Kanal İstanbul’un maliyeti ne olacak?

Kanal İstanbul’la ilgili muhalefet partilerinin tenkitlerine hangi karşılıkları veriyor? Proje ne vakit tamamlanacak, bittiğinde Türkiye’ye nasıl bir katkısı olacak? 1915 Çanakkale Köprüsü ve 5G’ye geçiş hazırlıkları hangi kademede? Yeni uydulardan; demiryolu, otoyol ve tünellere büyük projelerde son durum ne? Ahmet Hakan sordu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu yanıtladı.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Karaismailoğlu’nun açıklaması şu biçimde;

Yarın birinci kazma vuruluyor. Etaplar halinde de yapılabilir. Köprünün temeli atılacak öteki taşımalar için de çok ağır bir iş var. 1 yıl hazırlık 5 yılda imal olarak düşünüyoruz. 6 yıl sonra Kanal İstanbul bitmiş olacak. Öngörümüz bu. Dünyanın en büyük projelerinden birisi ve uzun soluklu bir çalışma.

Çok ağır bir çalışma var son 5 yılda. Uzmanlar heyetler halinde başka ayrı raporlar hazırlıyor 30 farklı kesimdeki uzman bilim adamlarıyla çalışıldı. Simülasyonların bir kısmı burada bir kısmı da yurt dışında yapıldı. 

Burada yalnızca kanalın coğrafik formu var bunun bir çok yan öge var lakin şu an onları burada görmüyorsunuz. Bu su oyluna niçin muhtaçlık var? Asıl buraya gelinmesi lazım. Önümüzdeki 100 yıla damga vuracak bir hareketten bahsediyoruz.

Kanalın uzunluğu 45 km. Bunun yüzde 70’i doğal su yolu. Bir su yatağı var orada Küçükçekmece ile Sazlıdere ortasında kullanılan atıl bir yer var. Küçükçekmece Gölü de dahil olmak üzere yüzde 70’i esasen doğal su yatağı. Kanal uygun hale getirilip derinleştirilecek. Yüzde 30’unda bir hareket olacak. Derinleştirme işi sıkıntı mühendislik işi.

Biz gelişmekte olan bir ülkeyiz. Gelecek 50 yılı planlamak zorundayız az para ile azamî parayı sağlamak için master planlarınızın olması lazım. Dünyada önemli bir ticari hareket var. Uzak Doğu’dan Batı Avrupa’ya bir 750 milyar dolarlık bir hareket var. Bu bir lojistik haritasıdır.

İstanbul Boğazı lakin 25 bin gemiyi kaldırabilir. İstanbul’da şu anda yıllık 43 bin gemi geçiyor. Şu an Marmara’da onlarca gemi sırada bekliyor. Şu anda Boğazın idaresi bakanlığımız tarafından yapılıyor.

Sırada bekleyenler esasen hazırlar. Gemi sayıları arttığı vakit 3-4 güne çıkacak mühlet. Bekleme lojistik maliyetleri var gemilerin. Bugün için bile bu problem var.  Bir de beklerken bile yüzlerce litre yakıt yakıyorlar bunun etrafa ziyanı da var. 100 bin dolar maliyetinde bekleyeceğine 80 bin dolar verip Kanal İstanbul’dan geçecek. Buraya kesinlikle alternatif bir su yolu yapılması gerekiyor.  Kanal İstanbul çok önemli para kazanacak ve kendi imal maliyetini kendisi karşılayacak.

Daha geçen  hafta iki balıkçı kardeşimiz köprü altında konteynır gemisi çarpması sonucu hayatını kaybettiler geçmişte tekrar çok önemli kazalar var. Biz kaza olmaması için fevkalâde bir çaba var burada. Marmara’da bekleyen gemilerin hareketini sağlamak için alternatif bir su yoluna muhtaçlığımız var. Bekleyen gemilerin etrafa çok önemli ziyanları var. Kanal İstanbul’da gemiler denetimli geçecek. Boğaz’dan denetimli geçmek çok güç. Zıt akıntılar var. İstanbul Boğazı’nı denetimli verme bahtımız olacak bekleyen gemi azalacak. Rahat bir alternatif yol olacağı için bir rahatlama olacak.

İstatistiği biz gemi sayısı ve boyuta nazaran yapıyoruz. Ticaret hacimlerinin artışına nazaran de düzenliyoruz. Yıl yıl artacak bu. Şu an 12 milyar tonluk bir hareket var ve bu 25 milyar tona çıkacak. Bu geleceğin projesidir. Büyük Türkiye’nin büyük projelere hazırlıklı olması gerekiyor.

Kanal İstanbul’un maliyeti ne?

“PROJE FİNANSINI KENDİSİ ÜRETECEK”

Bu uzun soluklu bir proje. Son 5 yıldır çok faal çalışıyoruz. Uzamasının sebebini biz genel bütçeye yük olmadan bu projeyi yapmaya çalışıyoruz. Burada gemi geçişlerinden hisse alınacak bir o bir de büyük limanlar onlardan gelir sağlanacak. Karadeniz kıyısında çok ciddi  limanlar olacak. İnşallah bitirdiğimiz vakit etrafındaki teknolojik alanlarıyla birlikte Türkiye’ye çok büyük paha katacak bir proje. Finansını kendi üreteceği için oradan sağlanacak. Finans modelleri var. Finans trafiği ile ilgili çok ağır bir çalışmamız var.

Akıllı bir kent olarak 500 bin nüfus planlandı.

Bütün kesimlerde 200’ün üzerinde alanında uzman hocaların çalıştığı raporlar var. Yapılmış olan modeller ve etütler var. Bunların sonucu bu projelendirildi. Su yolları ile ilgili bir sorun yok. Kanal İstanbul güzergahı üzerinde rastgele bir orman alanı yoktur. Kanal İstanbul’un coğrafik fotoğrafında doğal bir su yolu var zati.

İkinci temel, başka köprüler ve kanalın hafriyat işlemeleri için yapılacak. İhaleler sonrasında olacak. Burada 6 köprü ve 1 raylı geçit olacak.

“TOPLAM 15 MİLYAR DOLARLIK PROJE”

Toplamda 15 milyar dolarlık bir projedir bu. Bunun içinde hepsi içerisinde  6 tane köprünün maliyeti de 1.6 milyar dolar. 12 yılda kendi maliyetini karşılayacağını düşünüyoruz, bizim raporlarımız o denli gösteriyor.  Bizim projede gecikmemizin en büyük sebebi genel bütçeye yük olmadan yapmaya çalışmamız. Gelir getirici bir proje bu 12 yılda maliyetini çıkaracak. 12 yılda bunu karşıladı ondan sonra ülke buradan yüzyıllar uzunluğu para kazanacak. Hem fonksiyon görecek hem de ülke buradan para kazanacak.

Finans görüşmeleri devam ediyor, bir fizibilitenizin olması lazım. Bu bir finans modeli. Yatırımcı buraya bir yatırım yapacak. Gemi sayısını taahhüt ederken bir fizibiliteye dayanarak vaat edeceğim. Bu bir finans modeli dünyanın her yerinde uygulanıyor.

KANAL, MÜSİLAJA DEVA OLACAK MI? 

Kanal İstanbul’un müsilaja tesiri ne olur diye sorulunca çıkartılan raporlar var. Karadeniz’den Marmara denizine kadar bir akıntı olacak. Müsilajın nedeni suyun sıcaklığının artması deniz kirliliği ve hareketsizlik. Karadeniz’in suyu geçtiğin etkileşim istikametinde bir hareket olacak. Sıcaklığın düşmesinin tesiri olacak ve geçtiği oranda bir tesiri olacak. Müsilaj sorunun çözmez ancak sorunun çözülmesinde katkısı olur.