Konut kiralarında balon fiyat patlıyor mu, fiyatlar ne zaman düşüşe geçer? İşte cevabı…

Eylülde açıklanacak dev toplumsal konut projesi için geri sayım başladı. Bu proje kira ve mesken fiyatlarını düşürür mü? Öte yandan yabancıya kiralanan konutlarda kiracıların birkaç ay ödeme yapıp sonrasında ise ülkesine kaçtıkları belirtiliyor. Pekala konutta kira balonu patladı mı? Hususla ilgili uzmanlar CNN Türk’te kıymetlendirdi. 

Gayrimenkul Uzmanı Esra Erkekli konut piyasasına yönelik gelişmeleri şöyle anlattı. 

SOSYAL KONUT PROJESİNDE BELİRLENECEK GELİR DÜZEYİNİ AŞMAYAN VATANDAŞLAR YARARLANACAK. HAK KAZANANLAR KAÇ AY VADEYLE KONUT SAHİBİ OLACAK? 

“Dar gelirli aileler faydalanacak bundan daha evvel hiç konut sahibi olmamış bireyler faydalanacak. 15 yıl vade ile TOKİ’nin bundan evvel projeleri var. Tekrar 15 yıl vade ile toplumsal konut projesinin yapılacağını kestirim ediyoruz. 

KİRALARA FAHİŞ ARTIRIM YAPAN KONUT SAHİPLERİ ADLİYENİN YOLUNU TUTMAYA BAŞLADI. YABANCILAR ÖDEME YAPMIYOR VE İNDİRİM İSTİYOR. DAL TEMSİLCİLERİ KİRA BALONU ÜZÜCÜ PATLADI DİYOR, SİZ NASIL DEĞERLENDİRİRSİNİZ? 

Doğru, evvel beşerler bu sayılardan tuttu artık ödenmeyen kiralar var. Daire sahipleri ile kiracılar ortasında daha büyük meseleler olmaya başladı. Konut sahipleri eski kiracılarını çıkarmaya çalışıyorlar. Yasal olarak artış yapamazlar lakin etrafa bakarak fiyatları yükseltmeye çalışıyorlar. 

Şişen sayılar daha büyük dertlere yol açacak. Birinci 1-2 ay ödeyip sonradan ödemeyen kiracılar oluşmaya başladı. Daire sahipleri kiralar ödenmiyor diye zahmet yaşıyor. Toplumsal konut projesini hayata geçtiği vakit bu mevzuda yararlı olacağını düşünüyorum. 

Sosyal konut projesi yayınlanmaya başladıktan itibaren bizim çalıştığımız bölgelerde sayıların yükselişinin durduğunu söyleyebilirim. Düşüş için şu an erken lakin sayıların üst çıkışını bu söylentinin durdurduğunu söyleyebilirim. 

KİRA FİYATLARININ DAHA DA AZALACAĞINI DÜŞÜNÜYOR MUSUNUZ? 

Şu an için bunu beklemiyorum. Zira bizim bölgemizde 2 daire boşalıyorsa 10 tane sırada bekleyen kişi oluyor. Bunun kira fiyatlarının düşmesi için alternatiflerin olması lazım. Daha fazla konut olması lazım seçenek olması lazım ki kira fiyatları düşsün. Yabancıların ülkelerine gitmesi kira fiyatlarını düşürmüyor. Onlar gittiği vakit sırada bekleyenler var.  

EV SAHİPLERİNE TAVSİYELERİNİZ NEDİR? 

Fiyatları biraz düşürmeliler, tıpkı binada karşılıklı beşerler çok farklı sayılarda oturuyor. Geçen sene 2 bin liraya verdiğimiz kira şu an 15 bin lira bandında geziyor. İnsanların 10-15 bin lira kira ödeyebilmesi için gelir düzeylerinin yüksek olması lazım. Aslında biraz daha makul olmak lazım. Konut fiyatları artıyor diye kira fiyatlarını da tıpkı oranda artırmayı gerçek bulmuyorum.” 

Gayrimenkul Uzmanı Ufuk Tetik ise şu tabirleri kullandı. 

BAKAN KURUM PROJENİN DUYURULMASIYLA FİYATLAR DÜŞÜŞE GEÇTİ DEDİ. NE KADARLIK BİR DÜŞÜŞ BEKLİYORUZ? 

“Şimdi burada net bir şey söylemek sıkıntı. Bu kampanya ile ilgili Etraf ve Şehircilik Bakanlığı 81 vilayet vadelisine yazı gönderdi. Kendi sorumluluk alanları içerisinde muhtaçlık olunan gayrimenkul sayısı ve lokasyonların belirlenmesi istendi. Bölgelerde ve vilayet merkezlerinde gayrimenkul üretimine başlanacak. Bunun kısa vadede düşüş beklenmesi gerçek dışı kalır. TOKİ bilhassa çok süratli konut üretmesiyle bilinen bir kurum TOKİ’nin inşaata başlaması 3-4 ay olarak görülüyor. Teslim mühletini 18 ay olarak aldığımızda nerden baksanız 2 yıl sonra kat malikleri konutlarda oturmaya başlayacak. 

Yapılan atılım Türkiye Cumhuriyet tarihinin en büyük gayrimenkul atağıdır. Taban ücretlinin taksitlerini ödeyebileceği halde bir kampanya olacak. Son periyotta gayrimenkul fiyatlarının orta ve alt gelir kümesinden uzaklaşması sonucunda burada piyasayı domine etmek üzere kurulan 1-2 vilayet içerisinde sonuçlarını alabileceğimiz bir proje olarak karşımıza çıkıyor. Bugün sonuca tesir etti demek çok yanlışsız olmayacaktır. 

YABANCILARIN ÖDEME YAPMAMASI, ÜLKELERİNE DÖNMESİ, FİYATLARIN ÖNEMLİ MANADA FAZLA ARTTIĞINI GÖSTERİR Mİ? 

Aynı sitede oturan birisi 3+1 daire tuttuğunu düşünün. Eski kiracı 5 bin lira yeni kiracı 15 bin lira ödüyor. Ve kandırıldıkları hissine kapılıyorlar. Arka niyetli bütün davranışlar kira balonunun patlamasına yol açan sebeplerdir. İnsanların barınma muhtaçlığı fizyolojik gereksinimlerinden sonra gelen bir gereksinimdir. 

Bugün gayrimenkul davalarının yargılanmasına 7-8 ay sonra başlanıyor. 1.5-2 yıl sürüyor. Arka niyetli bir kiracıysanız 1.5-2 yıl oturabiliyorsunuz. Son periyotta bunun önüne geçebilmek için yabancıya verilen gayrimenkulde yıllık kiralama modeline geçildi. Yıllık fiyat veriyorlar. 

DEĞERİNDEN FAZLA KİRALANAN KONUTLARDA DURUM NE? 

Nispeten daha stabil hale geldi. Kiralamaların dönemleri vardır. Yaz aylarında kiralar pik yapar. Biz ağustos ayına geldiğimizde kira fiyatlarının nispeten yavaşladığı bir periyoda giriyor olacağız. Kira fiyat artışlarının çok da artarak devam edeceğini öngörmüyorum.”