İngiltere’nin sığınmacı kararına AİHM engeli

İngiltere hükümetinin sığınmacıları, müracaatları sonuçlanıncaya kadar Ruanda’ya gönderme planı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) pürüzüne takıldı.

Uçakla götürülmesi planlanan yedi şahıstan birinin başvurusunu gün içinde öncelikli olarak inceleyen AİHM, bu kişinin gönderilemeyeceğine karar vermişti.

İngiltere İçişleri Bakanlığı’nın BBC’ye yaptığı açıklamaya nazaran, AİHM kararı sonrası, Salı gecesi yapılması planlanan birinci uçuş son anda iptal edildi.

Yerel saatle 22:30’da (TSİ 00:30) Wiltshire’daki bir askeri üsten havalanması planlanan uçak, Strasbourg’daki yargı kararı sonrası iptal edildi ve içindeki tüm yolcular uçaktan indirildi. İngiltere İçişleri Bakanı Priti Patel, AİHM kararının kendisini üzdüğünü lakin “bir sonraki uçuş için hazırlıklara başladıklarını” söyledi.

Konuyla ilgili bir “acil orta karar” açıklayan AİHM, planlanan uçuşa birkaç saat kala K.N. isimli Iraklı sığınmacının Ruanda’ya gönderilemeyeceğini belirtmişti. AİHM, İngiltere’deki hekimlerin bu kişinin azap mağduru olabileceği istikametindeki bulgusunu hatırlattı.

K.N.’nin avukatları Salı günü İngiltere’deki Yüksek Mahkeme’ye müracaatlarından bir sonuç alamamaları üzerine AİHM’e başvurmuştu. AİHM’in kararı öncesinde İngiltere yargısı, sığınmacıların Ruanda’ya gönderilmesine bir mahzur bulunmadığına hükmetmişti.

İngiltere’de Yüksek Mahkeme Cuma günü açıkladığı kararında, sığınmacıları Ruanda’ya gönderme siyaseti hakkında üç hafta içinde ayrıntılı bir rapor hazırlanmasını talep etmişti.

AİHM, bu rapor yayınlanıncaya kadar K.N.’nin Ruanda’ya gönderilemeyeceğini açıkladı.

‘AVRUPA MAHKEMESİNİN MÜDAHALESİ ÇOK ŞAŞIRTICI’

İçişleri Bakanı Priti Patel, ‘planın lokal mahkemelerde tekraren kabul edilmesine rağmen Avrupa mahkemesinin müdahalesinin çok şaşırtıcı’ olduğunu söyledi.

Patel “Bu planın hayata geçirilmesinin kolay olmayacağını daima söyledim. Yargının son andaki meydan okuyuşu ve son dakika tezleri nedeniyle bugünkü uçuşun iptal edilmesi beni hayal kırıklığına uğrattı” diye konuştu.

Patel, İçişleri Bakanlığı’nın hukuk grubunun verilen her kararı tekrar incelediğini ve bir sonraki uçuş için hazırlıkların “şu an” başladığını da ekledi.

Bugünkü birinci uçakta yer alması planlanan onlarca sığınmacı, hudut dışı edilmelerine karşı kişisel itirazlarda bulunup İngiltere’deki bu itirazları kazanarak listeden çıkarılmıştı.

Başbakan Boris Johnson Ruanda planını savundu ve avukatların itirazları için “suç çetelerini azmettirme girişimi” tabirini kullandı.

Plana türel itirazların yapılmasını öngördüğünü belirten Johnson, planı uygulamak için hükümetin maddede “değişiklik yapması gerekebileceğini” söyledi. Johnson, bunu İngiltere’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden ayrılmayı düşünüp düşünmediği tarafındaki bir soruya cevaben söyledi.

Ruanda hükümeti ise İngiltere’den gelecek sığınmacıları karşılamaya hazır olduklarını belirtti ve bu muahedeyi “yenilikçi bir çözüm” olarak savundu.

Uçağın İngiliz yargısı tarafından büsbütün engellenmesine yönelik son teşebbüs da Pazartesi günü temyiz mahkemesi tarafından reddedilmişti.

Uçuşun maliyetinin 500 bin sterlini aşması bekleniyor fakat yetkililer bu yolla insan kaçakçılarının teşebbüslerini sekteye uğratmayı hedeflediklerini belirtiyor.

Pazartesi günü Manş Denizi’ni geçen üç teknede toplam 138 kişi İngiltere kıyılarına ulaştı. Bu yolla bu yıl ülkeye giren göçmen sayısı 10 bini aştı.

Sığınmacıları Ruanda’ya gönderme planına reaksiyon gösteren insan hakları örgütleri ve muhalif siyasetçilerin yanı sıra Anglikan Kilisesi önderleri de planı kınayan açıklamalar yaptı.

Bir hükümet sözcüsü, son dakika yasal itirazların sürmesinin beklendiğini lakin uçuşları başlatmaktan “vazgeçilmeyeceğini” kaydetti.

Sözcü, sığınmacıları doğu Afrika ülkesi Ruanda’ya göndermenin “insan kaçakçılarının iş modelini yıkacağını” ve “dolayısıyla hayat kurtaracağını” söyledi.

Bu akşam yapılacak uçuşun aslında onlarca yolcuyu taşıması planlanıyordu. Fakat listedeki sığınmacıların birçok hudut dışı edilmeye karşı ferdî itirazlarında başarılı oldu.

Uçakta kaç kişinin gönderileceği tam olarak belirli değildi. İçişleri Bakanlığı dün gece bu sayının 8 olduğunu açıklarken, Care4Calais isimli sığınmacılara yönelik yardım kuruluşu sayının 7’ye düştüğünü söyledi.

BBC’ye konuşan bir hükümet yetkilisi, “insanları uçuşta tutmak için ellerinden geleni yapacaklarını” lakin sığınmacıların gönderilmesine karşı kampanya yürütenler ve plana muhalif avukatların da geri kalan sığınmacıların bugün uçuştan çıkarılması için her türlü boşluğu kullanmalarını beklediklerini söyledi.