Covid -19 yalnızca neden olduğu hastalıkla değil tıpkı vakitte virüsün yayılmasını yavaşlatmak ve durdurmak için alınan tedbirler nedeniyle de …
Covid -19 yalnızca neden olduğu hastalıkla değil tıpkı vakitte virüsün yayılmasını yavaşlatmak ve durdurmak için alınan tedbirler nedeniyle de tüm hayat akışını etkiliyor. Pandemi devrinde herkes mümkün olduğunca meskende kalmaya çalışıyor hatta koronavirüs kaygısı ile başka sıhhat sorunlarını dahi ihmal ediyor. Bilhassa inme- felç hastaları koronavirüs risk faktörlerinden pek birçoklarını taşıdıkları için öncelikli olarak dikkat edilmesi gereken kümede yer alıyor. Bu duruma bir de fizik tedavi ve rehabilitasyon süreçlerinin aksatılması eklenince kalıcı sakatlıklar da kaçınılmaz olabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kısım Lideri Prof. Dr. Engin Çakar, inme-felç hastaları için kıymetli tekliflerde bulundu.
İnme – felç hastaları daha riskli durumda
İnme, beynin kan sirkülasyonunun ansızın bozulması sonucu gelişen beyin hasarıdır ve toplumumuzda aslında hastalığın sonucu olan felç sözü ile de anılmaktadır. İnme, beyin kanaması, beyin damar tıkanıklığı, beyefendisine pıhtı atması üzere sebepler ile oluşur. Şahısta hareket, istikrar, duyu, his, konuşma, düşünme üzere pek çok farklı alanda belirti ve bulgulara neden olabilmektedir. Kişinin hayatında kıymetli fizikî ve ruhsal kısıtlanmalara yol açmaktadır. Bu manileri aşmak için genelde uzun ve kararlı bir fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci gerektirmektedir. İnme- felç geçirmiş şahıslar koronavirüse yakalandıkları takdirde zatürre üzere ağır sorunlar açısından daha riskli duruma gelmektedirler. Bu açıdan pandemi inme – felç hastaları üzerinde iki kat gerilim oluşturabilmektedir.
Kollayıcı tedbirlere uymak çok önemli
Koronavirüs her yaştan insanı etkileyebilir. Lakin birtakım risk faktörleri yeni koronavirüs hastalığına daha kolay yakalanmaya ve hastalığın daha ağır seyretmesine neden olmaktadır.
Bu risk faktörleri ortasında;
İnme hastaları ise ekseriyetle bu risk faktörlerinden bir yahut daha fazlasını taşımaktadır. İnme ve inmeye taban oluşturmuş hastalıklar bedeni zayıf düşürerek hastalığı atlatmada gereksinim duyulan rezerv kapasiteyi azaltmaktadır. Emsal durum grip virüsü “influenza”da da görülmektedir. Riskli şahıslara mevsimlik influenza aşılarını yaptırmaları bu nedenle önerilir. Yeni koronavirüs için aşı çalışmalarına hala devam edilmektedir. Bu yüzden yüksek riskli bireylerin hastalığa yakalanmamak için esirgeyici tedbirlere uymaları çok kıymetlidir.
Koronavirüs (Covid-19) inme riskini artırabiliyor
Birinci datalar koronavirüsün inme riskini artırdığını işaret etmektedir lakin oranı şimdi bilinmemektedir. Genelde bu ilgi daha ağır seyirli enfeksiyonda görülmüştür. Çin’in açıkladığı datalara nazaran Covid-19 nedeniyle hastaneye yatırılan bireylerin %6’sında inme, %15’inde öteki şiddetli nörolojik belirtiler (konfüzyon, deliryum, koma) görülmüştür. Bu, ağır zatürre geçiriyor olmaya bağlı olabilir yahut Covid-19’a özel bir durum olabilir, şimdi kesinleşmemiştir. Koronavirüs nadiren beyin dokusu iltihabı (ensefalit) yapabilir. Literatürde Covid-19 ile alakalı olarak akut hemorajik nekrotizan ensefalit (beyin dokusunda ödem ve kanma ile seyreden iltihap) olayı bildirilmiştir.
Konut içinde de çok dikkatli olunmalı
Koronavirüs hastalığını ağır geçirme açısından yüksek riskli bireylerin ve konuttaki başka şahısların konut içinde ara ve hijyen kurallarına uymaları gerekmektedir. Fizikî yahut mental işlev kısıtlılığı olan inme-felç hastasına bakan şahıslar de önlemlere sıkı ve çok önemli bir halde uymalıdır.
Fizik tedavi ve rehabilitasyona konutta de devam edilmeli
İnme tedavisinde birinci hafta ve aylar fizik tedavi ve rehabilitasyon için altın kıymetindedir. Erken devirdeki inme hastalarında fizik tedavi için yatarak fizik tedavi hastanın daha az şahsa temasının sağlanması ve daha ağır bir program uygulanabilmesi açısından kıymetlidir. Bu devirde robotik fizik tedavi de güzelleşmeye katkı sağlayabilir. İnme tedavisinde muhakkak bir uzaklık kat edilmiş hastalarda ise pandemi sürecinde meskende sistemli antrenman tercih edilebilir. Böylece daha az şahsa temas edilir. Bu noktada hastaların inme fizik tedavisine telerehabilitasyon denilen online fizik tedavi ile devam etmek de bir seçenek olabilir.
İnme tedavisinde online fizik tedavi nedir?
Riskli kümedeki hastaların bu periyotta rehabilitasyon emelli hastaneye yatırılması yahut her gün gelgit yapması onların enfeksiyonla müsabakalarına yol açabileceğinden yatış yahut ayaktan fizik tedavi kararları ertelenebilmektedir. Bu karar hasta, ailesi ve takip eden fizik tedavi uzmanının birlikte vereceği bir bahistir. Kesinlikle gerekli olduğu durumlarda inme tedavisinin ertelenmesi yanlışsız olmayabilir. Hastanın koronavirüs nedeni ile alınan pandemi önlemleri kapsamında hastaneye gelmemesi yahut daha seyrek gelmesine karar verilmesi durumunda hastaların fizik tedavi, iş ve uğraşı terapisi, konuşma terapisi üzere gereksinimleri ortadan kalkmamaktadır. Hastanın hastaneye kesinlikle gelmesi gerekmeyen durumlarda telafi için teletıp ya da telerehabilitasyon denilen online fizik tedavi prosedürleri devreye girmektedir. Online fizik tedavide hastanın doktor ve fizyoterapisti yahut ergoterapisti ile manzaralı görüşmesi biçiminde gerçekleşmektedir. Bu görüşmede hastanın yapması gereken antrenmanlar hastanın iştiraki ve bakıcısının yardımı ile yaptırılır. Telerehabilitasyon her gün online fizik tedavi halinde yahut haftanın 3 günü klinikte olağan fizik tedavi ve robotik fizik tedavi programı, başka 3 günü de meskende internet vasıtası ile bağlanarak online fizik tedavi olacak formda hibrid olarak uygulanabilir. Böylelikle hasta tedavisine aksatmadan devam edebilmektedir.
BEYAZ HABER AJANSI (BHA)
