İşte yeni vergi planları… Asgari kurumlar vergisi gelecek kiradan %20 stopaj kesilecek

Bayramdan sonra TBMM gündemine gelmesi beklenen paketle yurt içinde minimum kurumlar vergisi getirilmesi planlanıyor. Gelir Yönetimi Başkanlığı’nın yaptığı hazırlıklara nazaran, minimum kurumlar vergisi vergi güvenliği maksadıyla getirilirken, ikili modelle uygulanacak.

Buna nazaran tahakkuk eden kurumlar vergisi, indirim ve istisnalar (iştirak karı, gemicilik yarar istisnası, emisyon primi istisnası ve gayrimenkullerden elde edilen çıkarlar hariç olmak üzere yatırım fon işletmeciliği yarar istisnası hariç) düşülmeden evvelki kurum karının yüzde 10’u olarak hesaplanan taban vergiden yahut beyan edilen hasılatın yüzde 2’si (Banka ve finans kurumlarında etkin toplamının yüzde 2’si) matrah kabul edilerek yüzde 10 oranında hesaplanan minimum vergiden, yüksek olanından az olamayacak. Minimum kurumlar vergisi kanun yayımlanmadan evvel yatırım teşvik dokümanı alınanlar için bu kara isabet eden meblağla hudutlu olmak üzere bu oran yüzde 5 olarak uygulanacak. 2025 yılı için ek 90 milyar liralık gelir bekleniyor.

ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER

Paketle, çok uluslu şirketler ve yurtiçindeki firmalar için minimum kurumlar vergisi getirilmesi planlanıyor. Uygulamanın 1 Ocak 2024’den itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 2025 yılında verilecek farklı bir beyanname ile uygulanması planlanıyor. Bu vergiden 40 milyar lira gelir bekleniyor.

ASGARİ GELİR VERGİSİ

Ticari, zirai ve hür meslek faaliyetleri nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeye mecbur olan mükellefler için minimum gelir vergisi uygulaması getiriliyor. Minimum gelir vergisi; yıllık beyannamelerinde beyan ettikleri vergiye tabi yararlarının (zarar beyan edenler dahil), gayrisafi hasılat/net satış fiyatlarının yüzde onundan az olması durumunda mükelleflerin vergiye tabi karları; gayrisafi hasılatlarının/net satış meblağlarının yüzde 10’u kabul edilecek ve oluşan çıkar farkı üzerinden tarifeye nazaran hesaplanacak. Hür meslek karı elde edenlere ise ayrıyeten bir çıpa planlanıyor. Bu mükelleflerin beyan edileceği çıkar brüt minimum fiyatın yıllık meblağının altında olamayacak. Hasılat üzerinden ödenen taban vergi farkının izleyen 5 hesap devrinde mahsubuna müsaade verilecek. Yeni işe başlayanlar 3 yıl minimum vergiden muaf olacak.

YİD/KÖİ PROJELERİNDE KURUMLAR VERGİSİ %30

Hazırlığı yapılan paketle, yap-işlet-devret (YİD) modeli ile kamu-özel işbirliği (KÖİ) projeleri kapsamında faaliyet gösteren kurumların buralardan elde ettikleri yararlarına kurumlar vergisi oranının yüzde 25 yerine yüzde 30 olması planlanıyor. Bu kapsamda 44 mükellefin bulunduğu, 2023 yılında bu mükelleflerden 7’sinin 12.6 milyar lira matrah beyan ettiği ve bu meblağ üzerinden 2.8 milyar lira kurumlar vergisi tahakkuk ettiği belirtildi. 37 mükellefin matrah beyan etmediği kaydedildi. Bu mükellefler için kurumlar vergisinin yüzde 30 olarak uygulanması halinde 557 milyon lira tesiri olacak.

‘YURTDIŞI ÇIKIŞ HARCI 3 BİN LİRA OLSUN’ ÖNERİSİ

GELİR Yönetimi Başkanlığı’nın teklif listesinde 150 lira olan yurtdışı çıkış harç bedelinin 3 bin lira olması da vardı. Ayrıyeten harcın her yıl yine değerleme oranında artırılması yer aldı. Tesir tahlilinde 2023’te 8.7 milyon kişinin yurtdışına harç ödeyerek çıkış yaptığı, 2024’te de tıpkı sayıda kişinin yurtdışına harç ödeyerek çıkış yapacağı varsayımı ile altı aylık gelir tesirinin 12.5 milyar lira olacağı hesaplandı.

CHP’DEN REAKSİYON GELDİ

Yurtdışı çıkış harcı için düşünülen artırıma CHP’den reaksiyon geldi. CHP İstanbul Milletvekili Oğuz Kaan Salıcı, “Bu düpedüz seyahat özgürlüğünü ihlaldir. Hiç almamaları gerekirken 3 bin TL’yi gösterip 1500 TL’ye razı etmeyi planlıyorlarmış, ‘akıllılar’. Pasaport, vize, ulaşım, harç derken Türkiye’den yurtdışına sadece ayakbastı parası nereden baksan 20-30 bin lira. Seyahat etmek yalnızca ultra zenginlerin değil herkesin hakkıdır” dedi.

KİRA GELİRLERİ İÇİN YÜZDE 20 STOPAJ ÖNERİSİ

HAZİNE ve Maliye Bakanlığı bir süredir kira gelirlerinin tam beyan edilmesine yönelik kimi çalışmalar yapıyor. Gelir İdaresi’nin hazırladığı çalışmada kira gelirlerinin bankaya yatırılması ve ödemeler üzerinden yüzde 20 stopaj alınması öneriliyor. Buna nazaran yıllık istisna meblağı devam edecek. Kira ödemelerinde fiyata bakılmaksızın bankalar aracılığıyla ödeme mecburiliği getirilecek. Bankalar yüzde 20 kesinti yapacak. 2024 yılında kira gelirinin tarifenin üçüncü gelir dilimini (580 bin TL) aşmaması halinde beyanname verilmesi isteğe bırakılacak. Şayet aşarsa da beyanname verilecek ve tevkifatın mahsup edilmesi sağlanacak. Kira meblağından tevkifat yapılmasının tesirinin 40 milyar lira olduğu varsayım ediliyor. Düzenlemenin, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren uygulanması, 2025 yılında elde edilen gelirlerden itibaren uygulanması öneriliyor.

DEĞER ARTIŞ ÇIKARI İSTİSNASI TEK KONUTA

Konutlardaki kıymet artış yararının bir konut için uygulanması planlanıyor. Önerilen düzenlemeye nazaran gayrimenkullerin satış bedeli olarak tekil değerlemeye nazaran belirlenmiş tapu satış pahasının de dikkate alınması, elde tutmaya bağlı 5 yıllık istisna mühletinin yalnızca bir konut için uygulanması ve başka konutlar için kaldırılması, bedel artışı karları için var olan istisnanın (2024 takvim yılı için 87.000 TL) kaldırılması, taksi plakalarının elden çıkarılmasından doğan çıkarlara uygulanan istisnanın kaldırılması öneriliyor.