KOAH artık erkek hastalığı değil

Uzmanlarher fırsatta sigaranın her cinsinin akciğer sıhhati için önemli bir tehdit oluşturduğuna dikkat çekiyor. Sağlıklı nefes alıp vermenin kıymetini vurgularken, akciğer sıhhatini müdafaanın güç olmadığını söyleyen Türkiye Teneffüs Araştırmaları Derneği TÜSAD’ın Lideri Prof. Dr. M. Şule Akçay da “Temiz hava solumak, dumansız ortamlarda yaşamak, sistemli idman yapmak, hijyen kurallarına dikkat etmek, kişisel ve çevresel ömür şartlarını güzel düzenlemek üzere tedbirlerle akciğer sıhhatinin bozulması çarçabuk engellenebilir” dedi ve sigara kullanan bayanları şöyle uyardı:

AKCİĞERLERİ DAHA HASSAS

Kadın sıhhati pek çok açıdan erkek sıhhatinden farklılıklar gösteriyor. Gerek genetik yapı gerekse akciğerin anatomik yapısı, başta sigara olmak üzere bayanların daha fazla çevresel kirleticilerden etkilenmesine, daha hassas olmasına neden oluyor. Son yıllarda kimi hastalıkların bayanlarda artışa geçtiğini gözlemliyoruz. Mesela KOAH, ülkemizde değerli bir mevt nedeni. Türkiye’de yaklaşık 5 milyon KOAH hastası olduğu kestirim ediliyor. Üstelik bilindiğinin bilakis KOAH artık bir erkek hastalığı olmaktan çıkmış durumda, bayanlarda giderek artıyor. Kentsel bölgelerde sigara, kırsalda ise biyoyakıt kullanımları bayanlarda gelişen KOAH’ın en kıymetli nedenleri. Bunun yanı sıra akciğer kanseri de bayanlarda giderek daha sık görülmeye başladı. Bayanlarda akciğer kanseri, görülme sıklığı istikametinden göğüs kanserinden daha sonra gelse de vefat nedenleri ortasında birinci sırada yer alıyor.

KADINLAR DA ERKEN YAŞTA İÇMEYE BAŞLIYOR

Verilere nazaran dünya genelinde yaklaşık 1.1 milyar kişi sigara içiyor ve buna bağlı olarak da her yıl yaklaşık 8 milyon kişi sigaraya bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor. Türkiye’de sigara içen kişi sayısı 20 milyon olarak biliniyor, her yıl 120 bin vatandaşımız da sigara bağlı hastalıklar yüzünden erken yaşta hayatını kaybediyor. Bayanlar maalesef şu anda tütün sanayisinin amacında yer alıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran, 2012 yılında yaklaşık 4 milyon bayan sigara kullanıcısı varken, 2022 yılı istatistiklerinde ise bu sayının 6.5 milyona yükseldiği belirtiliyor. Bilhassa de 15-24 yaş ortasındaki genç bayanlardaki artış oranı iç karartıcı.

E-SİGARA ÇOK DAHA TEHLİKELİ

Elektronik sigaranın da bağımlılık ve hastalık yapan tesirleri kanıtlanmış durumda. Bilindiğinin tersine ziyanlarının sigaradan da fazla olduğu bildiriliyor. Satışı yasak olan bu eserlerin de ülkemize kaçak yollardan girişine çok sert yaptırımlar ve engellemeler gerekiyor. Sigara ve elektronik sigara türevleri bedende birebir düzenekleri kullanarak sıhhati bozuyor. Sigara ve elektronik sigara bayanlarda üreme ve gebelikte fetüs sıhhatini olumsuz etkiliyor. Menopoz sonrası bayanlarda östrojen azalması aslında kemik erimesini artırırken, sigara içimi de hızlandırıyor. Birebir vakitte ağız ve burunda, boğazda mukus salgısı artışına neden olup, uykuda horlama ve ilerleyen devirlerde uyku apnesine yol açıyor. Kardiyovasküler hastalıkların artışını tetikliyor. Bunun yanı sıra cildin erken yaşlanmasına, çok çabuk yıpranmasına ve elastikiyetini kaybetmesine neden oluyor. 

ÇOCUKLAR PASİF İÇİCİ OLMASIN

Dünyadaki sigaraya bağlı 8 milyon vefatın yaklaşık 1 milyonu pasif içim nedeniyle oluyor. Bilhassa çocukların annelerinin içtikleri sigara yüzünden çok erken yaşta pasif içici durumuna geldiği biliniyor. Bu da çocukluk yaşlarından itibaren orta kulak iltihabı, alt teneffüs yolu enfeksiyonları, astım, zatürre üzere hastalıkların gelişimine neden oluyor. ‘Balkonda içiyorum, yanında içmiyorum’ üzere savunmalar da aslında eksik bilgiden kaynaklanıyor. Maalesef duman ve partiküller ebeveynin üzerinden rahatlıkla çocuğa geçebiliyor.

HİÇBİR DEVİR GEÇ DEĞİLDİR

Sigarayı bırakmak bir muvaffakiyettir. Hiçbir devir sigarayı bırakmak için ‘geç’ değildir. Sigarayı bırakmak için profesyonel takviye alınabilir. Ülkemizde sigara bırakma poliklinikleri ve bu hususta eğitim almış çok sayıda deneyimli doktor bulunmaktadır. Sigarayı bıraktığınız andan itibaren tüm rahatsızlıklar ve mümkün riskler gerilemeye başlar. Kelamını ettiğimiz tüm hastalıkların tedavisi kolaylaşır. Bir de erken yaşlarda bırakıldıysa ve sıhhat ziyanı şimdi oluşmadıysa mümkün hastalık gelişmeleri önlenmiş olur. Bu nedenle sigaraya bağlı gelişen tüm hastalıkların tarifinde ‘önlenebilir hastalık’ tabiri kullanılır.