İhaleleri aldılar, sorunları görmüyorlar

Ankara-Sivas yüksek süratli tren çizgisinde Yozgat’ın Yerköy ilçesi Sarayköy mevkiinde ağır yağmurdan ötürü toprak kayması yaşandı. Can kaybı yaşanmasa da meydana gelen düşünce, projeye dair geçmişte yapılan tenkitleri hatırlattı.

ERDOĞAN: BİTİRMEZSE GÜLE GÜLE

Proje birinci olarak 2004 yılında gündeme gelmişti. Birinci ihale ise 2008 yılında yapıldı. Her geçen yıl açılış tarihi değiştirildi. 2012’de sınırın tamamlanması beklenirken yıllar geçti, 2018 yılında test sürüşlerinin yapılacağı duyuruldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2019’daki bir konuşmasında “Ulaştırma Bakanı da burada. İşi takip etmez, bitirmezse güle güle” dedi. Birinci test sürüşünün Aralık 2019’da yapılacağı duyuruldu ama Mart 2020’de gerçekleşebildi. 

BİR YIL EVVEL RAY ÇÖKTÜ

2021’de seferlerin başlayacağı duyurulsa da 3 Eylül 2021’de sınırdaki eksikliklerin giderilememesi sebebiyle açılış yedinci defa ertelendi. Eksikliklerin giderildiği söylenerek Nisan 2023’te resmi açılış yapıldı. Ama projenin bu kadar gecikmesi, projede aksaklıklar olmasına karşın açıldığı tarafındaki tenkitleri beraberinde getirdi. 

Eleştirilerde haklılık hissesi olduğu Haziran 2023’te ortaya çıktı. Ankara Sivas YHT sınırının Yozgat yakınlarındaki kısmında ağır yağıştan ötürü heyelan yaşandı, ray çöktü. Yol denetimi yapan kılavuz lokomotif de raydan çıktı. Yani bugün yaşanan toprak kayması ve tehlikeli durumun birebiri bir sene evvel de yaşanmıştı.

İŞTE O ŞİRKETLER

Projenin gerisinde hem inşa sürecini hem taban etütlerini hem de başka gerekli yapı süreçlerini yürüten tanıdık firmalar var. En az 18 farklı ihalenin yapıldığı projeyi üstlenen şirketler ve verilen ihalelerden kimileri:  

– Birinci etap Yerköy-Sivas ihalesini 839 milyon dolar bedelle China Major-Cengiz-Limak-Kolin iştiraki kazandı.
– Kırıkkale-Yerköy altyapı ihalesini 247 milyon lirayla Kolin kazandı.
– Çizginin ikinci etabı Kırıkkale-Yerköy ihalesini 398 milyon TL’ye Kolin-Cengiz-Limak-Mapa iştiraki aldı. 
– Elmadağ viyadükleri için Doğuş Holding ile mukavele imzalandı.
– Yerköy-Sivas altyapı işini 734 milyon TL teklifle Özaltın-Özkar iştiraki kazandı. 
– Üstyapı elektrifikasyon, sinyalizasyon işlerini Yapı Merkezi üstlendi.
– Kayaş – Kırıkkale ortası altyapı işleri YDA şirketine verildi.

İhalelerin birden fazla adrese teslim usulü olarak bilinen, kimi şirketlerin çağrılarak yapıldığı pazarlık adabıyla gerçekleştirildi. Projeye dair yapılan tenkitlere YDA, Cengiz, Kolin yahut öteki bir şirket tarafından açıklama getirilmedi. 

CHP Genel Lider Yardımcısı Ulaş Karasu, toplumsal medyadan yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Can kaybının olmaması, sorunu ortadan kaldırmıyor. Her yağmurdan sonra tıpkı sorun. Taban etüdünü adam üzere yapmazsan, süratli tren geçişinin kaidelerini tam oluşturmazsan, riskleri öngöremezsen, kabahati yeniden hava muhalefetine atarsın. Olmadı, fıtrat deyip geçersin. Tedbir alın, tedbir.”