İşçiler açlığa mahkûm ediliyor

Dünyanın dört bir yanında çalışanlar 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nü kutlarken Türkiye’de minimum fiyat alan emekçiler nisan ayından itibaren açlık hududunun altına mahkûm edildi.

Hükümetin ‘enflasyonla mücadele’ kapsamında gözlerini emekçilerin fiyatlarına dikmesi nedeniyle açlık sonu ile taban fiyat ortasındaki makas daha da açılabilir.

Türk-İş, nisan ayında 4 kişilik aile için açlık hududunu 17 bin 725 lira, yoksulluk sonunu 57 bin 736 lira olarak hesapladı.

Türk-İş’in hesabı, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması fiyatına dayanıyor.

Asgari fiyat ise “işçinin besin, konut, giysi, sıhhat, ulaşım ve kültür üzere mecburî gereksinimlerini günün fiyatları üzerinden taban seviyede karşılamaya yetecek ücret” halinde tanımlanıyor. 

Ancak Türk-İş’in hesaplamalarında görüldüğü üzere, mevcut taban fiyat düzeyi şimdiden çalışanların temel muhtaçlıklarını giderebileceği düzeyin epeyce altında.

AÇLIK HUDUDUNUN 723 TL ALTINDA

Türk-İş’in araştırmasına nazaran, nisanda 4 kişilik ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken besin harcaması fiyatını tabir eden “açlık sınırı” 17 bin 725 lira oldu.

Böylece nisan ayında açlık sonu 17 bin 2 TL olan taban fiyattan 723 TL az olarak hesaplandı. 

Hükümetin temmuz ayında artırım yapmaması halinde minimum fiyatla geçinen emekçiler yılın 9 ayı açlık hududunun altında bir fiyata çalışmış olacak. 

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, temmuz ayında taban fiyata orta artış yapılmayacağını belirterek, bu kararın belirlenen kaideler çerçevesinde alındığını belirtmişti.

Asgari fiyatın belirlenmesinde dikkate alınan kriterlerin net olduğunu tabir eden Işıkhan, mevcut koşullar altında temmuz ayında bir artışın gerçekleşmeyeceğini lisana getirdi.

MERKEZ BANKASI ISRARCIYDI

Merkez Bankası’nın evvelki hafta 2023 enflasyon maksadından sapıldığı için yasa gereği hükümete gönderdiği açık mektupta da taban fiyata tek artırım önerisi yer almıştı.

Metinde, “Asgari fiyatın yılda bir sefer güncellenmesi, öngörülen dezenflasyon patikasının tesis edilmesi açısından kritik bir kıymet taşımaktadır” sözü yer almıştı.

Enflasyonun süratle yükselmesinin tesiriyle 2022 ve 2023 yıllarında minimum fiyata temmuz ayından geçerli olacak halde orta artırım yapılmıştı.

İKİ YILDIR ORTA ARTIRIM YAPILIYORDU

2022 yılının ocak ayında 4 bin 253 TL olan taban fiyat temmuz ayında yapılan yüzde 29,3’lük orta artırımla birlikte 5 bin 500 TL’ye çıkartılmıştı.

2023 yılının ocak ayında taban fiyat yüzde 54,5 artışla 8 bin 506 TL olarak belirlenmiş, 2023 yılının temmuz ayında ise minimum fiyata yüzde 34 oranında orta artırım yapılmış ve minimum fiyat 11 bin 402 TL olmuştu. 

2024 yılının ocak ayında ise taban fiyat yüzde 49 artışla 17 bin 2 TL’ye çıkartılmıştı.