İran’da Cumhurbaşkanlığı seçimi heyecanı

Yaklaşık 83 milyon nüfusa sahip İran’da halk, cumhurbaşkanını seçiyor.

29 milyon 980 bin 38’i erkek, 29 milyon 330 bin 269’u bayan olmak üzere 59 milyon 310 bin 307 seçmen oy kullanabilecek.

Lokal saatle 07.00’de başlayan oy verme süreci, 24.00’te sona erecek…

Lakin bu müddet muhtaçlık duyulursa Seçim Merkezi’nin kararıyla birkaç saat daha uzatılabilecek.

Sonuçlar gece yarısından itibaren açıklanmaya başlayacak ve yarın öğlene kadar netleşmiş olacak.

CUMHURBAŞKANLIĞI İÇİN YARIŞAN İSİMLER

Adaylıkları onaylanan 7 isimden muhafazakar Milletvekili Ali İstek Zakani, eski Ulusal Güvenlik Yüksek Kurulu Genel Sekreteri ve Nükleer Başmüzakereci Said Celili ile reformist eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhsin Mihralizade seçim yarışından çekildi.

Buna nazaran muhafazakar adaylar eski İhtilal Muhafızları Ordusu Genel Kumandanı ve Sistemin Maslahatını Teşhis Kurulu Genel Sekreteri Muhsin Rızai, Milletvekili Buyruk Hüseyin Kadızade Haşimi, Yargı Erki Lideri İbrahim Reisi ve reformist eski Merkez Bankası Lideri Abdunnasır Himmeti cumhurbaşkanlık için yarışıyor.

BİRİNCİ CİNS İÇİN 50+1 OY KÂFİ

İran’da cumhurbaşkanı 4 yıl müddetle vazife yapıyor ve bir kişi en fazla 2 kere üst üste bu makama seçilebiliyor.

Cumhurbaşkanı Hasan Manevî bu nedenle aday olamadı.

Adayların birinci tıpta seçilebilmesi için yüzde 50+1 oy alması gerekiyor. Birinci çeşitte yüzde 50+1’in üzerine çıkan aday olmaması halinde en fazla oyu alan 2 aday ikinci tipe kalacak ve kazanan ülkenin 8’inci cumhurbaşkanı olacak.

YURT DIŞINDA OY KULLANAN İRANLILAR

Ülkede seçmenler 13. Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinin yanı sıra vilayet, ilçe ve beldelerde idare kurulu seçimleri ile İran Meclisi ve Uzmanlar Meclisi orta seçimleri için de oy kullanıyor.

Öte yandan yurt dışında da oy kullanma süreci sürüyor.

İran vatandaşları, sabah saatlerinde ülkelerinde cumhurbaşkanı olarak görmek istedikleri ismi seçmek için kurulan sandıkların başına gitti.

İBRAHİM REİSİ’NİN KAZANMASINA KESİN GÖZÜYLE BAKILIYOR

Reformistlerin vetosu nedeniyle muhafazakar aday İbrahim Reisi’nin seçimleri birinci tıpta kazanmasına ve 8. Cumhurbaşkanı olmasına kesin gözüyle bakılıyor lakin halkın seçim sonrası için umutlu bir beklenti içinde olmadığı görülüyor.

Hollanda merkezli İranlılar Anket Kümesi (GAMAAN) tarafından yapılan ankete katılan 19 yaş üstü 80 bin kişinin yaklaşık yüzde 75’i sandığa gitmeyeceklerini belirtirken, yüzde 18’i oy kullanacağını, yüzde 6’sı ise kararsız olduğunu söz etti.

İranlı Öğrenciler Kamuoyu Yoklama Merkezi Anket Ajansının (ISPA) yaptığı kamuoyu yoklamasında ise sandığa gideceğini belirtenlerin oranı yüzde 38’de kaldı. Bunun 1979’dan bu yana seçimlere iştirak noktasındaki en düşük düzey olduğu belirtiliyor.

HAMANEY VE RUHANİ’DEN SEÇMENE İHTAR

Seçimlere iştirakin düşük olacağı ve halkın büyük kısmının boykot eğiliminde olduğu yorumları yapıldığı için ülke önderi Ali Hamaney çarşamba günü, Cumhurbaşkanı Manevî de dün halka hitap ederek oy kullanılması davetinde bulundu.

Hamaney ve Manevî, “düşmanın seçimlere iştirakin düşük olmasını istediğini” savunarak İran halkından “düşmanın oyunlarını boşa çıkarmalarını” istedi.

Ruhani’nin kazandığı 2017’deki 12. Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde iştirak yüzde 73, geçen yıl yapılan 11. Periyot Meclis Seçimlerinde ise yüzde 42,57 olarak gerçekleşmişti.