Karadeniz ısındı, balıkların uzunluk ve göç yolları değişti

Karadeniz’de bu yıl sonbahar ve kış devrinde hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi deniz suyu sıcaklığının da beklenen düzeye düşmesine mahzur oldu. Deniz suyu sıcaklığının yüksek seyretmesi ise Karadeniz’de balıkların hem uzunluğunu hem de göç yollarını olumsuz etkiliyor. Deniz suyu sıcaklığının batıda daha düşük olması nedeniyle balıklar bu yıl Karadeniz’in doğusu yerine batısına göçe başladı. Deniz suyu sıcaklığının balıkların üreme ve göç vakitlerini değiştirdiğini belirten uzmanlar ise 1 Eylül’de başlayıp 1 Nisan’da sona eren denizlerde av periyodu tarihlerinin her yıl bölgelere nazaran tekrar belirlenmesi ihtarında bulunuyor. Uzmanlar sıcaklıkların balıkların üreme devirlerini etkilediğini belirterek av yasağı tarihlerinin de buna nazaran her yıl yine belirlenip ileri çekilmesi ya da geriye alınması gerektiğini vurguladı.

PROF. DR. POLAT: AV MEVSİMİ BÖLGELERE NAZARAN DÜZENLENMELİ

Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Nazmi Polat, iklim değişikliğine bağlı olarak deniz suyu sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin sudaki canlıların üzerine tesirlerini açıkladı. Sudaki canlıları sıcaklık kadar etkileyen diğer bir ekolojik faktör olmadığını lisana getiren Prof.Dr. Polat, “Onun için sıcaklıktaki değişmeler, dalgalanmalar canlıların biyolojik ritimlerini çok yakından tesirler. Balıkların üremeleri, göçleri balıklardaki metabolizmanın suratı büsbütün suyun sıcaklığına bağlıdır. Sıcaklığın olağan mevsim koşullarının üstünde ya da altında olması sucul canlıları ya adaptasyon sistemi geliştirmeye, ya da göçe zorlar. Sucul hayatta yer değiştirmeleri belirleyen temel faktörün başında sıcaklık ve ışık gelmektedir. Sıcaklık her türlü biyolojik ritmini değiştirebilir, fizyolojisini, metabolik suratını, beslenme seviyesini üreme niteliği ve vaktini değiştirir. Ülkemizde maalesef uygulanan muhakkak av planları var. Her yıl, yılın muhakkak bir gününde başlar ve biter. Biz av yasaklarını düzenlerken hem iç sularda hem denizlerde üreme faaliyetinde temel aktör sıcaklık olduğuna nazaran, sıcaklık bilgilerine nazaran biz balıkların durumuna bakarak av mevsimini öne almalıyız bazen ötelemeliyiz” diye konuştu.

’POPÜLASYONUNUN ÖNEMLİ AZALMASINA NEDEN OLUR’

Prof.Dr. Polat, bu sene her sene Mayıs ayında yumurtlaması beklenen tiplerin muhtemelen Nisan ayında yumurtlayacaklarını söyleyerek, sabit av yasağı uygulandığında balıkların üreme faaliyetini yapmadan yakalanabilecekleri ikazında bulundu. Polat, “Ya da iç sularda turna balığı, alabalıkların, Mart sonuna kadar yumurtlaması gerekirken Şubat’ta bitecek. Zira su sıcaklığı çok farklı, evvelki yıllarda nazaran mukayese edilmeyecek kadar yüksek. Beslenmek için Bafra lagünlerine gelen kefaller bu sene daha erken gelecekler. Ya da üremek için tatlı suya geçen alabalıklar bu sene daha erken gelecekler. Bunun için balıkların biyolojik ritimleri, göç yollarını belirleyen sıcaklık değişimlerine karşı bölgesel olarak hatta vilayet bazında farklı av yasağı günleri belirlemeliyiz. Bu sabit olmaktan çıkıp her yıl iklim bilgilerine nazaran ötelenmeli, bazen öne alınmalı ki balıkların üreme faaliyetine fırsat verelim. Yoksa üreme devirleri ile sabit bildiğimiz av yasaklarını uygulamaya devam edersek birtakım balıkların hiç üreme faaliyeti yapmadan avda yakalanmasına yer hazırlamış oluruz ki bu da gelecekteki balık popülasyonunun önemli oranda azalmasına sebep olur” bilgisini paylaştı.

’ARTVİN’DEN EDİRNE’YE TIPKI TARİHLERDE AV’

Bu türlü bir sıcaklık periyodun yakın bir vakit diliminde görülmediğini belirten Prof. Polat, “Tabi bu su sıcaklığını da etkiliyor. Su içindeki canlıları sıcaklık kadar etkileyen diğer bir ekolojik faktör yoktur. Balıklar beslenmelerini, yuva yapmalarını, üremelerini sıcaklık derecesine bağlı olarak seçerler. Su sıcaklığındaki değişiklikler canlıların ritimlerini değiştirir, o ritimlere bağlı olarak biz uygulamalarımızı değiştirmek zorundayız ki balıkçılığımız geleceği âlâ günlere kalsın. Yasakların başlama ve bitiş tarihlerini Trabzon’da, Rize’de, Zonguldak’ta, İstanbul’da, Edirne’de tıpkı tarihlerde yapıyoruz. İklim değişikliklerinin çok önemli formda yaşandığı ülkemizde yöresel önlemler kaçınılmazdır. Yasakların kararını alırken bölgesel yasakların iklim bedellerine nazaran ayarlanması kaçınılmazdır” dedi.