İzmir’deki depremde yıkılan apartmandaki ihmaller ortaya çıktı

Ege Denizi’nde geçen yıl 30 Ekim’de meydana gelen, İzmir’de 115 kişinin hayatını kaybettiği sarsıntının akabinde İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’nca başlatılan ve 222 günde tamamlanan soruşturma kapsamında, 10’u tutuklu, 29 kişi hakkında 5 başka iddianame hazırlandığı açıklandı. Ayrıyeten kamu vazifelileri hakkında, ‘görevi ihmal’e ait soruşturmanın da bu iddianamelerden başka sürdüğü bildirildi. Çöken Yılmaz Erbek Apartmanı ile ilgili iddianame, İzmir 9’uncu Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilerek dava açıldı. Yılmaz Erbek Apartmanı B Blok’ta meydana gelen çökmede 11 kişinin hayatını kaybettiği, 11 kişinin ise yaralandığı belirtilen iddianamede, olaya ait yapı sahibi, müteahhit, mimar, inşaat mühendisi, uygulama sorumlusu, yapı kontrol sorumlusu, mimari ve statik-betonarme proje müelliflerinin de ortalarında yer aldığı 2’si tutuklu, 10 kişi sanık olarak yer aldı. Binada ölenlerin yakınlarından 12 kişi de davacı olarak davaya müdahil oldu.

Yılmaz Erbek Apartmanı’nın yıkılmasıyla ilgili soruşturmayı yürüten Cumhuriyet Savcısı Anıl Tokgöz’ün hazırladığı iddianamede, genç yapılı yer kabuğu üzerinde bulunan Türkiye’de en riskli olarak bedellendirilen 1’inci derecedeki sarsıntı bölgesinde İstanbul, İzmir üzere vilayetlerin yer aldığı, bu nedenle binaların statik betonarme hesaplarının nasıl yapılacağının, hangi katsayıların kullanılacağının, beton kalitesinin ve taban sınıfının nasıl belirleneceğinin, yapı kontrol şirketlerinden neleri denetlenmesi gerektiğinin kanun ve yönetmeliklerle belirlendiği bildirildi. Sarsıntı sonrası yıkılan Yılmaz Erbek Apartmanı’ndan alınan örnekler Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği kısmından 3, İstanbul Teknik Üniversitesi’nden 4 öğretim görevlisinin iştirakiyle 7 kişilik uzman grubu tarafından değerlendirildi.

SKANDAL İHMALKARLIK

İddianamede kıymetlendirme sonuçlarına nazaran, beton sınıfının projede belirtilenden farklı olduğu, kolonlarda kullanılan etriye donatıların aralık pahasının ve kanca hallerinin Zelzele Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (1975) kararlarına uymadığı, yapı tipi katsayısının düşük alınması nedeniyle zelzele kuvvetinin gerekenden daha düşük hesaplandığı, yapılan yer etüdünde eksik tahlil nedeniyle taban sınıfının Z3 olarak hesaplandığı, TOKİ raporlarına nazaran Z4 olarak hesaplanması gerektiği, tüm etriyelerin uçlarının projeye ve Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik’e (1975) ters olarak 90 gönyeli imal edildiği belirtildi.

Yapı kontrolü basamağında binadan alınan karotlara ilişkin deney sonuçlarının 24 Mart 2006 tarihinde çıkmasına karşın, buna ait tahlillere ilişkin hesap raporunun yapı kontrol firmasınca 9 Ocak 2006 tarihinde hazırlandığına dikkat çekiren iddianamede, “Analizlerde kullanılan beton basınç dayanımının karot deney sonuçlarından elde edilen sonuçlarla uyumlu olmadığı, statik tahlillerin, karot alımı ve binada materyal değerlendirmesi yapılmadan evvel yapıldığı belirlenmiştir” tabirine yer verildi.

İddianamede, kanıtların sağlıklı halde toplanması için bina enkazı başına polis görevlendirildiği, binadan 4 kolon, 1 perde ve 2 kirişten karot örnekleri ile inşaat demirlerden örnek alındığı bildirildi. Kolon kesme argümanlarının araştırılması için binanın tabanında bulunan süpermarketten güvenlik kameraları imgelerinin alındığı belirtilen iddianamede, eksperler tarafından yapılan çalışmada, rastgele bir düşey taşıyıcı eleman kesilmediğinin tespit edildiği tabir edildi.