İhracatın yüzde 36,6’sını KOBİ’ler yaptı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2019 yılına ait “Küçük ve Orta Büyüklükteki Teşebbüs İstatistikleri”ni açıkladı.

Buna nazaran, geçen yıl sanayi ve hizmet kesimlerinde 3 milyon 221 bin teşebbüs faaliyet gösterdi. KOBİ’ler, toplam teşebbüs sayısının yüzde 99,8’ini, istihdamın yüzde 72,4’ünü, işçi maliyetinin yüzde 51,8’ini, cironun yüzde 50,4’ünü, üretim kıymetinin yüzde 44,1’ini ve faktör maliyetiyle katma bedelin yüzde 44’ünü oluşturdu.

KOBİ’ler, 2019’da en fazla ticaret dalında faaliyet gösterdi. Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasına nazaran, KOBİ’lerin yüzde 36,3’ü toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiri bölümünde çalışırken, yüzde 14,4’ü ulaştırma ve depolama, yüzde 12,4’ü ise imalat endüstrisi kesimlerinde faaliyette bulundu.

Bu işletmeler, ticaret dalında istihdamda en büyük hisseye sahip oldu. Toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiratı faaliyetlerindeki KOBİ istihdamının, toplam KOBİ istihdamı içindeki oranı yüzde 27,4’ü bulurken, işçi maliyeti içinde bu oran yüzde 24, ciroda yüzde 52,5, faktör maliyetiyle katma pahada yüzde 25,5 ve üretim pahasında yüzde 15,7 olarak gerçekleşti.

Orta ölçekli teşebbüslerde çalışan başına katma paha, 2019’da 108 bin lirayla en yüksek pahasını aldı. KOBİ teşebbüsleri için 2009 yılında çalışan başına ortalama katma kıymet 15 bin lira iken, 2019’da 54 bin lira oldu.

KOBİ kümeleri içinde 2009 ve 2019 yılları için en yüksek çalışan başına katma kıymet sırasıyla 29 bin lira ve 108 bin lira ile orta ölçekli teşebbüslerde gerçekleşirken, tıpkı yıllarda bu kıymetler küçük ölçekli teşebbüsler için sırasıyla 19 bin lira ve 66 bin lira, mikro ölçekli teşebbüsler için 8 bin lira ve 22 bin lira olarak kayıtlara geçti.

İMALAT ENDÜSTRİSİNDEKİ KOBİ’LER DÜŞÜK TEKNOLOJİYLE ÇALIŞTI

İmalat endüstrisindeki 2 bin 153 KOBİ yüksek teknolojiyle çalıştı. Küçük ve orta büyüklükteki imalat endüstrisi teşebbüslerinin yüzde 56,9’u düşük teknolojiyle faaliyet gösterirken, büyük ölçekli teşebbüslerde bu oran yüzde 49 oldu.

KOBİ büyüklük kümelerine nazaran incelendiğinde, mikro ölçekli teşebbüslerin yüzde 57,6’sı düşük teknoloji, yüzde 32,4’ü orta-düşük teknoloji, yüzde 9,5’i orta-yüksek teknoloji ve yüzde 0,5’i yüksek teknolojiyle çalıştı. Buna rağmen, küçük ölçekli teşebbüslerde bu oranlar sırasıyla yüzde 52,7, yüzde 29,5, yüzde 16,8 ve yüzde 0,9 iken, orta ölçekli teşebbüslerde yüzde 52,6, yüzde 27,8, yüzde 18,1 ve yüzde 1,5 olarak belirlendi.

KOBİ’ler, 2019’da ihracatın yüzde 36,6’sını gerçekleştirdi.

İhracatta, mikro ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 3,8 iken, küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 14,1, orta ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 18,7 oldu. Büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 63,4’ü buldu.

Teşebbüslerin ana faaliyetine nazaran, KOBİ’lerin ihracatlarından yüzde 58,4’ü ticaret, yüzde 37,5’i sanayi dallarında faaliyet gösteren teşebbüsler tarafından yapıldı.

KOBİ’lerin geçen yıl ithalattaki hissesi ise yüzde 21,5 oldu. İthalatta mikro ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 1,5, küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 7,5, orta ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 12,5 olarak hesaplandı. Büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 78,5’e ulaştı.

Teşebbüsün ana faaliyetine nazaran, KOBİ ithalatlarından yüzde 63,9’u ticaret, yüzde 30,9’u sanayi bölümlerinde faaliyet gösteren teşebbüsler tarafından gerçekleştirildi.

KOBİ’LERİN YÜZDE 46,1’İ AVRUPA’YA İHRACAT YAPTI

KOBİ’ler tarafından 2019’da yapılan ihracatın yüzde 46,1’i Avrupa, yüzde 36,5’i Asya ülkelerine yönelik oldu. KOBİ’ler, ithalatlarının yüzde 42,9’unu Avrupa, yüzde 47’sini Asya ülkelerinden yaptı.

Geçen yıl KOBİ’lerin ihracatının yüzde 91,4’ünü imalat endüstrisi eserleri oluşturdu. KOBİ’lerin ihracatı içinde giysi eşyası dalının hissesi yüzde 14,4, dokumacılık eserlerinin hissesi yüzde 10,2 ve öbür yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların hissesi yüzde 10,1 oldu.

KOBİ’lerin 2019 yılı ithalatında ise öne çıkan eserler yüzde 20,1 ile ana metaller, yüzde 16,8 ile kimyasallar ve kimyasal eserler, yüzde 10,8 ile diğer yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanlar, yüzde 6,5 ile tarım-avcılık eserleri ve ilgili hizmetler olarak belirlendi.

KOBİ’ler Ar-Ge harcamalarının yüzde 31’ini gerçekleştirdi. Mali ve mali olmayan şirketlerin 2019 yılına ait toplam gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının 8 milyar 984 milyon lirasını KOBİ’ler yaptı. Tam Vakit Muadili (TZE) cinsinden mali ve mali olmayan şirketlerde toplam 112 bin 338 kişi Ar-Ge işçisi olarak çalıştı. TZE cinsinden bu çalışanın yüzde 47,1’i KOBİ’lerde istihdam edildi.

Geçen yıl KOBİ’lerin toplam patent müracaat sayısı 1416 olurken, 325 patentleri tescil edildi. KOBİ ölçeklerinde ise en yüksek patent başvurusu 491 ile mikro ölçekli teşebbüsler tarafından yapıldı. Patent tescil sayısında 137 tescille orta ölçekli teşebbüsler birinci sırada yer aldı.