Kalın: Şirketlerimiz Libya’nın yeniden inşa sürecine hazır

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Rusya ile Libya’da ‘güvenilir ve sürdürülebilir’ bir ateşkes üzerinde çalışmak için muahedeye varıldığını, Libya’da askeri değil siyasi bir tahlil gerektiğini söyledi.

Diken’in aktardığına nazaran Reuters’ın sorularını yanıtlayan Kalın, Rusya ile varılan mutabakat çerçevesinde dün yapılan açıklamayla, Rusya ile Libya’da muteber ve sürdürülebilir bir ateşkes üzerinde çalışmak üzere yeni bir muahedeye varıldığını kaydederek, “Bu (anlaşma) BM çerçevesinde ve mevcut 10 ülke ve üç milletlerarası kuruluş tarafından kabul edilen Berlin Konferans prensipleri çerçevesinde olacak” dedi. Kalın şöyle devam etti:

Birinci toplantı Moskova’da

Libya’daki gelişmeleri pahalandırmak üzere Türkiye’ye gelen ve evvelki gün Ankara’da temaslarda bulunan Rus heyetiyle ortak çalışma kümesi oluşturulması ve birinci toplantının Moskova’da yapılması kararlaştırılmıştı.

Kalın, Hafter’ın elinde birçok Libya vatandaşının kanının olduğunu ve bu yüzden legal ve emniyetli bir aktör olmadığını kaydederek şöyle konuştu:

‘Askeri gerginlik de istemiyoruz’

Sağlam ve sürdürülebilir bir barış olacaksa, tarafların 2015 yılındaki konumlarına geri dönmesi ve müzakerelere başlanması gerektiğini vurgulayan Kalın, şunları söyledi: “Biz orada siyasi bir tahlil için varız, rastgele bir askeri tahlilden yana değiliz. Rusya ya da Mısır ya da oradaki rastgele bir öteki ülkeyle askeri gerginlik de istemiyoruz. Bu gayeye ulaşmak için gerekli olan adımlar atılırsa, siyasi sürecin BM çatısı altında ilerleyebileceğine inanıyoruz. Bunun gerçekleşmesi için karşı tarafta da muteber oyunculara, yasal oyunculara sahip olmalısınız. Milletlerarası toplum da bu süreci ileriye taşımak için BM tarafından tanınan legal hükümet olan Ulusal Mutabakat Hükümeti ile birlikte çalışmalıdır.”

‘Ateşkes sürdürülebilir olacaksa Hafter kuvvetleri Cufra ve Sirte’den çekilmeli’

Rusya ile ateşkes üzerinde çalışılması için mutabakat sağlandığını, bunun şimdi bir ateşkes olmadığını kaydeden sözcü, gelinen etapta Türkiye ve Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin Sirte ve Cufra’nın UMH’nin elinde olmasını isteyip istemeyeceği sorusuna, “Evet, bu müzakerelerin de bir kesimi olacak. Bu UMH’nin temel talebi. Şayet ateşkes sürdürülebilir olacaksa Hafter kuvvetleri Cufra ve Sirte’den çekilmeli” dedi.

‘Libya hükümeti orada olmamızı istediği sürece orada olacağız’

Kalın, Türkiye’nin UMH’nin davetiyle Libya’ya gittiğini ve Aralık 2019’da bir mutabakat imzalandığını kaydetti: “Bu muahede askeri alanda işbirliği ve eğitim anlaşmasıydı. Libya’da legal hükümeti askeri danışmanlık ve öteki yollarla destekledik. Libya hükümeti orada olmamızı istediği sürece orada olacağız. Rastgele bir ülke, Libya Suriye yahut öteki bir ülke ile gerekenden daha fazla ilgilenmiyoruz. Barış ve istikrar için oradayız. Libya’da legal bir halde devletlerin daveti üzerine bulunuyoruz.”

Son aylardaki gelişmelere bakıldığında kalıcı bir ateşkes konusunda optimist olup olmadığı yolundaki bir soruya cumhurbaşkanlığı sözcüsü şu karşılığı verdi: “Bunun üzerinde çalışmalıyız. Hafter emniyetli değil, onu legal bir aktör olarak görmüyoruz. Fakat Tobruk’ta diğer bir parlamento var. Bingazi’de öbür oyuncular var. Müzakerelerin (bu tarafların) ortalarında da yapılması gerekecek. Bu, Libyalı kümeler arasında… Biz bu müzakerelere taraf değiliz. Fakat onları birlikte ulaşabilecekleri her türlü ateşkes mutabakatının karar ve şartlarından mutlu olmaları kaidesiyle, siyasi sürece bağlı kalmalarını teşvik edebiliriz.”

Fayiz es-Sarraç hükümetinin yalnızca Tobruk ve Bingazi’de değil, tıpkı vakitte çoğunlukla kabilelerin olduğu ülkenin güneydeki insanlarıyla da temas halinde olduğuna inandığını vurgulayan Kalın, UMH’nin onlarla da temas halinde olduğunu belirtti.

’26 ila 8 milyar dolar ortasında bir meblağa mal oldu’

“Amacımız, birleşik bir Libya için süreci ileri taşımak. Hem siyasi olarak, hem toprak bütünlüğünü koruyan hem de ekonomik olarak üniter yapıda bir Libya için” diyen Kalın şöyle devam etti:

‘Fransa’nın bu uyuşmazlığın yanlış tarafında olduğuna inanıyoruz’

Hafter ve destekçilerinin yıllardır silah ambargosunu ihlal ettiğini kaydeden sözcü şöyle konuştu: “Hatta geçen yıl Berlin konferansının kararlarına da uymadılar. Hafter’i direkt yahut dolaylı olarak destekleyen Fransa’nın bu uyuşmazlığın yanlış tarafında olduğuna inanıyoruz. Direkt takviye sağladıklarını inkar ediyorlar, fakat Hafter’i pek çok farklı formda desteklediklerini biliyoruz ve buna dair delillerimiz var. Uyuşmazlığı daha da körüklüyorlar ve bu barış sürecine, BM sürecine, Berlin sürecine yardımcı olmuyor.”

‘Fransa yasal aktörlerle çalışmalı’

Kalın, Fransa Libya’da kelam sahibi olmak istiyorsa, bunu orada legal aktörlerle çalışarak, BM ve Berlin mutabakatlarının çerçevesine geri dönerek yapması gerektiğini vurguladı.

‘Mısır için tehlikeli bir askeri macera olacak’

Mısır’ın Libya’ya asker göndermesine yönelik meclis kararı konusunda Kalın, “Bilhassa hepimiz ateşkes üzerinde çalışırken ve siyasi süreci ilerletmeye çalışırken, Mısır’ın askeri güçleri Libya’ya göndermeyi planlaması, bu sürece yardımcı olmayacaktır. Mısır için tehlikeli bir askeri macera olacağına inanıyorum” dedi.

Türk şirketlerin son 40-50 yıldır Libya’da altyapı, güç, turizm ve pek çok alanda iş yaptığını kaydeden cumhurbaşkanlığı sözcüsü şöyle konuştu: “Şimdi ise bu işlerin birçok ya kapatıldı ya da savaş yüzünden bırakılmak zorunda kaldı. Artık Libya’daki hükümet ve özel kesim Türk şirketlerinin geri dönmesini, işlerini tamamlamasını ve yeni işler yapmasını; çatışma devam ederken mümkün olduğunca Libya’yı tekrar inşa etmeye başlamasını istiyor.”

Kalın, Türk şirketlerinin önümüzdeki devirde güvenlik koşullarına bağlı olarak Libya’yı ziyaret edebileceğini de belirterek, “Bu uyuşmazlığın bitmesini istiyoruz ki Libya’nın tekrar inşa sürecine de başlanabilsin. Şirketlerimiz hazır” dedi.