİLİYOR

Tarım dalının yüzde 80’ine varan kısmını finanse ettiklerini aktaran Aydın, “Türkiye’de tarım finansmanına erişimde asla ve asla sorun yoktur. Türkiye’de bir ceviz ağacı 10 yılda yetişir. 45 gün vadeli mevduatlarla bunları finanse edemezsiniz. Uçtan uca endüstriyel tarımı önemsiyoruz. Sübvansiyon dışında verdiğimiz krediler 160 milyar TL’dir. Tarım kredilerinde takip oranı yüzde 1.5. Bizi öbür banka ve kredi kooperatifleriyle karıştırmasınlar. Haciz, el koyma satış haberleri gerçeği yansıtmamaktadır” dedi.

‘MAAŞLAR KAMUOYU İLE PAYLAŞILIYOR’

Ziraat Bankası’nın idare şurası üyelerinin maaşları ile ilgili haberlere ait Hüseyin Aydın, şunları kaydetti: “Ziraat Bankası idare heyeti üyeleri ile kontrol şurası üyelerinin alacakları net fiyat meblağı KAP’a bildirilerek kamuoyu ile paylaşılmaktadır. İdare konseyi aylık ve fiyatları hesabında brüt maaş fiyatı muhasebeleştirilmekte, üyelere yasal kesintileri yapılarak net fiyat ödenmektedir. Bu, daldaki tüm bankalar ve şirketler için geçerli bir hesaplama ve muhasebeleştirme uygulamasıdır. İdare şurası aylık ve fiyatları hesabı ile ilgili olarak Sayıştay raporunda bahsi geçen 3 milyon liralık fark, toplumsal güvenlik primi kesintisi, fiyatlardan kesilen gelir vergisi ve damga vergisinden kaynaklanmaktadır.”

‘KAMU BANKALARININ VAZİFE ZİYANI YOK’

Hüseyin Aydın, “görev zararının” bütçe uygulamalarındaki teknik bir tarif olduğunu belirterek, “Bütçede misyon ziyanı olarak görünen ve vakit zaman ‘kamu bankalarının misyon ziyanı arttı’ biçiminde lanse edilen meblağlar, teknik bir tariften ibarettir. Kamu bankaları ne vazife ziyanı ne de ziyan ediyor. Bu hesabın ismi ‘çiftçi faiz dayanağı ödemeleri’ biçiminde düzenlense bu yanlış manaya da ortadan kalkmış olur” tabirlerini kullandı. Aydın, Çukurova’ya dolaylı Turkcell hissedarlığı ile ilgili olarak 2014’te kullandırılan krediye ait şu değerlendirmelerde bulundu: “CFI’nın (Çukurova Finance International) Turkcell’de dolaylı hissesi vardı. 2014’te Çukurova Grubu’na kredi verildi. Kullandırılan kredi de geçen yıl tahsil edildi. Şirket, Virgin Adaları’nda 2005’te çeşitli avantajlar göz önünde bulundurularak kurulmuştur. Bu şirketin kendi tasarrufudur. Kredi verilirken de, kapatılırken de süreç tüm şeffaflığıyla kamuoyuyla paylaşıldı.”

Aydın, kredinin Turkcell tarafından kullanılmadığını aktararak, “Bilançolarıyla ilgili bir durum kelam konusu değildir. Fakat Çukurova’nın dolaylı hissedarlığı nedeniyle kredinin kullanımı sonucunda ilgili paylar Turkcell kurucu hissedarı olan Çukurova’nın denetiminde kalmaya devam etmiştir” dedi.

ÜYE DEĞİLDİM

Kredinin tahsis edildiği tarihte Turkcell İdare Şurası Üyesi olmadığının altını çizen Aydın, “Yönetim heyeti üyesi olmam çok daha sonraki bir tarihtedir. Ortaklar ortası uyuşmazlıkların ki 2005’ten beri devam etmekteydi, sonuçlanmasına yönelik geçtiğimiz periyotta hissedarlar beni idare şurası üyeliğine uygun görmüşlerdi. Bu görevlendirme, ilgili kredi kullandırımından çok sonra gerçekleşti. Mevzuatta bu üyeliği yasaklayan bir düzenleme yok, zati yasağa tabi olan bir durum da değil” diye konuştu.

‘TL TERCİH EDİLİYOR’

Salgın sürecinde dünya genelinde yalnızca Türkiye ve Çin’in büyüyebildiğine dikkat çeken Hüseyin Aydın, “Yabancı para kaynakları TL’ye çevriliyor. Bu fonksiyonu gören piyasalar düzgünce çalışabilmelidir. TL, hem tasarruf etmek için hem de yatırım yapmak için cazip bir para ünitesi olmalıdır. Son 2-3 ayda finansal piyasalarda toparlanma ve kaynak girişi yaşanıyor. Yeni tasarruf girişinde TL tercih ediliyor” sözlerini kullandı.