Karbonmonoksit: Sinsi Tehlike

‘Pencereyi açarız, kurtuluruz’ diye aksatılan sinsi tehlike: Karbonmonoksit

KONYA – Her yıl onlarca kişinin hayatını kaybetmesinin sebebi olan karbonmonoksit gazının kokusuz ve renksiz özelliğiyle sinsi bir tehlike olduğunu tabir eden uzmanlar, baca kullanımına ve paklığına dikkat edilmemesi halinde faciaya davetiye çıkartacağına dikkat çekti.

Kış aylarının gelmesiyle birlikte kullanımı artan sobalardan sızan karbonmonoksit gazından onlarca kişi hayatını kaybediyor. Bâtın katil olarak bilinen zehirlenmenin önüne geçmek için uzmanlar, gazın insan kanında oksijen taşıyan hücreleri durdurması sonucu boğularak ölümlere sebebiyet verdiğin söyledi.

“Hastaneye yetişseniz bile birçok olayda geri döndürülmesi güç bir zehirlenme türü”

Vatandaşların yanlış uyguladığı ısınma teknikleri olduğunu söz eden Konya Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı İtfaiye Müdahale Müdürü Mehmet Yıldırım, “Kömür, odun üzere katı yakıtlı bir sobanın 15 metrekareden daha küçük yerlerde kurulmaması gerekiyor. Yani 15 metrekare 3 metreye 5 metre olan bir odada soba kurulması tehlikeli. Bundan daha küçük ebatlar esasen tehlikeli. Nedeni ise içerideki oksijenin tükenmesiyle dış hava basıncıyla odanın içerisindeki hava farklı oluyor. Odanın içerisine yanlışsız gaz sızmalarına sebep olabiliyor. ya da sobanın ısısından ötürü eşyalarda tutuşmalar olabiliyor. Karbonmonoksit çok sinsi bir gaz kömür yakan vatandaşlarımıza bilhassa gece vaktinde bir kömür kokusu alırsak pencereyi açarız, kurtuluruz. Bu türlü bir şey değil karbonmonoksit büsbütün kokusuz, renksiz bir gaz ve her yanan şey karbonmonoksit üretiyor. Kombilerin bacaları, ocakta pişirdiğiniz yemeğin altında yanan alev, sobanın içerisindeki yanan kömürün ürettiği karbonmonoksit yanan bir şey varsa karbonmonoksit var. Karbonmonoksit Sıvılaştırılmış Petrol Gazı yerde birikirken karbonmonoksit ortamın üstünde birikiyor. Bu gaz aşikâr bir ölçü olduğu vakit bilhassa küçük çocuklar daha süratli nefes alıp verdikleri için, daha fazla karbonmonoksite maruz kalıyorlar ve bu gaz insanların kanında oksijen taşıyan hücreleri bloke ettiğinden boğularak ölümlere sebebiyet veriyor. Hastaneye yetişseniz bile birçok hadisede geri döndürülmesi sıkıntı bir zehirlenme türü” dedi.

“Karbonmonoksit, ortamda çoğaldığı vakit hissedilmesi mümkün değil”

Karbonmonoksit zehirlenmesiyle karşılaşmamak için yapılması gerekenleri anlatan İtfaiye Müdahale Müdürü Mehmet Yıldırım, “Soba yaktığınız odanın bir yerden havalanması gerekiyor. İçeriye bir ölçü soğuk girebilir lakin bu orada zehirlenerek hastanelik olmaktan düzgündür. Allah korusun bir yerde şömine yakıyorsanız yahut farklı ısınma sistemleriniz varsa bunların karbonmonoksit ürettiğini, kombinizin balkonda karbonmonoksit oluşturabileceğini, kombinin bacasında en ufak bir çatlak, oynama çıkma olduğunda bunun karbonmonoksiti sızdırabileceğini bilmek gerekiyor. Bilhassa birtakım banyolarda şofben banyo içerisinde kuruluyor. Bunların da tekrar karbonmonoksit ürettiğini bilmek lazım. Karbonmonoksit ortamda çoğaldığı vakit hissedilmesi mümkün değil. Bir uyuşukluk, bir uyku hali gelir. Daha sonra zehirlenmeyle şuur kaybına ve istemediğimiz durumlara neden olur. Bunun için en hoş deva, bacaların birinci evvel inşaat yapılırken binanın çatı yüksekliğinden bir metre daha üstte olması gerek. Çatıların nizami inşaat standartlarına nazaran yapılması çatılarımızdaki bacaların nizami olması ve her 6 ayda bir temizletilmesi gerekmektedir. Bunu meskende kendimiz yapabileceğimiz üzere endüstriyel tesislerde yahut iş yerlerinde bunu bacaları temizleyen kurumlar var. Bunları profesyoneller tarafından temizletmemiz çok daha uygun olacaktır” biçiminde konuştu.

“Bacalar tutuştuğu vakit yaklaşık 800 derece üzerinde ısı üretebiliyor”

Bacalarda biriken kurumların tutuşması sonrası 800 dereceye kadar sıcaklığın çıktığını belirten Yıldırım, “Evlerde ve iş yerlerinde bu ısınma niyetiyle kullanılan aygıtların bacaları, beşerler için bazen tehlike arz edebiliyor, bu da bilinçsiz kullanımlardan kaynaklanıyor. Örneğin katı yakıtlar yakıyoruz, yani odun ve kömür üzere eserler bacaların içinde zift biriktiriyor. Bu zift bacanın fazla ani ısınmasıyla baca içeride tutuşuyor, tutuştuğu vakit yaklaşık 800 derece ve daha üzerinde ısı üretebiliyor. Bu bacalar çatıya kadar uzandığı için çatı yangınlarına sebep oluyor. Bacaların katiyen temizlenmesi gerekiyor. Vatandaşlar bazen bacaları yanlış kullanabiliyor. Çatı yüksekliğinden daha aşağıda olan bacalar da, halk ortasında baca basması olarak bilinen zehirlenmelere de sebebiyet verebiliyor. Bacaların pak olması, bacaların çatıdan daha yüksek olması, her 6 ayda bir bacaların temizlenmesi ve bacaların daima açık tutulması ısınmanın en verimli olduğu noktalar olarak bilinmesi gerekiyor” diye konuştu.