Bu yılın başlarında otomotivde başlayan çip tedarik sıkıntıları, birçok markayı güç durumda bırakmış ve üretimlerde aksama yaşanmıştı. Daha …
Daha sonra ise bu kriz, tüketici elektroniği dalına de sıçramış ve başta telefon ve TV pazarında olmak üzere çeşitli sıkıntılar baş göstermişti. Aylar geçmesine karşın, çip krizi şimdi çözülebilmiş değil ve hala üretimi aksayan birçok marka var.
UYDURMA ÇİP SORUNU!
Ayrıyeten birçok bölümde üretimi olumsuz etkileyen global çip krizi, fırsatçıları da harekete geçirdi. Piyasaya sürüldüğü varsayım edilen milyonlarca geçersiz çip, insan hayatını olumsuz etkileyebilir.
Otomotivde başlayarak elektronik üzere başka bölümlere de sıçrayan global çip tedariki sıkıntısının, üretimde aksamalara neden olarak milyarlarca dolarlık ziyana yol açması bekleniyor.
Sıhhat için giyilebilir elektronikten araç içi elektronik sistemlere kadar teknolojinin her alanında büyük değere sahip olan çipler, ülkeler ortasındaki rekabet ögelerinden biri haline dönüşürken, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının tesiriyle otomotiv kesiminden başlayarak global bir “dar boğazın” başrolünü aldı.
Tedarik zincirinde aksamalara neden olan ve ekonomik varsayımları boşa çıkaran Kovid-19 salgını, akıllı telefonlardan bilgisayarlara, askeri ekipmanlardan arabalara kadar birçok teknolojik eserin üretiminde kullanılan çiplerin arzında da global bir “kıtlığı” beraberinde getirdi.
SALGINLA BİRLİKTE ÇİPE TALEP ARTTI
60 yıl evvel icat edilen çip, bilgisayarlardan arabaya günümüz çağdaş aygıtlarının en kıymetli ve en kıymetli bileşenine dönüşürken, salgın sırasında akıllı telefonlar ve elektronik eserlere yönelik talebin beklenmedik formda artmasıyla gibisi görülmemiş bir global kıtlığı tetikleyen kısa vadeli bir arz şokuna neden oldu.
“Yarı iletkenler” olarak da bilinen çiplerin yıllar geçtikçe daha karmaşık hale gelen dizaynları, üretimini zorlaştırdı ve yaşanan global arz zahmetinin temelini oluşturdu. Yeni fabrikaların kurulmasının uzun vakit aldığı ve milyarlarca dolara mal olduğu çip dalında, Kovid-19 salgının tesiriyle birdenbire artan talep çip tedarikinde kasvetlere neden oldu.
Çip arzı beklenmedik talebi karşılamakta yetersiz kaldı
Salgın periyodunda alınan karantina tedbirleri insanları meskenlere kapatırken, iş, eğitim ve cümbüş üzere faaliyetlerin meskenden yapılmaya başlanmasının da önünü açtı. Bu durum pek çok insanı bilgisayarları, akıllı aygıtları, tabletleri, hatta oyun konsollarını daha çok kullanmaya itti. Ayrıyeten pek çok şirketi, uzaktan çalışma sistemleri geliştirmeye ve bulut altyapısı kurmaya ya da mevcut altyapıları düzgünleştirmeye zorladı.
Teknolojik eserlerin artan kullanımıyla çiplere olan talep artış gösterirken, bu eserlerin arzı beklenmedik talebi karşılamakta yetersiz kaldı.
Arz problemi birinci olarak otomotiv bölümünde hissedildi
Çip bölümünde global çapta yaşanan arz ezası, birinci olarak otomotiv bölümünde hissedildi. Deloitte raporuna nazaran, LCD ekranlardan araç içi sistemlere kadar her şeyi içeren otomotiv elektroniğinin, 2030’e kadar bir arabanın üretim maliyetinin yüzde 45’ini oluşturacağı varsayım ediliyor.
Araç içi bilgisayar sistemlerinin gelişmesiyle çiplere daha çok muhtaçlık duyulan otomotiv sanayisinde, salgının satışları olumsuz etkileyeceği tasasıyla çip siparişleri iptal edilmişti. Fakat elektronik firmalarının artan talebi otomotiv firmalarının piyasada çip bulamamasına neden oldu. Çip ıstırabı araba üreticileriyle elektronik üreticilerini karşı karşıya getirdi. Arabalarda kullanılan çiplerin tedarik zinciri, Kovid-19 salgınında tüketicinin elektronik eserlere olan talebindeki artıştan olumsuz etkilenirken, araba üreticilerini Apple üzere elektronik devleriyle hudutlu çip tedariki için rekabete zorladı.