Konutunda Zerzevat Yetiştirmeyi Sevenlere Özel Organik ve Sağlıklı Bir Rehber: Hangi Kış Zerzevatı Nasıl Yetiştirilir?

Kış salatalarının renkli materyali olan havucu konutunuzda de rahatlıkla yetiştirebilirsiniz. Üstelik bunu yapmak için o denli çok zahmetli formüllere de gerek yok. Nasıl ekiliyormuş buyrun görelim.

Malzemeler:

• Bir tabak ya da kase (tercihen cam)
• En az 30 santimetre derinliğinde saksı (Genişliğini yetiştirmek istediğiniz havuç sayısına nazaran ayarlamalısınız)

• Keskin bir bıçak

• Kompost ile zenginleştirilmiş toprak (Çiçekçilere ya da yapı marketlerin bitki reyonlarında çalışan uzman bireylere havuç yetiştireceğinizi söyleyerek en hakikat toprak tipini temin edebilirsiniz.)

• Çakıl taşları

• Havuç (Miktarını kendiniz belirleyebilirsiniz)

Nasıl Yetiştirilir?

1. Öncelikle kullanacağınız kadar havucu alın. Üst kısmında yapraklar varsa bu yaprakları havucun üstüne asla kesmeden temizleyin. Akabinde bu üst kısmı, birkaç parmak kalınlığında olacak biçimde keskin bir bıçakla tek seferde kesin. Havucun arda kalan uzun kısmını yemeklerde ya da salatalarda kullanabilirsiniz.

2. Havucun kesip kenara ayırdığınız küçük kısımlarını, kestiğiniz taraf altta kalacak biçimde bir tabak ya da kaseye yerleştirin. Akabinde tabağa havuç kesimlerinin yarısına gelecek kadar pak su koyun ve bu biçimde beklemeye koyulun. Havuçları ışık alan lakin güneş ışığına direkt maruz kalmayan bir yere yerleştirin.

3.Havuçlara koyduğunuz suyu her gün değiştirin. Havuç kesimlerinin üst kısımlarının yeşermesini, alt kısımlarında da saçaklar oluşmasını sağlayın. Yaklaşık bir hafta içinde farkı göreceksiniz.

4.Seçtiğiniz saksının en alt kısmına küçük çakıl taşları yerleştirin. Akabinde toprağı saksının 3/4’üne dek doldurup üzerine saçaklanan ve üstleri yeşeren havuçları dikkatli bir formda yerleştirip üzerine yeniden bir ölçü toprak ekleyin. Bu ekim süreci sırasında yeşeren kısımların toprağın altında kalmamasına dikkat edin.

5. Haftada 1 ya da 2 sefer sulayarak havuçlarınızın büyümelerini bekleyin.

Malzemeler:

• Dikdörtgen ya da geniş çukur saksı

• Maydanoz tohumu

• Mineral bakımından varlıklı toprak

• Sprey şişe

• Su

Nasıl Ekilir?

1. Konutta maydanoz yetiştirmek için birinci olarak kullanacağınız saksının yarısını toprakla doldurun. Rastgele bir araçla toprağı sıkıştırmayın, toprağın gevşek kalmasına itina gösterin.

2. Her bir maydanoz tohumunu birbirinden 5 cm uzakta olacak biçimde toprağa dizin. Şayet saksınız dikdörtgen ise tohumları yan yana dizebilirsiniz.

3.  Akabinde ekilen tohumların üzerini 10 cm geçecek kadar toprakla örtün. Saksının tüm yüzeyini toprakla kapatmayı unutmayın.

4. Maydanozun saksısını sabah güneşi gören bir yerde koruma edin. Toprağının asla kurumamasına dikkat edin. Toprağı çürütmemek için sprey şişe kullanın. Haftada 2 ya da 3 kere püskürtme usulüyle sulayın.

Kekik baharatı et yemeklerinin, salataların, çorbaların vazgeçilmezi olan bir baharattır. Sıhhate birçok yararı olan kekik çayı da en çok tercih edilen bitki çayı çeşitleri ortasındadır.  Meskende yetiştirilmesi de epeyce kolaydır. Hem tohumdan hem de fideden ekebilirsiniz.

• Evde kekik yetiştiriciliği yaparken fazla derin olmayan, yayvan, dikdörtgen yahut kare saksılar tercih etmelisiniz. Saksılar plastik yahut seramik de olabilir ancak kekik toprak saksıda daha yeterli gelişir.

• Kekik yetiştireceğiniz saksının altı kesinlikle delik olmalıdır. Zira kekik fazla su sevmez, saksıda biriken su bitkinizi çürütebilir.

• Kekik toprak seçmez, lakin bilhassa killi, gübreli ve kumlu karışımlı bir toprakta güzel gelişme gösterir.

• Kekik fideleri kullanacaksanız, bitkilerinin uzun ömürlü olması için ortalarında kâfi aralık bırakmalısınız. Fideleri saksınızın büyüklüğüne nazaran orta araları belirleyerek dikebilirsiniz. Ekimden çabucak sonra da fidelere su vermeyi unutmayın.

• Kekik tohumu ekecekseniz tohumları saksıdaki toprakta açtığınız 2-3 cm’lik çukurlara gömün ve çabuk çimlenmeleri için üstlerine kapak toprağı serpin. Çimlenene kadar da toprağını nemli tutmayı da atlamayın.

• Kekik bitkilerinize her vakit evvel toprak kuruluğunu denetim ederek, nizamlı aralıklarla azar azar su vermelisiniz.

• Kekik güneş sever. Bu sebeple saksılarını kesinlikle güneş gören bir yere yerleştirmelisiniz.

• Kekik bitkilerinize yılda iki kere azot yüklü gübre vermelisiniz. Bu gübre kekik bitkisinin gelişimini kuvvetlendirir.

Hem doğal antibiyotik olarak bilinen hem de yemeklere ekstra lezzet katan sarımsak mutfakların demirbaşı olmuş durumda. Pekala onu konutunuzun içinde saksıda kolay kolay yetiştirebileceğinizi biliyor musunuz? Epey kolay bu teknikleri uygulayarak basitçe konutunuzda sarımsak yetiştirebilirsiniz.

Malzemeler:

• 1 bütün sarımsak (Büyük dişli olmasına dikkat edin)

• Killi toprak

• 20 santim derinliğinde bir saksı

Nasıl Ekilir?

1. Sarımsağın dişlerini tek tek ayırın. Lakin kabuklarını soymayın.

2. Saksıya toprağı doldurun, akabinde saksının ortasında 10 santimlik bir çukur açın.

3. Sarımsakların kök uçları alta, filizlenecek yerleri üste gelecek biçimde bu çukura gömün. Bu süreci yaparken çok taban tabana olmamalarına dikkat edin.

4. Akabinde saksınızı konutun en güneş alan yerine yerleştirin ve sarımsaklarınızın filizlenmesini beklemeye başlayın. Sarımsak güneşi sevdiği için onu meskenin güneş alan bir yerinde konumlandırmanız çok kıymetli.

5. Fazla su sarımsakları çürütebileceğinden haftada 1 ya da 2 kere sulamanız kâfi.

Ispanak, soğuğa güçlü bir bitki olduğu için hakikat kaideler altında kışın da yetiştirilebilen ve toprak bakımından çok seçici olmadığı için  birçok zerzevata nazaran çok daha kolay bir biçimde büyüyüp gelişebilen kusursuz bir sebzedir. Birkaç püf noktayla meskende yetiştirilmesi epeyce kolaydır.

• Yaklaşık 20 santimetre derinliğinde ve 35 santimetre genişliğinde bir saksı ve ıspanak tohumları temin ederek işe başlayın. Saksı alırken drenajı sağlamak ismine saksının alt kısmında fazla suyun akmasını sağlayacak delikler bulunduğundan emin olun.

• Ispanağı her türlü toprakta yetiştirebilirsiniz. Daha verimli bir halde yetiştirmek isterseniz organik unsurlar bakımından  güçlü toprakları tercih edebilirsiniz. Gelelim ekimine!

• Saksının içini bir ölçü toprak ile güzelce doldurun. Doldururken toprağın üzerine çok bastırmayın, gevşek bırakın ki toprak hava alabilsin. Akabinde ıspanak tohumlarını toprağın üzerine koyun. Üzerine ise tekrar 1,5-2 santimetre kalınlığı geçmeyecek kadar toprak ek edin. Ekim sürecini tamamladıktan sonra su vermeyi unutmayın.

• Ispanağınızı sularken ‘az fakat sık’ mantığını benimseyin. Ispanaklar nemli toprakları sever.

Nane herkesin balkonunda sıklıkla görebileceğiniz ve meskenlerde kolay kolay yetiştirilen olağanüstü sağlıklı bir bitkidir. Birkaç adımda mis üzere nane ekmek ve yetiştirmek epey kolaydır.

• Nane, biraz kumlu ancak humuslu toprakları sever. Bu nedenle çiçekçilerden ya da yapı marketlerinden bahçe toprağı ya da saksı çiçeklerine özel olarak hazırlanmış humuslu toprakları temin edebilirsiniz.

• Saksı çok büyük ve çok küçük olmamalı. Orta-küçük uzunluk ortası diyebileceğimiz, 30 – 40 santimetre çapında ve 20 – 25 santimetre derinliğinde saksıları tercih edebilirsiniz. Saksının alt kısmında kesinlikle fazla suyun akabileceği ve köklerin hava alabileceği drenaj delikleri bulunduğundan da emin olmalı ve fazla suyun akabileceği bir saksı altı tablası temin etmelisiniz.

• Bulabildiğiniz en taze nane demetlerinden 1 demet alın ve her bir ana kısmı, birbirlerinden ayrıldıkları yerlerden yaklaşık 1 santimetre üstte olacak biçimde dikkatlice kesin. Kesme süreci için makas kullanmanız uygun olacaktır.

• Ayırdığınız bu kolların her birinin gövde kısmını nane yapraklarından ve yan kollardan temizleyin ancak üst kısmında kesinlikle nane yaprakları kalsın. Bu halde hazırladığınız birkaç ana kolun her birini başka bir su bardağına yerleştirin. Güneş gören bir yerde her bir nane kolunu bekletin. Bir müddet sonra köklenmeye başladıklarını göreceksiniz. Bu mühlet içinde bardaktaki su ölçüsü azaldıkça üzerini doldurmayı da ihmal etmeyin. Köklenmeler oluşmaya başladığında ekime hazır demektir.

• Saksının en alt kısmına birkaç kesim taş yerleştirerek delikleri yavaşça kapanmasını sağlayın. Üzerine saksının yaklaşık 3/4’ünü dolduracak biçimde toprağı ek edin. Yerleştirirken toprağı çok bastırmamaya, sıkıştırmamaya itina gösterin. Akabinde toprağın içinde çok derin olmayacak halde, yaklaşık 5-7 santimetrelik oyuklar açın ve bu oyuklara köklenmiş nane kısımlarınızı yerleştirin. Üzerini tekrar çok bastırmadan biraz toprakla örtün.

• Sulama sürecinin mühletini toprağın nemlilik derecesine nazaran belirleyin. İşaret parmağınızla toprağı her gün yoklayabilir, toprağın kurumaya başladığını fark ettiğinizde dikkatli bir biçimde, nane yapraklarına su değdirmeden, yalnızca toprağı sulayabilirsiniz. Toprak hiçbir vakit kurumamalı, her vakit nemli kalmalıdır.

• Marulu ister tohumdan isterseniz de fideden yetiştirebilirsiniz. Şayet daha süratli ve kesin sonuç almak istiyorsanız direkt fide kullanmanız işlerinizi kolaylaştıracaktır.

• Marul, besin bedeli yüksek ve torf bakımından varlıklı topraklarda çok daha verimli ve sağlıklı bir formda yetişir. Bu yüzden humus bakımından varlıklı bahçe topraklarını tercih edebilirsiniz.

• Evde marul yetiştirmek için saksının çok derin olmaması gerekiyor. Birden fazla marul ekecekseniz marulların büyüdükçe yapraklanıp birbirinin üstünü kapatmaması için uzun saksıları seçmelisiniz.

• Marul, sulamayı seven bir bitki. Lakin çok sulama da marulun süratle çürümesine sebep olabilir. Bu nedenle  toprağını parmağınızla denetim ederek sulama sıklığını kolay kolay ayarlayabilirsiniz.

• Roka, organik hususlar bakımından varlıklı topraklarda çok daha verimli bir halde yetişir. Bu sebeple roka yetiştirmek için torflu toprakları seçmeniz tavsiye edilir. 

• Saksı seçiminde ise toprağın nem istikrarını sağlayabilecek formda altında delikler bulunmalıdır. Ekeceğiniz tohumlar ortasında bırakmanız gereken arayı de hesaba katarak hareket etmeniz de değerli olduğundan roka yetiştirmek için uzun dikdörtgen saksıları tercih etmeniz yeterli bir seçenektir.

• Roka tohumlarını ekimden 1 gün evvel nemli bir bezin içinde bekleterek çimlenme suratını artırın. 1 gün sonra dikkatlice nemli bezden ayırdığınız tohumları, içini toprakla doldurduğunuz saksının üzerine en az 2’şer santimetre orta bırakacak toprağa yerleştirin. Üzerine çok olmayacak formda toprak serpiştirin, toprağı bastırmamaya ihtimam gösterin. Daha sonra sulayın.

• Roka, nemli topraklarda yetişen ve suyu seven bir bitki olduğundan onu susuz bırakılmamalıdır. Her gün tertipli olarak sulamalısınız. Sulama için sabah erken saatleri ya da akşam, havanın serinlemeye başladığı vakitleri tercih edebilirsiniz. Her gün tıpkı saatte ve birebir ölçüde suyla sulama yapmanız bitkiden alacağınız randımanı artıracaktır.

• Roka, direkt güneş ışığı almayan ve yarı gölge ortamlarda çok daha verimli bir formda yetişir. Bu sebeple konutlarınızın ya da balkonlarınızın gölge alanlarını tercih etmeniz gerekir.

Fesleğen formunda olan reyhan bitkisi hayli yararlı bir bitkidir. Sakinleştirici ve tasa giderici bir tesiri bulunur. Güç yeniler. Öksürüğü giderir ve sindirim meselelerinin tedavi edilmesinde yardımcı olur. Yetiştirilmesi konutta epeyce kolaydır.

• Reyhan bitkisinin köklerini makasla keserek suya bırakılmalıdır. Bu durum sonucunda kökler 7 gün sonra gelişir. Mesken ortamında da yetiştirilen reyhan bitkisi, saksıda hayli kolay bir formda yetiştirilebilir. Konutlarda yetiştirilecek reyhan bitkisi ismine tercih edilecek ortamın düzgün güneş aldığından emin olmak gerekir.

• Toprağın humus açısından varlıklı olması gerekir. Bununla bir arada toprağın düzgün drenajlı olması epeyce değerlidir. Burada saksının altına çakıl, antep fıstığı kabukları, ceviz kabukları konulabilir.

• Ekim esnasında her fide ortasında 20 santimetre kadar boşluk bırakılmalıdır. Bu boşluklar havanın daima değişmesine ve fidenin oksijeni güzel almasına imkan sağlar.

• Reyhan bitkisi güneşli ortamları sever. Çok suya muhtaçlık duymaz. Bu yüzden toprağı kuru olunca sulanmalıdır. Reyhan güneşin yanı sıra rüzgarı sever. Reyhanın sağlıklı bir formda gelişmesi ve yetişmesi ismine haftada bir sefer kesme süreci yapılmalıdır.

Mis üzere salatalardan çeşitli  yemek tanımlarına, lezzetiyle mutfağımızın en vazgeçilmezlerinden biri olan taze soğanları meskende yetiştirmek çok kolaydır. Haydi başlayalım!

Malzemeler:

• Büyük uzunluk saksı

• Organik hususlar bakımından güçlü toprak 

• Doğal gübre

• Arpacık soğan

• Sulama kabı

1. Saksının altına bir ölçü toprak yerleştirin ve üzerine gübreden koyun. Az bir ölçü gübre kâfi olacaktır. Sonrasında tekrar toprak ek edin. Toprağı ve gübreyi yerleştirirken çok bastırmamaya, toprağı hava alabilecek bir halde bırakmaya dikkat edin.

1. Arpacık soğanları sürgün yeri üstte kalacak halde toprağın içine yerleştirmeye başlayın. her bir arpacık soğanının ortasına 10 santimetre kadar boşluk bırakmaya ihtimam gösterin. Ektiğiniz arpacık soğanları büsbütün toprağa gömmemeye, sürgün kısmını biraz toprağın üzerinde bırakın.

3. Soğan fazla nemli ya da kurak olmayan, direkt ve şiddetli güneş ışığı almayan lakin güneş gören çabucak her ortama ahenk sağlar.  Fazla sulama yapıldığında soğan köklerinde çürümeler oluşacağı için yaklaşık 2 günde 1 olacak biçimde, sprey şişeyle sulama yapmak kafidir.

1. Soğanlarınız 3-4 gün içinde yeşillenmeye başlar, 1 hafta sonrasında ise filizlenir. Bu basamaktan sonra taptaze soğanlar kullanılır hale gelir. Bu nedenle sulama ölçüsünü (havalar çok kurak değilse) azaltmanız yerinde olur.

Bitkiler büyüyebilmek ve çoğalabilmek birtakım elementlere muhtaçlık duyar. Bilhassa saksı içerisinde yetiştirilen bitkilerin birden fazla hazır olarak satın alınan toprak karışımlarında hayatlarını sürdürmeye çalışır. Fakat bazen bu yetersiz kalır. Bu kademede soğan kabuklarından organik gübre yapmayı deneyebilirsiniz. 1 adet soğanın dış kahverengi kabuğunu 500 ml’lik bir kapta üstüne su ekleyerek bir gece bekletin. Sonraki gün suyun renginin değiştiğini göreceksiniz. 1 yemek kaşığı kadar soğan kabuğu suyunu 200 ml’lik su bardağı içinde su ile seyreltin ve bitkiye uygulama yapabilirsiniz.