Birinci Türk astronot Alper Gezeravcı, toplumsal medya hesabından uzayla ilgili gelen sorulara Milletlerarası Uzay İstasyonu’ndan (UUİ) cevap verdi. Gezeravcı, toplumsal medya platformu Instagram hesabından uzayda temel gereksinimlerin nasıl giderildiğine ve …
İlk Türk astronot Alper Gezeravcı, toplumsal medya hesabından uzayla ilgili gelen sorulara Milletlerarası Uzay İstasyonu’ndan (UUİ) cevap verdi.
Gezeravcı, toplumsal medya platformu Instagram hesabından uzayda temel gereksinimlerin nasıl giderildiğine ve istasyona ait soruları yanıtladı.
Soru: Tam olarak neredesiniz, pozisyon?
Gezeravcı: Yerden 400 kilometre (km) yüksekte, ISS istasyonunda, istasyon dakikada 500 km yer değiştirdiği için tam pozisyon mümkün değil.
Soru: Atmosfere giren her şey yanıyor, eriyor, uzay aracı hangi husustan yapılmış ki bir şey olmuyor?
Gezeravcı: Seramik ve karbonfiber türevlerinden, ısı dayanımı yüksek dış kaplama mevcut.
Soru: Dönüşte 5 santimetre uzunluk uzaması olacak mı?
Gezeravcı: Uzun müddetler kalınsaydı mümkün olurdu lakin 14 günde pek bir şey değişmez. Bu ortada uzay uzaması önemli sıhhat sıkıntısıdır, bilginize.
Soru: UUİ’den hangi gezegenler görülebiliyor?
Gezeravcı: Uzaklık hasebiyle çıplak gözle gezegenlerden yalnızca Ay görülebilir.
Soru: Adıyaman tütünü ekmeyi unutma.
Gezeravcı: Birtakım bitkilerin ekimi yapılıyor ve fizyolojisi incelenecek lakin maalesef bu bitki Adıyaman tütünü değil.
Soru: Uzayda 7 gün, dünyada 7 yıl mı hakikaten?
Gezeravcı: Günde 16 gündüz ve gece geçirilse de gerçekte birebir vakit dilimindeyiz. Birebir yani : )
Soru: Bu uzay aracının çekimi dron ile mi yapılıyor? Nasıl?
Gezeravcı: Uzay istasyonu kameralarıyla ve yerden yüksek çözünürlüklü kameralarla zum yapılarak.
Soru: Sabri abinin toplarını getirmeyi unutmayın.
Gezeravcı: Memleketler arası uzay istasyonu 400 km yükseklikte. Aşağıdakileri toplamışlar, kalanlar biraz daha yüksekte. Ay seyahati olursa anca o denli.
Soru: 2024 Lisans KPSS’de soru olarak gelir misiniz?
Gezeravcı: Planlanan, gerçekleşen ve varış tarihlerine dikkat edin.
Soru: Neden 36 saat sürdü seyahat, mühlet fazla değil mi?
Gezeravcı: Varış noktası yani UUİ 400 km yükseklikte, 28 bin km süratle hareket ediyor. Roket fırlatıldığında şimdi onuncu dakikada 200 km yüksekliğe çıkmıştı bile fakat dakikada 500 km yer değiştiren UUİ ile birebir noktaya varmak, suratları eşitlemek ve bunu tek seferde yapmak 36 saat sürüyor şu anki teknolojiyle.
Soru: Dönüş ne vakit?
Gezeravcı: 3 Şubat olarak planlandı fakat hür düşme formunda olacağı için hava durumuna bağlı olarak değişiklik gösterecektir.
Soru: Berber Türk mü?
Gezeravcı: Mikhail Borisovich Kornienko – Rus – 1960 doğumlu.
Soru: Tuvalet işi nasıl oluyor?
Gezeravcı: Elektrikli süpürge üzere vakum yapan sistemler mevcut, dışkı havada uçmak yerine çekiliyor.
Soru: Sıvılar nasıl dağılmadan duruyor?
Gezeravcı: Yüzey tansiyonu münasebetiyle dağılmıyor (Sıvılarda yüzey tansiyonu yazarak araştırabilirsiniz).
Soru: Yemek nereden geliyor?
Gezeravcı: Hazır halde dünyadan geliyor.
Soru: Nasıl?
Gezeravcı: Kargo misyonlarıyla ve yolculu vazifelerle.
Soru: Yemeğin mideye inmesi yer çekimsiz ortamda nasıl oluyor?
Gezeravcı: Peristaltik hareket ismi verilen ve otonom çalışan kaslarla yemek hareket ettirilir, yemek borusu ve bağırsaklarda besinin hareketi bu formda sağlanır. Yer çekimiyle alakası yoktur.
Soru: Yer çekimsiz ortamı tanım edebilir misiniz?
Gezeravcı: Su altında olmak üzere.
Soru: Mide bulantısı var mı?
Gezeravcı: Vertigonuz yoksa sorun olmaz.
Soru: Geri dönüşte kapsül rastgele bir yere mi iniyor?
Gezeravcı: Hayır, UUİ’nin 28 bin kilometre/saat suratı hasebiyle fizikteki eğik atış hareketi üzere bir hareketle başlayıp atmosfere girdikten sonra açılan 2 adet paraşütle dikey harekete dönüşecek olan geri dönüş yolu hesaplanarak, düşüş noktası evvelden tespit edilerek planlanıyor. Düşüş esnasında karşılama grubu su üstünde düşüş noktasında hazır bekliyor. Sayfamda Axiom 1’in dönüş görüntüsü mevcut, inceleyebilirsiniz.
Soru: Yüksek sürat hasebiyle kenetlenme güç oldu mu?
Gezeravcı: Hayır, 400 kilometre yükseklikte atmosfer kaideleri olmadığı için (rüzgar, hava direnci vs.) bir sorun oluşmuyor.
Soru: Kenetlenme esnasında son yaklaşma için hareketi ne sağlıyor?
Gezeravcı: Newton maddelerinden, tesir reaksiyon prensibiyle uzay aracından, hareket etmek istediğiniz tarafın aksi istikamette sıvılar püskürtülür. Sıvının püskürtüldüğü istikametin aksi istikametinde ittirilirsiniz.
Soru: Uyku nasıl?
Gezeravcı: Sayfamdaki görüntülerde görebileceğiniz hallerde, kendinizi sabitleyerek uyuyabilirsiniz lakin yer çekimi olmadığından suda uyumak üzeredir. Beden tartınız üzerinize çökmediğinden ağrısız rahat uyursunuz.
Soru: Roket 70 metreydi, kapsül küçücük, kalanı nerede?
Gezeravcı: 3 kademeli ateşleme sistemi mevcut, içerisinde bol ölçüde yakıt ve motorlar bulunan birinci 2 kademe vazife başlangıcından kısa bir mühlet sonra ayrıldı. Bu modüllerden birincisi otomatik geri dönüş yaptı, ikincisi denetimli bir halde imha edildi. Geriye yalnızca kapsül kaldı.
Soru: Günde 16 gece, 16 gündüz nasıl oluyor?
Gezeravcı: UUİ’nin suratı hasebiyle dünyanın etrafı 90 dakikada bir tam çeşit dönülmektedir. Münasebetiyle dünya üzerinde bir buçuk saatte bir sefer gece ve bir kere de gündüz yaşanan bölgeler üzerinden geçilmektedir. 24 saatte yaklaşık 16 çeşit atılmaktadır.
Soru: Şu anda UUİ’de kaç kişi var ve ne kadar kalıyorlar?
Gezeravcı: Şu anda Alper Gezeravcı ile birlikte toplam 11 kişi bulunmakta olup Axiom 3 astronotları dışındaki 7 astronot, 6 ay boyunca orada kalıp sonrasında dönüyorlar.
Soru: Oksijen nereden geliyor?
Gezeravcı: Elektroliz tekniğiyle su, oksijen ve hidrojene parçalanıyor.
Soru: UUİ, nasıl bir yer?
Gezeravcı: Sayfamda görüntüsü mevcut olup adeta dev bir laboratuvardır. Dünyadan 400 kilometre yüksekte olup 28 bin kilometre/saat süratle hareket etmektedir. 16 ülke tarafından uzayda birleştirilerek yapılmıştır, yaklaşık 450 ton tartısında olup daima ekleme yapılmaktadır. 150 milyar dolardan fazla maliyeti olan tesis, yaklaşık futbol alanı büyüklüğündedir.
Soru: UUİ’de ne yapıyorlar?
Gezeravcı: Deney ve müşahede.
Soru: Hiç kobay gönderildi mi UUİ’ye?
Gezeravcı: (Uzaya) 1961 yılında Sovyetler Birliği’nin bir köpek, birtakım fare çeşitleri ve kurbağalar gönderdiği kayıtlarda mevcuttur (Korabl-Sputnik 4).
18 OCAK’TA UZAYA FIRLATILMIŞLARDI
SpaceX’e ilişkin Dragon uzay aracı, ABD mahallî saatiyle 18 Ocak 16.49’da (TSİ 19 Ocak 00.49) NASA’nın Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden muvaffakiyetle fırlatılmıştı.
Yaklaşık 36 saat süren uzay seyahatinin akabinde birinci Türk astronot Gezeravcı’nın da bulunduğu Ax-3 mürettebatını taşıyan araç, TSİ 13.42’de UUİ’ye kenetlenmişti.