İstanbul’da sokak hayvanlarının toplatılmasına ilişkin davada karar

İstanbul’da bir kişi, sahipsiz başıboş köpek ve kedilerin sokaklardan toplanarak barınaklara alınmasına yönelik İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına ve İstanbul Valiliğine müracaatının reddedilmesi üzerine İstanbul 10. Yönetim Mahkemesi’ne redde ait süreçlerin iptali için başvurdu.

Davacı tarafından mahkemeye sunulan dilekçede, D-100 karayolu Kozyatağı mevkisinde apansız aracın önüne çıkan kediye çarpmamak için kaza atlattığı belirtildi.

Sahipsiz hayvanların caddeler ile otoyollarda mevt ve yaralanmayla sonuçlanan trafik kazalarına sebebiyet verdiği kaydedilen dilekçece, bu hayvanların sayılarının denetimsizce arttığı, bu çoğalmanın neden olduğu tehlikelerin insanların temel hak ve hürriyetlerini kısıtlar boyuta ulaştığı tabir edildi.

Kimsenin konutundan okuluna ya da işine giderken sokaklarda başıboş dolaşan saldırgan hayvanların ortasından endişe ve tasayla geçmek zorunda olmaması gerektiği belirtilen dilekçede, köpeklerin sürüler halinde sokaklarda gezmesinin çağdaş ve uygar ülkelerde olmayan bir durum olduğu kaydedildi.

Çocukların parka çıkamaz, insanların rahat yürüyüş ve spor yapamaz hale geldiği vurgulanan dilekçede, besleme mazeretiyle yöntemsiz yardım toplanmasına taban hazırlandığı ve insanların bu sebeple dolandırıldığı ileri sürüldü.

Dilekçede, yönetimlerin Anayasa kararlarına alışılmamış hareket ettiği, 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu münasebet gösterilerek başıboş hayvanların sokakta tutulamayacağı, bu nedenle yönetimlerin kanunların ve Anayasa’nın kendisine yüklediği misyonu yerine getirmesi gerektiği öne sürüldü.

KARAR

Mahkeme, dava konusu süreçlerin, sahipsiz başıboş köpeklerin toplatılması talebinin reddine dair kısmı istikametinden iptalini, davanın sahipsiz kedilerin toplatılması talebi tarafından reddini kararlaştırdı.

Oy birliğiyle alınan kararda, taraflar için 30 günlük müddet içinde istinaf yolunun açık olduğu kaydedildi.

Mahkeme kararında, 5199 sayılı Hayvanları Muhafaza Kanunu’nun ilgili hususlarından alıntı yaparak, bu bakımdan “sokak hayvanı” diye bir tıbbın olmadığını belirtti.

Türkiye’de son yıllarda, sayılarında önemli artış olmasından dolayı toplum, etraf sıhhati ve güvenliği açışından tehlikeli noktalara ulaşan başıboş köpek sorunun varlığının tartışma götürmez bir gerçeklik olduğu kaydedilen kararda, “Bu başıboşluktan dolayı meydana gelen trafik kazaları ve beraberinde yaralanmalar, maddi kayıplar, ısırma olayları ve bunun yarattığı travmalar, fizikî yaralanmalar hatta vefatlar gündelik hayatta karşılaşılan köpek popülasyonunun doğal bir sonucu olarak ortaya çıkmakta, bilhassa çocuk, yaşlı ve engellilerin bu durumdan daha çok etkilendiği görülmektedir.” tabirlerine yer verildi.

Kararda, kuduz riski taşıyan temaslı hadise sayısının yıllar içinde artan bir ivme gösterdiği ve sahipsiz köpeğin serbestçe istediği her yere bırakabildiği dışkısının sebebiyet verdiği hastalıklardan olan Kist Hidatik hastalığının önemli bir toplum sıhhati sorunu olduğu da aktarıldı.

Ayrıca kararda, kuduz riski yüksek ve turistler için köpek saldırısı uyarısı yapılan ülkeler ortasında olmanın ülke turizmine de tesir ettiği kaydedildi.

“TOPLATILMA İÇİN EMEK VE UĞRAŞ GEREKLİ”

Sahipsiz başıboş köpeklerin, başta Anayasa kararları olmak üzere 5199 Sayılı Kanun, Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği ve Mesken Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Mukavelesi’nin ilgili kararlarından hareketle toplatılması gerektiği sonucuna ulaşıldığı belirtilen açıklamada, “Dava konusu süreçlerin, sahipsiz başıboş köpeklerin toplatılması talebinin reddine dair kısmı tarafından hukuka uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.” değerlendirmesinde bulunuldu.

Kararda, davacının köpek ve kedi çeşitlerinin toplatılması talebiyle başvurduğu anımsatılarak, yönetimlerin öncelikli olarak gerek popülasyonu ve gerekse de verdiği ziyanlar bakımından mevzuat gereği köpekleri toplaması, tüm emek ve uğraşın vakit kaybetmeden bu noktaya yönelmesi gerektiği belirtildi.

Türkiye’de sahipsiz kedilerin sebep olduğu ziyanların insan sıhhati ve ömür hakkına dair mümkün tehditleri konusunda bir bilgi olmadığı tabir edilen kararda, “Bununla birlikte insan ve öteki hayvanların hijyen, sıhhat ve güvenlikleri açısından tehlike oluşturacak düzeyde çok nüfusa ulaşmasının sorun yaratacağı kaçınılmaz olduğundan, yönetimlerin kedilerle ilgili olarak da denetimsiz çoğalmalarını önleyici gerekli önlemleri alması gerektiği”ne yer verildi.

Kararda, lokal olarak şikayete husus olan durumlarda insanların huzur ve refahının sağlanması, hayvanın da korunması bakımından gerekli tedbirlerin alınması gerektiği, bu durumun geldiği nokta prestijiyle tümünün toplatılması ve barınaklarda koruma edilmesi sonucunu doğurmayacağı kaydedilerek, davacının sahipsiz kediler istikametinden toplatılma talebinin yönetimlerce reddinde mevzuata terslik bulunmadığı belirtildi.