Kanserli Hastaların Beslenme Konusunda Dikkatli Olması Gerekiyor

Kanserli hastaların ve bilhassa de kemoterapi tedavisi alan hastaların kulaktan dolma bilgilerle yanlış yönlendirilebildiğine dikkat çeken Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Şener Cihan, “Konu ile ilgili uzmanlığı olmayan ‘üst komşu, yan komşu’ üzere birçok kişi, sağdan soldan duyma bilgilerle kemoterapi hastalarına tekliflerde bulunabilmektedir. Yanlış tekliflerden biri ise şekerin büsbütün besin kaynağı olarak yasaklanmasıdır. Kanser hastaları şeker tüketebilir. Bilhassa iştahı azalmış, zayıflama sürecindeki hastalarda güç kaynağı olarak kullanılabilir” dedi.

İSÜ Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Şener Cihan, kanser ve beslenme alakası hakkında açıklamalarda bulundu. Kanser oluşumundaki sebeplerden yüzde 10’unun genetik, yüzde 90’ının ise çevresel olduğunu belirten Prof. Dr. Cihan, “Beslenme alışkanlığımızı oluşturan besinlerden kimileri ve bu besinlerin hazırlanış biçimleri, kansere sebep olan değerli çevresel nedenlerdendir. Beslenme alışkanlığındaki değişiklikler bölgelere nazaran farklılıklar gösterir, bu yüzden hem ülkemizde hem de dünyada kanser çeşitleri de bölgesel farklılıklar gösterebilmektedir. Örneğin, ülkemizde Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yemek borusu ve mide kanserleri daha sıktır. Zira bu bölgelerde direkt ateşle temas ettirilerek hazırlanan et tüketimi epey fazladır. Ege ve Akdeniz mutfağının yüklü olduğu Batı bölgelerimizde ise sindirim sistemlerine bağlı kanserler daha az görülmektedir” diye konuştu.

SALAM, SOSİS VE SUCUKTA NİTRİT TEHLİKESİ

Hangi stil beslenmenin kansere yer hazırlayabileceğini söyleyen Prof. Dr. Cihan, “Karbonhidrattan, bilhassa şekerden varlıklı besinler hem obeziteye yol açarak hem de çok insülin salınımına neden olarak kanser riskini artırmaktadır. Çok proteinli beslenmenin kanserle münasebeti direkt proteinin kendisine bağlı olmayıp, proteinin tüketim biçimiyle bağlıdır. Proteinden güçlü et eserlerinin kızartma, tütsüleme ve direkt ateşle temas ettirilerek -mangal vb.- tüketilmesi, kanserojen eserlerin ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Protein tüketimi, çoğunlukla hayvansal besinlerle olup birlikte doymuş yağ tüketiminin artmasına da sebep olmaktadır. Salam, sosis, sucuk üzere işlenmiş hayvansal besinlerin çok tüketimi içlerindeki nitrit üzere hami katkı unsurları nedeniyle kanser riskini artırmaktadır” sözlerini kullandı.

ANTİOKSİDAN İÇEREN BESİNLER TERCİH EDİLEBİLİR

‘Kanserden korunmak için ne yemeliyiz’ sorusundan çok, ‘ne yememeliyiz’ sorusuna odaklanmanın daha hakikat olduğunun altını çizen Prof. Dr. Cihan, “Vücudumuzu ziyanlı uyaranlardan koruduktan sonra takviye olan besinlerin tesiri ve kıymeti daha da artacaktır. Kanser oluşumunun en büyük nedeni bedende artan oksidatif gerilimdir. Bedendeki bu gerilimi azaltan ve ‘antioksidan’ olarak bilinen birtakım unsurları içeren besinler vardır. A ve E vitaminleri güçlü antioksidanlardır. Likopen -domates, karpuz, kuşburnu-, flavonoidler -çeşitli meyve sebzeler, çay, kakao-, fenolik asitler -üzüm, domates, portakal, elma- ve allilik sülfitler -soğan, sarımsak- güçlü antioksidan özellikleri olan fitokimyasallardır. Bol zerzevat, meyve ve tahıl eseri tüketmek kanserden gözetici bir beslenme formu olarak tanımlanabilir” dedi.

BESİNLERİN TÜKETİM BİÇİMİ KANSER OLUŞUMUNA YATKINLIK OLUŞTURUYOR

Kanseri tetikleyen besinlerden bahseden Prof. Dr. Cihan, şu bilgileri paylaştı:

“Şu besin direkt kanser yapar demek hakikat değildir. Besinlerin tüketim biçimi kanser oluşumuna yatkınlık oluşturmaktadır. Sade kırmızı et tek başına kanserojen değilken, birlikte aldığınız yağlar ve salam, sosis, sucuk üzere şarküteri eseri haline getirip tüketmek kırmızı eti kanserojen yapacaktır. Keza doğal mısır kanserojen değilken mikrodalgada patlatılmış mısır, GDO’lu mısırlar ve hazır üretilen patlatılmış mısırlar kanserojen olabilir. Birçok zerzevat kanserojen değilken, bunları içinde bisfenol A içeren hazır konserveler formunda tüketirsek kanserojen olacaklardır.”

FAZLA YAĞLI BESLENMEK KANSER RİSKİNİ ARTIRIR

Fazla yağlı beslenmenin kanser riskini artırabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Cihan, “Fazla yağ tüketilmesi bilhassa göğüs, prostat, testis, rahim, yumurtalık ve kalın bağırsak-rektum kanserlerinin oluşum riskini artırmaktadır. Kanserojen hususlar -özellikle doğal ortamlarda yetiştirilmemiş hayvan etleri- yağ içinde birikir ve fazla yağ alımı bu hususların bedene girişini artırır. Kalın bağırsak-rektum kanserleri sebeplerinden olan safra tuzları üzere hususların üretiminde yağ alımı arttıkça artar. Çoklu doymamış yağ asitlerinden varlıklı sıvı yağlar kolay okside olurlar. Oksidasyon sonucu oluşan öğeler, bağışıklık hücrelerinin yıpranmasına neden olarak kanser riskini artırırlar” diye konuştu.

BOL SIVI TÜKETİLMESİ ÂLÂ GELEBİLİR

Kanser hastalarının ve bilhassa de kemoterapi tedavisi alan hastaların nasıl beslenmesi gerektiğine değinen Prof. Dr. Cihan, “Maalesef günlük pratiğimizde en çok zorlandığımız bahis budur. Bahisle ilgili uzmanlığı olmayan ‘üst komşu, yan komşu’ üzere birçok kişi sağdan soldan duyma bilgilerle kemoterapi hastalarına tekliflerde bulunabilmektedir. Eşek sütü, kaplumbağa kanı, lohusa sütü bu tekliflerden birkaçıdır. Meğer, kanser ve kemoterapi hastalarının beslenmeleri çok da farklılık göstermemektedir. Greyfurt üzere ilaç etkileşimine giren besinlerin tüketilmemesi ile ilgili bilgiler onkolog tarafından söylenecektir. Böbrek toksisitesini azaltmak için bol sıvı tüketilmesi, azar azar ve sık sık beslenmek, kemoterapi sürecinde kişinin damak tadına uygun besinler seçmek, bol sebze- meyve tüketmek esas önerilerdir” tabirlerini kullandı.

SOSYAL MEDYADAKİ TEKLİFLERE GÜVENİLMEMELİ

Kanser tanısı alan hastaların bilgi açlığı içerisinde etrafındaki insanlardan ve yetersiz toplumsal medya platformlarından bilgi edinmeye çalıştığını söyleyen Prof. Dr. Cihan, “Anlamsız beslenme halleri, gereksiz besin destekleri ve bilgi kirliliği, günlük pratikte karşılaştığımız en değerli meselelerdir. Bilinçsiz biçimde aldıkları destekler sonucu karaciğer ve böbrek hasarlanması şikayetiyle gelen hastalarımız olabilmektedir. Yanlış tekliflerden biri de şekerin büsbütün besin kaynağı olarak yasaklanmasıdır. ‘Kanserli hastanın katiyetle şeker tüketmemesi gerekir’ üzere bir durum kelam konusu değildir. Kanser hastaları tabiplerince önerilen ölçüde şeker tüketebilir. Bilhassa iştahı azalmış, zayıflama sürecindeki hastalarda güç kaynağı olarak kullanılabilir” dedi.