‘Klon’ cep telefonu satışları 2 milyonu aştı

Koronavirüs salgını birçok alanda satış kaybına yol açsa da cep telefonu satışları bu periyotta başarılı bir grafik çizdi ve 10 milyon 500 bin adete ulaştı. Lakin yüksek vergiler ve taksit sınırlamasıyla birlikte kurda yaşanan artışın tesiri, elektronik kimlik bilgisi (IMEI numarası) değiştirilmiş ya da kopyalanmış aygıt manasına gelen klonlanmış telefon satışlarının katlanmasına neden oldu.

Dünya’dan Yener Karadeniz’in haberine nazaran, 2020’de cep telefonu fiyatının ortalamada 3 bin 600 TL’yi aşması ile klonlanmış telefon satışları 2 milyon adedi aştı. Yasal olmayan yollarla getirilen aygıtlara yapılan bu uygulama ile tüketici birinci basamakta yüzde 3040’a varan fiyat avantajı elde etse de ülke bu nedenle yılda yaklaşık 2 milyar TL’ye yakın vergi kaybı yaşıyor. Kullanıcı ise kısa aralıklarla klonlama sürecini yenilemek zorunda kalıyor.

‘Data havuzuna 2 yıl sonu getirilmeli’

Taşınabilir Bağlantı Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Lideri Mustafa Kemal Turnacı, klonlanmış telefon satışının önüne geçilmesi için bölüme yönelik regülasyon getirilmesi ve eski cep telefonu kimliklerinin güvenliğinin sağlanması gerektiğini söyledi.

Turnacı, “Son 7 sene içinde satılan aygıtlarda önemli bir veri oluştu. Çekmecelerimizde yedek beklettiğimiz telefonlar var ve bunların IMEI numarası haberimiz olmadan çalınıyor. Devlet IMEI numarasının çalınmamasını sağlamalı, bunu garanti altına almalı. 7 sene sinyal alınmayan aygıtların havuzdan çıkarılma uygulamasının 2 seneye düşürülmesini istiyoruz. Kayıt dışı klonlama en kolay tarafı ile bu halde çözümlenebilir. Bu, vatandaşa da ülkeye de katkı sağlayacak, yıllık satış adeti 10 milyon 500 binden 13 milyona çıkacaktır. Kelam konusu önlemin de tesiri ile 2 milyar TL’lik ek vergi geliri sağlanacaktır” dedi.

Dalda 22 bin satış noktası ve 170 bin çalışan bulunduğunu belirten Turnacı, bölüme yönelik düzenlemelere ait de şu tabirleri kullandı:

“Bugün Türkiye’nin en büyük doğal ağlarından biriyiz. 20 yılı aşkın müddettir varlığını devam ettiren dalda kendini çok fazla geliştiren firmalar olduğu üzere dala ziyan veren, kayıt dışılığa itenler de bulunuyor. Dünyada en yüksek vergiler ile hizmet ediyoruz. Yurtdışı ile fiyat makasımız açıldığı için vatandaşlar alternatif yollara başvuruyor. Şu an kayıt dışılık klonlama yolu ile çizgi safhaya ulaşmış durumda. 10,5 milyon adet sıfır telefon satışına karşılık 2 milyonu aşkın klonlanmış telefon satışı ve 20 milyon da ikinci el cep telefonu satışı gerçekleştiriliyor. IMEI kopyalama, bir iş modeli haline geldi. Saha satış kanallarında kuralların oluşturulması ve sertifikasyon bu nedenle çok kıymetli. Saha satış kanallarında kontrol yapılmadığı için kayıt dışına yönelen noktalar kendine avantaj sağlayarak işini gerçek yapan üyelerimize haksız rekabet alanı oluşturuyor. Firmalarımızı kimi kuralarla yanlışsız tarafa yönlendirmeliyiz. Bu hususta sertifikasyon ve kontrol olmalı.”

‘Marketlerin hissesi yüzde 15’

Öte yandan zincir marketlerde cep telefonu satışına yönelik yansısını de lisana getiren Turnacı, bu durumun da haksız rekabete yol açtığını söyledi. Turnacı, şöyle konuştu:

“Herkesin her işi yapabildiği bir devirdeyiz. Bölüm mensubu cep telefonunu satmak için kira ödüyor, istihdam sağlıyor ve emlak bölümünden yeme içme dalına kadar birçok alana katkı sağlıyor. Lakin zincir marketlerin hiçbiri bunu yapmıyor. Biz bu işi eşit koşullarda yapalım istiyoruz. Aksi halde sektörel gelişimden bahsetmemiz mümkün değil. Akıllı telefonların marketlerde satılması külfetli bir mevzu ve vakit içinde de sorunlar artacak. Bu da uzun vadede cari açığı olumsuz etkileyecek ve ülkenin teknoloji çöplüğüne dönüşmesine yol açacaktır.”

Turnacı’nın verdiği bilgilere nazaran, zincir marketlerin cep telefonu satış oranı toplam satışın yüzde 15’ine ulaşmış durumda.