İlber Ortaylı’nın Gençlere Mesajı: ‘Türkiye’de Kalıp İşleri Düzeltmeye Katkıda Bulunun’

Ehil, İlber Ortaylı ile yaptıkları görüşmeyi şöyle özetledi:

Son devirde, bilhassa AK Parti iktidarlarının ilerleyen yıllarında ulusal bayramların kutlanmasının ikinci plana atılmasından da kelam ettik. Ortaylı “ihmal” sözcüğüyle tanımladı. “Milli bayram aksiliğinin karşısındayım” dedi, ulusal bayramlara karşı ihmalkâr tavrı “protesto ettiğini” söyledi.

19 Mayıs, “çıkışın” bayramıydı, 23 Nisan Meclis’in kuruluşunun, 30 Ağustos “ordu bayramıdır” dedi, zaferin ve 29 Ekim Cumhuriyetin, “kuruluşun”. Dünyanın her ülkesinde bu kıymette günler bayram sayılı ve kutlanırdı.
“Bu bayramlar kutlanacak, kutlanması lazım” bildirisi yalnızca gençlere değil, lakin bilhassa gençlere yönelikti. “Törenler yapılacak” dedi, merasimler daha cazip hale getirilmeliydi lakin yapılmalıydı.

Cumhuriyet kıymetlerinden, kelam ettik. Laiklik, bayan ve erkeğin hukuk önünde eşitliği, parlamenter sistem, reformlar… Uygar Kanun’un değeri üzerinde bilhassa durdu; asıl sıkıntının o olduğundan ancak artık bundan geri dönülemeyeceğini vurguladı. Cumhuriyeti “90 yıllık reklam ortası gibi” görenlerin yanıldığını, geriye dönüşün olamayacağını söyledi. Harf ıslahatı üzerinde durdu. Arap harflerinden Latin harflerine geçişi hâlâ sindiremeyenlerin “Eski metinleri okuyamıyoruz” yakınmasını eleştirdi. “Eskiler de eskileri okuyamıyordu” kelamlarını bilhassa not ettim.

Ortaylı, günümüzde ülkeye verilen en büyük ziyanlardan birisinin, hatta etrafa verilen en büyük zararın da “köylülüğün yok edilmesi” olduğunu söyledi. Böylece tarımın, ziraî üretimin ve hayvancılığın ziyan gördüğünden, kentlere süratli göçün ise kentleşme ve kent kültürünün değil “kasaba zihniyetinin”, bir kasabalı kültürün egemenliğini getirdiğini söyledi.“Kasabalı zihniyet, Türkiye’nin yolunu aydınlatamaz” dedi.

İlber Hoca, “yeni nesile”, geçlere çok güveniyor. Birden fazla aydının tersine, bu bahiste optimistlik içinde.
Lakin gençlere kıymetli bir öğüdü de var.
“Dışarıya göçmeyin”, diyor. Türkiye’deki zorluklarda yılıp ABD’ye Avrupa’ya gidenlerin birçoklarının aradığını bulamadıkları dışında, öteki bir boyutu vurgulayarak söylüyor bunu.
“Vatanınızda kalın, Türkiye’de kalıp işleri düzeltmeye katkıda bulunun” diyor. Sanırım bu 19 Mayıs gününde gençlere, bilhassa eğitimli gençlere verilecek en kıymetli öğüt, bu ülkede kalıp “işlerin düzelmesine katkıda bulunmak” öğüdü.