İstanbul’un göbeğinde! Yok olma tehlikesiyle karşı

19’uncu yüzyıl sanayi mimarisinin örneklerinden biri kabul edilen Unkapanı Değirmeni, hurdacı ve definecilerin gayesi oldu. Fatih İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne Unkapanı Değirmeni’nin duvarlarından demirleri çıkarıp, hurda olarak satmak isteyen iki kişi olduğu ihbarı geldi. Çabucak harekete geçen gruplar, şu an fonksiyonunu kaybetmiş haldeki değirmene gittiklerinde fırın ile bacaların duvarlarını kaplayan dökme demir modülleri çıkarmak için betonu balyozla kırmaya çalışan 2 kişiyi suçüstü yakalandı.

Fırının duvarlarını çevreleyen, sıcaklığa sağlam dökme demir kesimleri kırdıktan sonra çantalara koymak istedikleri belirlenen 2 kuşkulu, gözaltına alınarak polis merkezine götürüldü. Bölgede yapılan araştırmada ise, kimi duvarların da balyoz darbeleri ile kırıldığı anlaşıldı. Şüphelilerin değirmene duvarda açtıkları delikten girdikleri belirlendi. Etraf esnafı, tarihi yapının içerisinde define arayanlar olduğunu da öne sürdü. Mehmet Aktaş, “Balyozla bu tarihi yapıtları kırdılar. ‘Ne yapıyorsunuz?’ diye sordum. Küfür ve hakaret ederek beni uzaklaştırdılar. Hurdacıya satmak için tarihi yapıtları yok ediyorlar. Sonrasında polisler geldi” dedi. Etrafta iş yeri bulunan Sertan Saltan ise “Tarihi yapıtları delmişler, bütün her tarafını kazmışlar altın, define arayan bile var.  Akşamları dükkanlarımızdan bir şey almaya gelemiyoruz” diye konuştu.

“OSMANLI’NIN İŞLENMİŞ UN MUHTAÇLIĞINI BU FABRİKA KARŞILARDI” 

Sanat Tarihçisi Süleyman Faruk Göncüoğlu, “Dünyadaki besin tarihi içerisinde hem dünya mekanik tarihi içerisinde çok kıymetli bir noktadır burası. Periyodunun en teknolojik yapısıydı burası. Roma periyodundan beri bütün Akdeniz Havzası’nın tahıl muhtaçlığını karşılayan bir yerdi. Osmanlı’da bu geleneği devam ettirdi o yüzden burasının ismi Unkapanı’dır. Bütün tahıl buraya gelirdi, buradan tekrardan Akdeniz Havzası’na gönderilirdi. Un konusunda dünyanın monopolü burasıydı. Buğdayın arpanın çavdarın fiyatlandırması buradan olurdu. Dört tarafı harabe olan bu fabrika o devrin kurallar içerisinde en çağdaş formda tekrardan hayata geçirildi. Osmanlı Ordusu’nun bütün un muhtaçlığını karşılayan bir fabrikaya dönüştü, ürettiği un piyasadaki un fiyatlarını belirlediği üzere Osmanlı piyasasının işlenmiş un gereksinimini karşılardı” diye konuştu. 

Geçmişte ‘Beylik Değirmeni’ olarak da bilinen Unkapanı Değirmeni, daha sonra Belediye Değirmeni olarak isimlendirildi. 1940’ta şahsa devredilen değirmen, 1946’da çıkan yangında kısmen hasar gördü. Tarihi değirmen havadan da görüntülendi.